Ο Clark Olofsson, ένας από τους δύο ληστές που συνδέθηκαν με την υπόθεση απαγωγής απο την οποία βγήκε ο όρος «Σύνδρομο της Στοκχόλμης», απεβίωσε σε ηλικία 78 ετών μετά από μακροχρόνια ασθένεια, όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του.

Η ιστορία του Olofsson είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με ένα από τα πιο αξιοσημείωτα περιστατικά στην ιστορία της εγκληματολογίας και της ψυχιατρικής, που έλαβε χώρα το 1973 στην πρωτεύουσα της Σουηδίας.

Η εξαήμερη πολιορκία μιας τράπεζας στη Στοκχόλμη έμελλε να γίνει σημείο αναφοράς στην κατανόηση της ανθρώπινης ψυχολογίας σε καταστάσεις αιχμαλωσίας.

Το περιστατικό ξεκίνησε όταν ο Jan-Erik Olsson, ο κύριος δράστης της ληστείας, κράτησε ως ομήρους τρεις γυναίκες και έναν άνδρα. Η πρώτη του απαίτηση ήταν να φέρουν στην τράπεζα τον φίλο του από τη φυλακή, τον Clark Olofsson, με τον οποίο είχε γνωριστεί κατά τη διάρκεια προηγούμενης φυλάκισής τους.

Οι σουηδικές αρχές, σε μια αμφιλεγόμενη απόφαση, συμφώνησαν με το αίτημα του Olsson.

Ο Olofsson, σε μεταγενέστερη συνέντευξή του στην εφημερίδα Aftonbladet, ισχυρίστηκε ότι του ζητήθηκε να λειτουργήσει ως εσωτερικός πράκτορας για την προστασία των ομήρων, με αντάλλαγμα μειωμένη ποινή – μια συμφωνία που, σύμφωνα με τον ίδιο, οι αρχές δεν τήρησαν ποτέ.

Η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ των απαγωγέων και των ομήρων τους αποτέλεσε το έναυσμα για τη μελέτη ενός νέου ψυχολογικού φαινομένου.

Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η περίπτωση της Kristin Enmark, μιας από τους ομήρους, η οποία ανέπτυξε μια ιδιαίτερη εμπιστοσύνη προς τον Olofsson.

Η Enmark επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, εκφράζοντας την επιθυμία της να διαφύγει με τους απαγωγείς της.

Τα λόγια της προς τον πρωθυπουργό Ούλοφ Πάλμε ήταν χαρακτηριστικά: «Εμπιστεύομαι απόλυτα τον Clark και τον ληστή… Δεν μας έχουν κάνει τίποτα κακό. Αντιθέτως, ήταν πολύ ευγενικοί… Πιστέψτε το ή όχι, αλλά περάσαμε πραγματικά καλά εδώ».

Στα απομνημονεύματά της, η Enmark αποκάλυψε τη σκέψη της εκείνη την περίοδο: «Μου υποσχέθηκε ότι θα φροντίσει να μην μου συμβεί τίποτα και αποφάσισα να τον πιστέψω. Ήμουν 23 ετών και φοβόμουν για τη ζωή μου».

Η κατάσταση ομηρίας έληξε δραματικά μετά από έξι ημέρες, όταν αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλαν από την οροφή χρησιμοποιώντας δακρυγόνα. Ωστόσο, οι όμηροι αρχικά αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τους απαγωγείς τους, φοβούμενοι ότι θα δεχθούν πυρά από την αστυνομία. Αργότερα, αρνήθηκαν επίσης να καταθέσουν εναντίον των Olofsson και Olsson.

Ο όρος «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» επινοήθηκε από τον Σουηδό εγκληματολόγο και ψυχίατρο Nils Bejerot, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει την συμπάθεια που ανέπτυξαν οι όμηροι προς τους απαγωγείς τους.

Η θεωρία απέκτησε ευρύτερη αναγνώριση το επόμενο έτος με την υπόθεση απαγωγής της Καλιφορνέζας κληρονόμου εφημερίδων Patty Hearst.

Ωστόσο, η ίδια η Enmark, μιλώντας στο podcast Sideways του BBC το 2021, απέρριψε την έννοια του Συνδρόμου της Στοκχόλμης, δηλώνοντας: «Είναι ένας τρόπος να κατηγορούν το θύμα. Έκανα ό,τι μπορούσα για να επιβιώσω».

Ο Olofsson πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη φυλακή ως υπότροπος εγκληματίας. Η τελευταία του αποφυλάκιση ήταν το 2018, μετά την έκτιση ποινής για υπόθεση ναρκωτικών στο Βέλγιο. Η ζωή του μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη το 2022, όταν ο ηθοποιός Bill Skarsgård τον υποδύθηκε στη δραματική σειρά «Clark» του Netflix.