Οι δασμοί Τραμπ ασκούν πραγματική πίεση στην ευρωπαϊκή οικονομία, αποδυναμώνοντας την αναπτυξιακή προοπτική και εντείνοντας την αστάθεια σε μια περίοδο που η ΕΕ επιδιώκει σταθερότητα και ανάκαμψη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε σημαντικά και προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2025 και το 2026, επικαλούμενη τη διευρυνόμενη αβεβαιότητα που προκαλεί η εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με την εαρινή οικονομική πρόβλεψη, η ανάπτυξη των 20 κρατών-μελών της Ευρωζώνης τοποθετείται πλέον μόλις στο 0,9% για το 2025, από 1,3% που ήταν η εκτίμηση του περασμένου Νοεμβρίου. Η πρόβλεψη για το 2026 περιορίζεται στο 1,4% (από 1,6%).

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος για την Οικονομία, Valdis Dombrovskis, τόνισε ότι η απειλή του Τραμπ τον περασμένο Απρίλιο να επιβάλει δασμούς 20% σε ευρωπαϊκά προϊόντα και η προσωρινή αναστολή τους για 90 ημέρες έχει δημιουργήσει «ένα επίπεδο αβεβαιότητας που δεν έχουμε δει από τις σκοτεινές μέρες της πανδημίας Covid-19».

Ανθεκτικότητα με ρωγμές

Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, ο Dombrovskis επιχείρησε να καθησυχάσει λέγοντας ότι η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένει ανθεκτική, με την αγορά εργασίας να εμφανίζει θετική εικόνα. Η ανεργία προβλέπεται να πέσει σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο 5,7% το 2026.

Ωστόσο, ο μεγαλύτερος «βαρίδι» στην ανάπτυξη φαίνεται να είναι η Γερμανία, η οποία αναμένεται να σημειώσει μηδενική ανάπτυξη το 2025 και μόλις 1,1% το 2026. Αν και η χώρα αποφεύγει τυπικά την τρίτη συνεχόμενη χρονιά ύφεσης, η συνολική της πορεία προκαλεί ανησυχία.

Η γερμανική οικονομία σύμφωνα με τους αξιωματούχους, πλήττεται από υποεπένδυση στον δημόσιο τομέα, υψηλό ενεργειακό κόστος λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς και από τη σημαντική πτώση των εξαγωγών προς την Κίνα. Η πιθανότητα επιβολής επιπλέον αμερικανικών δασμών στα γερμανικά αυτοκίνητα και τα βιομηχανικά προϊόντα απειλεί να επιδεινώσει την ήδη εύθραυστη κατάσταση.

• Διαβάστε: Εμπορικός πόλεμος / Πώς η Κίνα οδήγησε σε υποχώρηση τον Τραμπ

Δημοσιονομικά ρίσκα και διεθνείς επιπτώσεις

Η Κομισιόν προειδοποιεί ότι οι κίνδυνοι για περαιτέρω επιδείνωση είναι έντονα υπαρκτοί, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση να αναθεωρήσει τις πολιτικές του, καθώς ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αφαίρεσε πρόσφατα από τις ΗΠΑ την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ. Πρόκειται για πλήγμα στο διεθνές κύρος της αμερικανικής οικονομίας και αποτέλεσμα των πολιτικών  μείωσης φόρων και αύξησης στρατιωτικών δαπανών, που εντείνουν το έλλειμμα.

Οι οίκοι S&P και Fitch είχαν ήδη υποβαθμίσει την αμερικανική οικονομία λόγω των επιπτώσεων των δασμών και των επικείμενων δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Υπάρχει ευρωπαϊκή απάντηση;

Η κατάσταση αναμένεται να συζητηθεί στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζιτών των G7 στο Μπανφ του Καναδά, χωρίς ωστόσο να αναμένεται κάποια άμεση συμφωνία, αναφέρει ο Guardian.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου, Pierre Wunsch, δήλωσε στους Financial Times ότι το πρόσθετο βάρος των δασμών στην ευρωπαϊκή οικονομία ενδέχεται να οδηγήσει την ΕΚΤ σε νέα μείωση επιτοκίων, ακόμα και «ελαφρώς κάτω από το 2%».

Παρά τη μείωση των προβλέψεων ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να θεωρείται αξιόπιστη. Τη Δευτέρα προχώρησε στην πώληση τριετών ομολόγων με μέσο επιτόκιο 2,31%, ένδειξη της σχετικής σταθερότητας της ΕΕ. Συγκριτικά, η απόδοση δεκαετών γερμανικών ομολόγων ανέρχεται στο 2,60%, των ιταλικών στο 3,63% και των βρετανικών πενταετών στο 4,17%.

Επιφυλακτικοί οι Ευρωπαίοι καταναλωτές

Εν τω μεταξύ, η εμπιστοσύνη των πολιτών παραμένει εύθραυστη. Σύμφωνα με έρευνα της S&P Global, οι καταναλωτές στο Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις δαπάνες, λόγω «περιορισμένων  διαθέσιμων ρευστών ». Ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος ανέβηκε ελαφρά από 44,5 σε 45,2 τον Μάιο, όμως εξακολουθεί να κινείται κάτω από το όριο των 50 μονάδων, γεγονός που υποδηλώνει συρρίκνωση.

Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η στάση των ηγετών των G7 θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το αν η Ευρώπη μπορεί να περιορίσει τη ζημιά και να παραμείνει προσηλωμένη στην ανάκαμψη, σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές.