Charlie Hebdo / Μια δεκαετία μετά την τραγωδία – “Είμαστε ακόμα όλοι Charlie;”

Δέκα χρόνια συμπληρώνονται από την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo, μια επίθεση που συγκλόνισε τη Γαλλία και ολόκληρο τον κόσμο, θέτοντας στο επίκεντρο του παγκόσμιου διαλόγου το ζήτημα της ελευθερίας της έκφρασης.

Στις 7 Ιανουαρίου 2015, οι αδελφοί Σερίφ και Σαΐντ Κουασί εισέβαλαν στα γραφεία του περιοδικού, δολοφονώντας 12 ανθρώπους, ως αντίποινα για τη δημοσίευση σκίτσων του προφήτη Μωάμεθ. Η επίθεση αυτή σηματοδότησε την έναρξη τριών ημερών τρόμου στη γαλλική πρωτεύουσα.

Η τραγωδία πυροδότησε ένα παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης, με το hashtag #JeSuisCharlie να γίνεται σύμβολο της υπεράσπισης της ελευθερίας του λόγου και της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας.

Ο Σιμόν Φιέσκι, διαχειριστής της ιστοσελίδας του περιοδικού και το πρώτο θύμα της επίθεσης, έζησε για να περιγράψει τον εφιάλτη στη δίκη του 2020, αλλά δυστυχώς έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2023, σε ηλικία 40 ετών, αφήνοντας πίσω του μια συγκλονιστική μαρτυρία: “Ακούω να μας περιγράφουν ως εκείνους που διέφυγαν. Δεν νιώθω έτσι. Απ’ όσο γνωρίζω, κανείς από όσους ήταν εκεί εκείνη την ημέρα δεν ξέφυγε από ό,τι συνέβη.”

Μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo, ο Αμεντί Κουλιμπαλί πυροβόλησε θανάσιμα μια εκπαιδευόμενη αστυνομικό και στη συνέχεια κράτησε ομήρους στο εβραϊκό σούπερ μάρκετ Hyper Cacher, όπου σκότωσε τέσσερις ανθρώπους. Οι τρεις τρομοκράτες έχασαν τη ζωή τους σε διαφορετικές αστυνομικές επιχειρήσεις στις 9 Ιανουαρίου.

Ο πρώην διευθυντής του Charlie Hebdo, Φιλίπ Βαλ, μιλώντας στην εφημερίδα Le Parisien, δήλωσε ότι δεν μετανιώνει για τη δημοσίευση των σκίτσων το 2006. “Συγκάλεσα συνάντηση όλου του προσωπικού του Charlie για να ζητήσω τη γνώμη τους και αν έστω και ένας δεν ήθελε, δεν θα δημοσιεύαμε… Αλλά δεν το μετανιώνω, έπρεπε να γίνει, η μάχη δεν έχει τελειώσει, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα σήμερα.”

Το επετειακό τεύχος του Charlie Hebdo, με αριθμό 1694, θα είναι μια διπλή έκδοση 32 σελίδων. Θα τυπωθούν 300.000 αντίτυπα, τα οποία θα είναι διαθέσιμα από την Τρίτη για δύο εβδομάδες στην τιμή των 5 ευρώ. Είναι αξιοσημείωτο ότι το περιοδικό συνήθως πουλά περίπου 50.000 αντίτυπα την εβδομάδα, ενώ το “τεύχος των επιζώντων” του 2015 είχε πωλήσεις-ρεκόρ 8 εκατομμυρίων αντιτύπων.

Το επετειακό τεύχος θα επικεντρωθεί στο διαχρονικό θέμα του περιοδικού: την ελευθερία της έκφρασης. Θα περιλαμβάνει 40 επιλεγμένα σκίτσα από τα 350 που στάλθηκαν στο πλαίσιο ενός διεθνούς διαγωνισμού με θέμα τη θρησκεία, με τίτλο #LaughingAtGod.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση αποκαλύπτει ότι το 76% των Γάλλων θεωρεί την ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της “ελευθερίας της καρικατούρας”, ως θεμελιώδες δικαίωμα. Το 62% υποστηρίζει το δικαίωμα “να ασκεί κριτική σε θρησκευτικές πεποιθήσεις, σύμβολα ή δόγματα με προκλητικό τρόπο”.

Η μνήμη της τραγωδίας παραμένει ζωντανή στη Γαλλία, ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του καθηγητή Samuel Paty το 2020, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από ισλαμιστή τρομοκράτη επειδή έθεσε το ερώτημα “να είσαι ή να μην είσαι Charlie;” σε ένα μάθημα ηθικής στο σχολείο.

Το γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι France 2 θα μεταδώσει ένα ειδικό πρόγραμμα την Τρίτη το βράδυ, θέτοντας το ερώτημα “Είμαστε ακόμα όλοι Charlie;”. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης της απειλής και θα περιλαμβάνει συζητήσεις με ειδικούς στην τρομοκρατία, δημοσιογράφους του Charlie Hebdo, εκπαιδευτικούς και μαθητές.

Δείτε το περιστατικά της δολοφονίας από έναν διασωθέντα και τις θέσεις της σύνταξης πριν την επίθεση στο ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου «Πεθαίνοντας στο γέλιο».