Η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των ΜΜΕ (EMFA) «προστατεύει τους προστάτες της δημοκρατίας» τονίζουν διεθνείς οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου αλλά και τα διεθνή ΜΜΕ μεταδίδοντας την είδηση της έγκρισης της από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Υπενθυμίζεται ότι την Τετάρτη, η Πράξη πέρασε με 464 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 65 αποχές. «Αυτή η ιστορική Πράξη μπορεί να αφιερωθεί στους δημοσιογράφους που δεν είναι πια μαζί μας γιατί δολοφονήθηκαν», δήλωσε ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια αναφερόμενος στην EMFA, για την οποία ήταν εισηγητής εκ μέρους της Αριστεράς.

Ως «μεγάλο βήμα για το δικαίωμα στην πληροφόρηση στην Ευρώπη» χαρακτηρίζουν την Ευρωπαϊκή Πράξη οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, που χαιρετίζουν την υπερψήφιση και καλούν τα κράτη-μέλη στην άμεση εφαρμογή της.

Η Συμμαχία Δημόσιων ΜΜΕ τονίζει ότι πρόκειται για κομβικό βήμα προς την προστασία των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, αλλά τονίζουν πως τα κράτη-μέλη δε θα πρέπει να αρκεστούν μόνο στην απόλυτη εφαρμογή της EMFA, αλλά να προβούν και σε λήψη ακόμη περισσότερων ασφαλιστικών δικλείδων.

Την διασφάλιση της Κομισιόν ότι η Πράξη θα ενσωματωθεί στα εθνικά δίκαια των κρατών μελών, ώστε να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα, ζητούν η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων και το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας.

«Η ελευθεροτυπία δεν θα είναι στο εξής μια επιλογή αλλά ο κανόνας», γράφει η βελγική Le Soir, που σχολιάζει ότι πρόκειται για «μεγαλειώδες νομοθέτημα» που για πρώτη φορά θωρακίζει την ανεξαρτησία των ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Η πορτογαλική Expresso, και το μαλτέζικο Swift News το οποίο στελεχώνεται από πρώην συνεργάτες της δολοφονημένης Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια, χαιρετίζουν την φιλοδοξία της EMFA να προστατεύσει την ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, σημειώνοντας ωστόσο, ότι για να γίνει αυτό, θα πρέπει η EMFA να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη-μέλη και άμεσα.

Η ιταλική ανωτάτη σχολή δημοσιογραφίας Louiss σε σχετική ανακοίνωσή της δηλώνει πως πια υπάρχουν «νέες προστασίες για τους ανεξάρτητους ρεπόρτερ και μεγαλύτερη αυτονομία των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων από την πολιτική».

Τέλος, το ευρωπαϊκό δίκτυο Euractiv καλωσορίζει τον κανονισμό, παρατηρώντας ωστόσο πως χρειάζονται να γίνουν περισσότερα ειδικά στο θέμα της προστασίας από λογισμικά παρακολούθησης.

Τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των ΜΜΕ

Η EMFA κρίνεται ως ένας εμβληματικός Κανονισμός που θα καθορίσει τα ΜΜΕ και τη δημοσιογραφία τα επόμενα χρόνια.

Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τον κανονισμό, οι ψηφιακές πλατφόρμες ως ουσιαστικοί «διακινητές ειδήσεων» αναλαμβάνουν σαφείς υποχρεώσεις. Αντίστοιχα και τα ΜΜΕ ως «παραγωγοί περιεχομένου» έχουν μίνιμουμ προδιαγραφών για την αξιοπιστία τους. Θα πρέπει, δε, να ακολουθούν συγκεκριμένα στάνταρ διαφάνειας όσον αφορά την ιδιοκτησία αλλά και τη χρηματοδότησή τους – είτε η πηγή είναι ιδιωτική είτε κρατική.

Όσον αφορά την αξιοπιστία της είδησης αυτή καθ’ αυτή, πλέον ρυθμίζεται με απόλυτα διαφανή και λεπτομερή τρόπο η διαδικασία fact checking. Παράλληλα, αίρεται και το δικαίωμα των μεγάλων πλατφορμών να λογοκρίνουν περιεχόμενο ειδήσεων απροειδοποίητα και κατά το δοκούν. Υποχρεούνται, πλέον, να κρατήσουν αναρτημένη μια υπό έλεγχο είδηση για τουλάχιστον 24 ώρες μέχρι να γίνει ανταλλαγή απόψεων για την αξιοπιστία και την ορθότητα της είδησης με γνώμονα τόσο την προστασία των ΜΜΕ από βεβιασμένες κινήσεις όσο και των χρηστών για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων.

Την ίδια στιγμή, ο κανονισμός θωρακίζει τους δημοσιογράφους, θεσμοθετώντας τη «συντακτική ανεξαρτησία» από τη χειραγώγηση ή την επιρροή της ιδιοκτησίας, ενώ προβλέπει προστασία με ειδικές πρόνοιες και δικλείδες ασφαλείας για τις δημοσιογραφικές πηγές. Η EMFA προστατεύει ακόμη, τους δημοσιογράφους από τη χρήση spyware σε βάρος τους με την επίκληση της «Εθνικής Ασφάλειας». Η σχετική διάταξη που επιχειρήθηκε να περάσει από το Συμβούλιο διαγράφηκε στην τελική διαπραγμάτευση. Προωθήθηκε από τη Γαλλία, με την υποστήριξη κυβερνήσεων όπως η Ουγγρική και η Ελληνική, αλλά τόσο η Ισπανική Προεδρεία όσο και η Κομισιόν, υποστήριξαν τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Πράξη προβλέπει την σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης με πολλαπλές δικλείδες ασφαλείας για τη στελέχωση και την αυτοτέλειά του.