Τι συμβαίνει όταν ολόκληρες κοινότητες στην Βολιβία αποκλείονται επί μήνες λόγω καταστροφικών και φονικών πλημμυρών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη; Τότε, ο κόσμος επιστρέφει στην παραδοσιακή ιατρική.

Όπως σημειώνει το euronews σε σχετικό αφιέρωμα, περίπου 40 φονικές πλημμύρες έχουν πλήξει τη Βολιβία τον τελευταίο αιώνα.

Το 2014 η Βολιβία επλήγη από τις σφοδρότερες πλημμύρες των τελευταίων ετών. Ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν ολοσχερώς ενώ πολλά ήταν τα θύματα. Η κοινότητα της Καπάινα είχε αποκλειστεί επί πολλές μέρες.

Ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται όλα και συχνότερα και με όλο και μεγαλύτερη σφοδρότητα.

Σε πλημμύρες οφείλονται τουλάχιστον 140.000 θάνατοι, ενώ πάνω 3 εκατομμύρια κάτοικοι έχουν πληγεί.

Πάνω από είκοσι κοινότητες αυτοχθόνων αντιμετωπίζουν συστηματικά πλημμύρες στην κοιλάδα του Αμαζονίου στη Βολιβία εξαιτίας της εγγύτητας τους στις όχθες παραποτάμων. Είναι η περίπτωση της Καπάινα στον ποταμό Μπένι. Εκεί ζουν 25 κοινότητες.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα οδηγούν στην απομόνωση κοινοτήτων επί μήνες κατά τους οποίους τα παραδοσιακά φάρμακα αποδεικνύονται σωτήρια.

Η δόνα Χουανίτα και η δόνα Αντόνια συνεργάζονται με την ΜΚΟ Πρακτικές Λύσεις. Και οι δύο έφτασαν στην Καπάινα από άλλα χωριά για να ανταλλάξουν γνώσεις και πληροφορίες.

Η ΜΚΟ που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Τμήμα για την Ανθρωπιστική Βοήθεια, συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των παραδοσιακών πρακτικών.

Ο Βίκτοε Γιάπου, εκπροσωπεί την ΜΚΟ Πρακτικές Λύσεις. «Είναι κάτι που γίνεται επί αιώνες με έναν εμπειρικό τρόπο. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να τους παρέχουμε νομική και επιστημονική υποστήριξη. Ολοκληρώσαμε τις έρευνες, καταλογογραφήσαμε τα φυτά. Εντοπίσαμε πάνω από εκατό αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερα στην περιοχή που δεν έχουν ταυτοποιηθεί. Θα επεκτείνουμε την έρευνα».

Ο κατάλογος αποτελεί τη βάση για την άσκηση της παραδοσιακής ιατρικής. Ο ρόλος των παραδοσιακών γιατρών αναγνωρίζεται επίσημα από τη νομοθεσία. Η μη κυβερνητική οργάνωση στοχεύει στην προστασία και διάδοση της γνώσης. Οι ανταλλαγές γνώσεων όπως αυτή μεταξύ της δόνα Χουανίτα, της δόνα Αντόνια και της τοπικής θεραπεύτριας της Καπάινα δόνα Ντίλμα θα αποτελέσουν στο μέλλον σκέλος του προγράμματος.

Τοπικές θεραπεύτριες ανταλλάσσουν φύλλα φυτών και ρίζες που η καθεμία θα φυτέψει εν συνεχεία στον κήπο της. Ανταλλάσσουν επίσης συνταγές και θεραπείες.
Η υποστήριξη της παραδοσιακής ιατρικής αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος που χρηματοδοτείται από την ΕΕ ώστε να ενισχυθούν οι μικρές κοινότητες της Βολιβίας. Το πρόγραμμα αφορά περίπου 36 κοινότητες, σχεδόν 3 εκατομμύρια ανθρώπους.

Ο Πάμπλο Τορεάλμπα από την υπηρεσία ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ εξηγεί τους στόχους του προγράμματος: «Υπάρχουν ορισμένες κοινότητες ιθαγενών που κατάγονται από αυτές τις περιοχές ενώ άλλες έχουν έρθει από τα ορεινά, από άλλες περιοχές της χώρας. Είναι σημαντικό η γνώση θα διασπαρεί στους νεοαφιχθέντες».

«Με την αποψίλωση των δασών, για την ανεύρεση των ιατρικών φυτών πρέπει κανείς να πάει πιο μακριά. Γι’ αυτό το πρόγραμμα ενισχύει την συλλογή φυτών και σπόρων από τα δάση με σκοπό την φύτευσή τους πιο κοντά στον τόπο κατοικίας των κοινοτήτων ώστε, σε περίπτωση ανάγκης, να μην χρειάζεται να πάνε στη ζούγκλα».

Το Ρουρεναμπάκε βρίσκεται σε απόσταση 20 λεπτών με το πλοίο από την Καπάινα. Η δόνα Χουανίτα και η δόνα Αντόνια, δυο θεραπεύτριες, έκαναν μαζί το σύντομο ταξίδι για να φέρουν φάρμακα στο εβδομαδιαίο παζάρι. Η δόνα Αντόνια έχει πάγκο στο παζάρι εδώ και μια δεκαετία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παραδοσιακή ιατρική είναι ένας σημαντικός και συχνά παραγνωρισμένος κλάδος της περίθαλψης. Πολιτικές που εξασφαλίζουν την ποιότητά της συμβάλουν στην διεύρυνση της πρόσβασης στην περίθαλψη.