Πολιτική συμφωνία για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο επετεύχθη σήμερα έπειτα από ολονύκτιες διαβουλεύσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Κομισιόν, η οποία ωστόσο προκάλεσε και αντιδράσεις.

Ειδικότερα, η ισπανική προεδρία αναφέρει με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ: «Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέτυχαν σημαντική πρόοδο στη μεταρρύθμιση για τη βελτίωση του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ. Επετεύχθη πολιτική συμφωνία για τους πέντε φακέλους του νέου Συμφώνου της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το ‘Ασυλο».

«Η μετανάστευση είναι ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις», κάτι το οποίο μπορεί να διασφαλίσει το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το ‘Ασυλο, τονίζει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη δήλωσή της μετά την ανακοίνωση για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.

Η ίδια σημειώνει ότι «τα κράτη μέλη στα εξωτερικά μας σύνορα πρέπει να διαχειριστούν την παράνομη μετανάστευση» και εξηγεί ότι «το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το ‘Ασυλο θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτήν την ευρωπαϊκή πρόκληση».

Επίσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι «οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην ΕΕ και ποιος μπορεί να μείνει, όχι οι διακινητές», συμπληρώνοντας ότι το Σύμφωνο σημαίνει προστασία αυτών που έχουν ανάγκη. Παράλληλα, προσθέτει ότι θα διασφαλιστεί ότι «τα κράτη μέλη μοιράζονται την προσπάθεια υπεύθυνα, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη με εκείνους που προστατεύουν τα εξωτερικά μας σύνορα, αποτρέποντας παράλληλα την παράνομη μετανάστευση στην ΕΕ».

Το Σύμφωνο «θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της τα εργαλεία να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης, όταν τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό παράνομων αφίξεων ή εργαλειοποίηση όταν εχθρικές χώρες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της», υπογραμμίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ αναφέρει ότι με τα νέα δεδομένα η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη μέσω συγκεκριμένων, επιχειρησιακών μέτρων για την αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων.

Τέλος, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευχαρίστησε τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον για τη «σκληρή δουλειά» ώστε να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία.

«Για πρώτη φορά, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται σε αλληλεγγύη», αναφέρει η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ σε ανακοίνωσή της σχετικά με το νέο Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και σημειώνει ότι η συμφωνία ήταν «επειγόντως απαραίτητη» και «είχε ήδη καθυστερήσει πολύ».

«Στην κοινή Ευρώπη μας, όπου η ελευθερία μετακίνησης είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα, απαιτούνται αξιόπιστοι κανόνες για όλους σχετικά με τη μετανάστευση και το άσυλο. Η ανθρωπιά και η τάξη αποτελούν τα προστατευτικά όρια που ισχύουν για όλους. Για πρώτη φορά, τα κράτη μέλη της ΕΕ υποχρεούνται σε αλληλεγγύη. Αυτό σημαίνει ότι οδεύουμε επιτέλους σε μια ευρωπαϊκή κατανομή. Διότι οι απάνθρωπες συνθήκες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν πρέπει να παραμείνουν ως το πρόσωπο που δείχνει η Ευρώπη στον κόσμο», αναφέρει η υπουργός Εξωτερικών στην ανακοίνωσή της και κάνει λόγο για βελτιώσεις οι οποίες επιτεύχθηκαν έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, προκειμένου, όπως λέει, «να διατηρηθούν τα ανθρωπιστικά πρότυπα ακόμη και σε εξαιρετικές περιπτώσεις κρίσης».

Κάθε συμφωνία στις Βρυξέλλες είναι ένας συμβιβασμός, παραδέχεται η κυρία Μπέρμποκ και εξηγεί ότι η Γερμανία δεν κατάφερε να επικρατήσει στη γενική εξαίρεση των παιδιών και των οικογενειών από τις συνοριακές διαδικασίες. «Κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος ασύλου, θα δώσουμε τώρα ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στη διασφάλιση δίκαιης, συντεταγμένης και βασιζόμενης στην αλληλεγγύη διαδικασίας», καταλήγει η υπουργός.

Αντιδράσεις από την Αριστερά

Για «μαύρη ημέρα για την Ευρώπη» κάνει λόγο από την πλευρά του ο ευρωβουλευτής της Αριστεράς Κώστας Αρβανίτης, τονίζοντας πως επικράτησε η δεξιά ρητορική.

Αναλυτικά, αναφέρει:

Δύο μέρες μετά την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, το Ευρωκοινοβούλιο, η Επιτροπή και το Συμβούλιο κατέληξαν σήμερα, 20 Δεκεμβρίου 2023, στο Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Μια μαύρη ημέρα για την Ευρώπη, αφού για ακόμη μια φορά η ηγεσία της απέτυχε να εξασφαλίσει πραγματική αλληλεγγύη, την προστασία των χωρών πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα και το δικαίωμα στο άσυλο. Η πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αναζητείται. Η υποκρισία είναι σίγουρα εδώ.

Από την πρώτη στιγμή πάλεψα ακούραστα και αποφασιστικά για την αλληλεγγύη στο κοινό μας σπίτι, την Ευρώπη. Για να υπερασπιστώ τις κόκκινες γραμμές της πολιτικής μας ομάδας The Left στην τελική μάχη για τον Υποφάκελο Κρίσης, στην σύνταξη του οποίου συμμετείχα ως σκιώδης εισηγητής. Γρήγορα αντιλήφθηκα ότι δημιουργήθηκε ως ο φάκελος των παρεκκλίσεων και των εξαιρέσεων. Δημιουργήθηκε για να μπορούν τα κράτη μέλη, κυρίως πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα, να παρεκκλίνουν από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο κατά το δοκούν.

Η πολιτική ομάδα της LEFT, ζητούσαμε την υποχρεωτική μετεγκετάσταση σε στιγμές κρίσης.

Με αγώνα, κόπο και συμμαχίες καταφέραμε να μετατρέψουμε αυτόν τον υποφάκελο, σε έναν φάκελο πραγματικής αλληλεγγύης. Με στροφή 180 μοίρες, με συμμαχία ΣΔ- Πρασίνων – Αριστεράς, πείθοντας μερικές φορές το Renew, μερικές φορές το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), καταφέραμε η θέση του Ευρωκοινοβουλίου να είναι η υποχρεωτική μετεγκατάσταση – mandatory relocation – σε στιγμές κρίσης, με σαφή ορισμό τι συνιστά κατάσταση κρίσης -ξεκάθαρο, χωρίς την αφηρημένη έννοια της ανωτέρας βίας που θα άφηνε να κράτη μέλη να παρεκκλίνουν όπως ήθελαν, χωρίς κανέναν έλεγχο- , με την εισαγωγή της διαδικασίας prima facia, αναγνώρισης προσφύγων εκ πρώτης όψεως. και με όσο το δυνατόν λιγότερες και για μικρό χρονικό διάστημα παρεκκλίσεις.

Όσο όμως προχωρούσαν οι τρίλογοι, είδαμε όλη την προσπάθειά μας να αποδημείτε, να αλλάζει πάλι ρότα ο φάκελος και να επικρατεί η δεξιά ρητορική της Ευρωπαϊκής ηγεσίας. Κομισιόν και Συμβούλιο χέρι χέρι αναίρεσαν επί της ουσίας το δικαίωμα στο άσυλο και την διεθνή προστασία.

Στο αποτέλεσμα των τριλόγων έπαψε η υποχρεωτική μετεγκατάσταση να είναι η μοναδική μορφή αλληλεγγύης σε στιγμές κρίσης. Πλέον θα μπορούν τα κράτη μέλη να πληρώνουν, να χορηγούν τις χώρες πρώτης υποδοχής, για να κρατάνε αυτοί τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο. Ευρωπαϊκά Γκουαντάναμο με νόμιμη Ευρωπαϊκή χορηγία.

Αναιρέθηκαν και επαναδιατυπώθηκαν όλες οι επιτυχίες της ευρωομάδας της Αριστεράς. Μετά την «χορηγία» των χωρών πρώτης υποδοχής, περιορίστηκε σημαντικά και η διαδικασία χορήγησης διεθνής προστασίας, prima facia. Όχι μόνο ξαναμπήκε στο φάκελο η έννοια της ανωτέρας βίας, που δίνει την δυνατότητα παρέκκλισης στα κράτη μέλη χωρίς κανέναν έλεγχο και έγκριση, αλλά προστέθηκε και η έννοια της ¨εργαλειοποίησης¨ ως ακόμα μια δυνατότητα για να ¨παρανομούν¨ οι χώρες που το επιθυμούν. Νομίζω όλοι κατανοούμε την εκμετάλλευση και κατάχρηση που θα επιφέρει αυτή η προσθήκη.

Με λίγα λόγια, ακόμα μια φορά η Ευρώπη αποτυγχάνει να εξασφαλίσει πραγματική αλληλεγγύη, την προστασία των χωρών πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα και το δικαίωμα στο άσυλο.

Ακόμα μια ευκαιρία χαμένη, θυσιασμένη στον βωμό της δεξιάς – ρατσιστικής ρητορικής της Ευρώπης φρούριο, της Ευρώπης των λευκών χριστιανών που οτιδήποτε διαφορετικό είναι απλά ο ¨χρήσιμος¨ εχθρός.

Ένα ταξίδι 4,5 ετών, με πολλές δυνατές στιγμές έφτασε στο τέλος του, με την πολύτιμη στήριξη και καθοδήγηση από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, καθηγητή Νίκο Παρασκευόπουλο τον οποίο ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, με την άψογη συνεργασία με τον βουλευτή Κορινθίας Γιώργο Ψυχογιό, την καθοριστική συμβολή της διευθύντριας του γραφείου μου στις Βρυξέλλες Ουφούκ Μουσταφά, τους καλούς συναδέλφους ευρωβουλευτές της Αριστεράς Cornelia Ernst και Malin Bjork και τα ακούραστα μέλη του staff Παναγιώτα Μανιού, Amandine Bach και Dawit Tesfay.

Ένα ταξίδι με νίκες, αλλά και με ήττες ολοκληρώθηκε, αφήνοντας μια πικρή γεύση, αλλά και μεγαλύτερο πείσμα για τους αγώνες που έρχονται.