Την παραίτησή της από πρωθυπουργός της Βρετανίας, καθώς και από την ηγεσία των Τόρις ανακοίνωσε η Λιζ Τρας το απόγευμα της Πέμπτης, σε διάγγελμά της έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ.

Η απόφαση της Τρας έρχεται στον απόηχο της βαθιάς κρίσης που είχε προκληθεί τις τελευταίες ημέρες στο στρατόπεδο των Τόρις και επιδεινώθηκε χθες, με ολοένα και περισσότερα στελέχη του κόμματος να ζητούν την παραίτησή της.

Η Τρας ανέλαβε την πρωθυπουργία πριν από μόλις 45 ημέρες και αποτελεί πλέον την πρωθυπουργό με τη μικρότερη θητεία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Όπως είπε η ίδια κατά τη δήλωσή της, θα παραμείνει στα καθήκοντά της έως ότου αναδειχθεί ο διάδοχός της. 

Η συγκεκριμένη εξέλιξη ήταν μάλλον εύλογη, με βάση όσα είχαν προηγηθεί στο βρετανικό πολιτικό σκηνικό, τη νέα παραίτηση υπουργού και μια τρομερά δύσκολη βραδιά για την ίδια στο Κοινοβούλιο.

Για τους συντηρητικούς, το διακύβευμα είναι τώρα να βρουν έναν διάδοχο ικανό να συσπειρώσει το κόμμα και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε μία χώρα η οποία, πέρα από το πολιτικό χάος, υφίσταται μία σημαντική οικονομική και κοινωνική κρίση με έναν πληθωρισμό που έφθασε το 10,1%, για πρώτη φορά σε 40 χρόνια.

Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας ζήτησε την άμεση προκήρυξη εκλογών, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της Τρας.

Η δήλωση παραίτησης

«Ανέλαβα τα καθήκοντά μου σε μια περίοδο αστάθειας, τόσο σε οικονομικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις ανησυχούσαν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, ο παράνομος πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία απειλεί την ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου μας και η χώρα μας πιέζεται από την πολύ χαμηλή ανάπτυξη. Εκλέχθηκα από το Συντηρητικό Κόμμα με εντολή να το αλλάξω αυτό.

Τα καταφέραμε στους λογαριασμούς ενέργειας και στις περικοπές στην Εθνική Ασφάλιση. Και το όραμά μας ήταν μια οικονομία με χαμηλούς φόρους και υψηλή ανάπτυξη που θα εκμεταλλευόταν τις ελευθερίες του Brexit.

Αναγνωρίζω, ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης, πως δεν μπορώ να υλοποιήσω την εντολή με την οποία εκλέχθηκα από το Συντηρητικό Κόμμα. Ως εκ τούτου, μίλησα με τον Βασιλιά και τον ενημέρωσα ότι παραιτούμαι από αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος.

Σήμερα το πρωί συνάντησα τον πρόεδρο της «Επιτροπής 1922», Σερ Γκρέιαμ Μπρέιντι. Συμφωνήσαμε ότι θα γίνουν εκλογές για την ηγεσία, που θα ολοκληρωθούν εντός της επόμενης εβδομάδας.

Αυτό θα διασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε μια πορεία υλοποίησης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και θα διατηρήσουμε την οικονομική σταθερότητα και την εθνική ασφάλεια της χώρας μας. Θα παραμείνω ως πρωθυπουργός μέχρι να αναδειχθεί διάδοχος. Ευχαριστώ».

«Μελόδραμα στο κοινοβούλιο»

Χθες, έπειτα από μία επώδυνη συνεδρίαση ερωτήσεων στον πρωθυπουργό, όπου η Λιζ Τρας δήλωσε «μαχήτρια» υπό το κράτος των επιθέσεων και των γιουχαϊσμάτων της Βουλής των Κοινοτήτων, η ημέρα μετατράπηκε σε Γολγοθά για την πρωθυπουργό.

Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τον εξαναγκασμό σε παραίτηση του υπουργού της των Οικονομικών Κουάζι Κουάρτενγκ, ήταν η σειρά της υπουργού Εσωτερικών, της Σουέλα Μπράβερμαν, που ανήκει στην δεξιά πτέρυγα του Συντηρητικού Κόμματος, να εγκαταλείψει το μισοβυθισμένο καράβι.

Αντικαταστάθηκε από τον Γκραντ Σαπς, πρώην υπουργό Μεταφορών της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον, σε μία ακόμη κίνηση ανοίγματος προς τους πολιτικούς αντιπάλους της πρωθυπουργού στην κούρσα για την Ντάουνινγκ Στριτ, αφού είχε υποστηρίξει τον Ρίσι Σουνάκ για την ηγεσία των Τόρις.

Αν και η ίδια η υπουργός Εσωτερικών επικαλέσθηκε τη χρησιμοποίηση του προσωπικού ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου για την αποστολή επίσημων εγγράφων για να ατιολογήσει την παραίτησή της, ο βρετανικός Τύπος αναφέρεται στις μεγάλες διαφωνίες ανάμεσα στις δύο γυναίκες για τη μετανάστευση.

Στην επιστολή παραίτησής της μάλιστα η πρώην υπουργός εξέφρασε «τη βαθιά της ανησυχία» για την προσήλωση της κυβέρνησης Τρας στην εφαρμογή των προεκλογικών της δεσμεύσεων, υπογραμμίζοντας ότι «αθέτησε βασικές υποσχέσεις», κυρίως σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό.

Στη συνέχεια, η βραδιά ήταν «τραγική» για την ίδια στο κοινοβούλιο κατά την ψηφοφορία για το fracking (την υδραυλική εξόρυξη φυσικού αερίου), όταν βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας αρνήθηκαν να ψηφίσουν το κυβερνητικό νομοσχέδιο για την άρση του μορατόριουμ για το fracking, παρά τις απειλές για πειθαρχικές κυρώσεις, αφού η Ντάουνινγκ Στριτ είχε απαιτήσει κομματική πειθαρχία.

Η υπουργός Μεταφορών Αν-Μαρί Τρεβελιάν, η οποία είχε σήμερα την άχαρη αποστολή υπεράσπισης της κυβέρνησης στα μέσα ενημέρωσης, επιβεβαίωσε στο Sky News ότι θα ληφθούν τα ενδεδειγμένα πειθαρχικά μέτρα κατά των υπουργών που παραβίασαν την κομματική πειθαρχία, αν αποδειχθεί ότι δεν είχαν δικαιολογία για την στάση τους.

Το σχέδιο που ναυάγησε

Στις 23 Σεπτεμβρίου, ο τότε υπουργός Οικονομικών της Τρας, Κουάζι Κουαρτένγκ, ανακοίνωσε σχέδια για μείωση των φόρων κατά 45 δισεκατομμύρια λίρες, με ταυτόχρονη μείωση της γραφειοκρατίας και προώθηση των επενδύσεων για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Είχε δηλώσει επίσης την πρόθεση της κυβέρνησης να δανειστεί τουλάχιστον 60 δισεκατομμύρια λίρες για να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο περιορισμού των υψηλών τιμών ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που έχουν προκαλέσει κρίση κόστους ζωής.

Η λίρα όμως υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου στις 26 Σεπτεμβρίου, καθώς οι επενδυτές στοιχημάτιζαν έναντι του βρετανικού νομίσματος κι οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα ύψη, εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών της Βρετανίας, καθιστώντας έτσι πιο ακριβό το κόστος δανεισμού της.

Έτσι, η Τρας αναγκάστηκε να αποπέμψει πριν λίγες μέρες τον υπουργό Οικονομικών και να τον αντικαταστήσει με τον Τζέρεμι Χαντ.