Το ζήτημα του «burnout», του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης όπως αποκαλείται, έχει εισέλθει για τα καλά στη δημόσια συζήτηση τα τελευταία χρόνια.

Στην Ευρώπη, στοιχεία δείχνουν πως σχεδόν 1 στου 2 εμφανίζει σχετικά συμπτώματα, ενώ το ίδιο περίπου φαίνεται να συμβαίνει και στις ΗΠΑ.

Όπως εξηγούν σε κοινό άρθρο τους στο Conversation τρεις Πανεπιστημιακοί, το αρχικό στάδιο της επαγγελματικής εξουθένωσης είναι αυτό που ονομάζουμε συναισθηματική εξάντληση, η οποία μπορεί να μειώσει την παραγωγικότητα, αλλά το πιο σημαντικό είναι πως μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία των εργαζομένων.

Burnout: Τι είναι η συναισθηματική εξάντληση;

Όπως υπογραμμίζουν στο άρθρο τους, οι εργαζόμενοι γενικότερα διαθέτουν περιορισμένους πόρους, από άποψη χρόνου και ενέργειας, για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εργασίας τους.

Η πίεση μπορεί καμία φορά να ισχυροποιήσει τα κίνητρα των εργαζομένων, αλλά μπορεί παράλληλα να εμποδίσει και την προσωπική ανάπτυξη του καθενός, επηρεάζοντας την γενικότερη ευημερία του.

Οι εργαζόμενοι λοιπόν που πάσχουν από συναισθηματική εξάντληση δεν έχουν σωματική ή ψυχική ενέργεια. Είναι εκνευρισμένοι, απογοητευμένοι, δεν έχουν τη δύναμη να εργαστούν σε ικανοποιητικό βαθμό και κάνουν μόνο το ελάχιστο προκειμένου να εξοικονομήσουν ενέργεια. Επομένως, επηρεάζει όχι μόνο την προσωπική τους ευημερία, αλλά και την παραγωγικότητα μιας εταιρείας.

Επιπλέον, οι συναισθηματικά εξαντλημένοι εργαζόμενοι αισθάνονται συνήθως δυσαρεστημένοι με τη δουλειά τους και μπορεί να σκέφτονται να παραιτηθούν.

Burnout: Τι προκαλεί συναισθηματική εξάντληση;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην συναισθηματική εξάντληση.

Σύμφωνα με τους τρεις Πανεπιστημιακούς και το άρθρο τους στο Conversation, κάποιοι είναι οι εξής:

Μια συγκεκριμένου είδους «ηγεσία», όπου οι διευθυντές δεν εμπλέκονται και δεν αναλαμβάνουν ευθύνες. Δεν εξηγούν τους στόχους και τον τρόπο επίτευξής τους και κάνουν ελάχιστα για να παρακινήσουν τους υπαλλήλους τους.

Υπερβολικός φόρτος εργασίας. Οι εργαζόμενοι που δεν έχουν αρκετό χρόνο για να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους δεν μπορούν να ξεκουραστούν και μένουν με το αίσθημα της υπερφόρτωσης.

Έλλειψη σαφώς καθορισμένων καθηκόντων και ευθυνών των εργαζομένων. Αυτό συμβαίνει όταν οι εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με ασαφή αιτήματα, γεγονός που τους δυσκολεύει να εκπληρώσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους.

Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τη συναισθηματική εξάντληση;

Υπάρχουν ορισμένοι τρόποι έτσι ώστε να μειωθεί η συναισθηματική εξάντληση των εργαζομένων.

Στο άρθρο, επισημαίνοντας ενδεικτικά κάποιοι, οι οποίοι βέβαια απευθύνονται στις ηγεσίες:

• Παροχή περισσότερων πόρων στο χώρο εργασίας, όπως χρόνο και υποστήριξη.
• Μεγαλύτερη αυτονομία στους εργαζόμενους και έλεγχο των καθηκόντων και του φόρτου εργασίας τους.
• Εγκαθίδρυση μιας κουλτούρας ισότητας, ενθαρρύνοντας τις ευγενικές, ειλικρινείς και με σεβασμό αλληλεπιδράσεις στο χώρο εργασίας.
• Προώθηση εποικοδομητικής, υποστηρικτικής και παρακινητικής ηγεσία.
• Ανάθεση εργασιών οι οποίες να είναι διαχειρίσιμες, στα πλαίσια των καθηκόντων των εργαζομένων.

Επαγγελματική εξουθένωση και διαδικτυακή εργασία

Στο σημερινό εργασιακό περιβάλλον, υπάρχει και ένα ακόμη ζήτημα. Σε πολλούς οργανισμούς και χώρους εργασίας, λόγω της πανδημίας προωθήθηκε η χρήση της τεχνολογίας, έτσι ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία.

Αυτοί οι νέοι τρόποι εργασίας άνοιξαν τη συζήτηση για το πώς, πού και πότε εργάζονται οι άνθρωποι, γεγονός που με τη σειρά του έχει αντίκτυπο στις προσδοκίες, τη συμπεριφορά και την ευημερία των εργαζομένων. Αυτοί οι νέοι τρόποι εργασίας μπορεί να είναι επωφελείς, αλλά μπορεί επίσης να αποτελέσουν μια ακόμη πηγή πίεσης στον χώρο εργασίας που επηρεάζει τη σωματική και ψυχική υγεία με διάφορους τρόπους, εξηγεί το άρθρο και συνεχίζει:

Ως πλεονέκτημα, η εξ αποστάσεως εργασία έχει καταστήσει τα εργασιακά περιβάλλοντα πιο ευέλικτα. Ωστόσο, μπορεί επίσης να προκαλέσει υπερφόρτωση πληροφοριών, παρεξηγήσεις αλλά και την πιεστική ανάγκη να είναι κανείς συνεχώς συνδεδεμένος.

Αυτό μπορεί να επιδεινώνεται από την έλλειψη υποστήριξης, την αντίσταση στην αλλαγή και τις δυσκολίες στην εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής.

Πρέπει λοιπόν να απαιτείται ένα καλό εργασιακό περιβάλλον, το οποίο θα βοηθά στην συναισθηματική ευημερία των εργαζομένων και την ισορροπημένη διαχείριση του φόρτου εργασίας.

Οι εργοδότες, «μπορούν επίσης να λάβουν πιο συγκεκριμένα μέτρα, όπως η παροχή προγραμμάτων κατάρτισης και επαγγελματικής ανάπτυξης, η καθιέρωση σαφών πολιτικών επικοινωνίας και η προώθηση εργασιακών περιβαλλόντων σεβασμού και σχέσεων συνεργασίας», συνεχίζει το άρθρο και καταλήγει:

«Η εφαρμογή αυτών των μέτρων μπορεί να είναι εξαιρετικά επωφελής για την ευημερία των εργαζομένων και, τελικά, για την επιτυχία μιας εταιρείας».