Εκτός από τις συγκεντρώσεις σε όλο τον κόσμο ως ένδειξη αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη και το κίνημα διαμαρτυρίας σε πολλά πανεπιστήμια ενάντια στις ισραηλινές επιθέσεις, πολλοί μεταφέρουν τις προσπάθειές τους και στο διαδίκτυο, θέλοντας να πιέσουν διασημότητες να πάρουν θέση για τη Γάζα, ή ασκώντας κριτική σε όσους τάσσονται υπέρ του Ισραήλ. Χαρακτηρίζοντάς το και «ψηφιακή γκιλοτίνα», το κίνημα #Blockout2024 ολοένα και αυξάνει το μέγεθός του, λίγες μόλις ημέρες από την εμφάνισή του.

Ads

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα διαδικτυακό κίνημα διαμαρτυρίας, όπου οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να μποϊκοτάρουν διάσημους, ηθοποιούς, τραγουδιστές και γενικότερα άτομα που έχουν κάποια επιρροή, λόγω της σιωπής τους σχετικά με τα όσα διαδραματίζονται στη Γάζα, ή ακόμη χειρότερα, εξαιτίας της υποστήριξης του Ισραήλ.

Έτσι, διάφοροι χρήστες του TikTok, του Instagram και του X έχουν αρχίσει το τελευταίο διάστημα να δημοσιεύουν λίστες διασημοτήτων και των επιχειρήσεών τους, καλώντας στον αποκλεισμό τους.

Κύριος σκοπός είναι οι διασημότητες να πληγούν οικονομικά, χάνoτας μέρος των κερδών που αποκομίζουν από τις διαφημίσεις στα social media.

Ads

Όλα ξεκίνησαν από το Met Gala – «Ας φάνε παντεσπάνι»

Το συγκεκριμένο κίνημα έχει ως αφετηρία το φετινό Met Gala, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 6 Μαΐου και το οποίο προσελκύει άτομα από το χώρο της μόδας, του κινηματογράφου, του αθλητισμού κλπ, με τις εικόνες από την συνάντηση, με πολλά δημόσια πρόσωπα να ντύνονται πλουσιοπάροχα, την ώρα που χιλιάδες Παλαιστίνιοi δολοφονούνται από το Ισραήλ, να προκαλούν έντονες αντιδράσεις των χρηστών, οι οποίοι τόνιζαν την απουσία δηλώσεων των συγκεκριμένων προσώπων για την Παλαιστίνη, ενώ το Ισραήλ εξαπέλυε τις ίδιες ώρες επίθεση στη Ράφα.

Μάλιστα, υπήρξε και ένα συγκεκριμένο γεγονός που πυροδότησε αντιδράσεις. Στις 7 Μαΐου, εμφανίστηκε ένα βίντεο με τη Haley Kalil, influencer του TikTok, να χρησιμοποιεί τη φράση «let them eat cake», έξω από το Met Gala, στολισμένη και με ένα περιπαικτικό ύφος. Η Kalil έχει 9,9 εκατομμύρια followers στο λογαριασμό της στο TikTok.

Πρόκειται για τη φράση που πολλοί αναφέρουν ότι είπε η Μαρία Αντουανέτα, βασίλισσα της Γαλλίας κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, όταν την ενημέρωσαν ότι οι χωρικοί δεν είχαν ψωμί («ας φάνε παντεσπάνι»). Κατά πάσα πιθανότητα βέβαια δεν το είπε ποτέ, ωστόσο τα συγκεκριμένα λόγια και η αναφορά σε αυτά, χρησιμοποιούνται για να αποτυπώσουν την τεράστια απόσταση που υπάρχει μεταξύ της ελίτ και των απλών πολιτών. Την ώρα λοιπόν που γυναίκες και παιδιά δολοφονούνται στη Γάζα, ενώ χιλιάδες περιφέρονται προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς, υπό ένα καθεστώς ανθρωπιστικής καταστροφής, κάποιοι επιλέγουν να λάβουν μέρος σε γκαλά, σιωπώντας για τα εγκλήματα που διαπράττονται, χρησιμοποιώντας μάλιστα και φράσεις που προκαλούν το λιγότερο εκνευρισμό.

Κι επειδή δεν θα έλειπε η αναφορά και στη Γαλλική Επανάσταση, πλέον οι χρήστες αποκαλούν την κίνηση, εκτός από Blockout, «digitine» ή «ψηφιακή γκιλοτίνα», χρησιμοποιώντας διάφορα hashtag, όπως #blockout2024, #digitine, #letthemeatcake και #celebrityblock.

Η Kalil λίγες ημέρες μετά τις αντιδράσεις ανέβασε ένα βίντεο  στο οποίο προσπάθησε να απολογηθεί, λέγοντας πως δεν ήταν προσκεκλημένη στο Met Gala κι ότι συμμετείχε ως παρουσιάστρια, ενώ υποστήριξε πως δεν παίρνει θέση για τα όσα συμβαίνουν στη Γάζα, διότι δεν είναι «αρκετά ενημερωμένη».

Πώς επηρεάζει τους διάσημους το Blockout

Εκτός από την influencer του TikTok, υπάρχουν αρκετοί διάσημοι που βρίσκονται στο «στόχαστρο» του κινήματος, με τους χρήστες να τους μπλοκάρουν μαζικά, όπως η Kim Kardashian, η Zendaya, η Cardi B, η Nicki Minaj, η Selena Gomez, η Όπρα και άλλοι, ενώ τα hashtag χρησιμοποιούνται και για να γνωστοποιηθούν δηλώσεις διασήμων υπέρ του Ισραήλ, έτσι ώστε να αποκλειστούν ακόμη περισσότεροι.

Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί και ο ιστότοπος blockout2024.org, στον οποίο υπάρχει μια σχετική λίστα, «όλων των διασημοτήτων, των επιχειρήσεων που υποστηρίζουν τη γενοκτονία στη Γάζα μαζί με την αλλαγή των συνδρομητών τους κατά τις τελευταίες 7 ημέρες, όπως αναφέρεται.

«Ας τους πολεμήσουμε. Αποκλείστε τους, ενημερώστε τους φίλους σας για το τι συμβαίνει και μοιραστείτε αυτόν τον ιστότοπο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας κάνουμε μια αλλαγή μαζί, μαζί είμαστε δυνατοί», υπογραμμίζεται επίσης.

Παρότι έχουν υπάρξει και στο παρελθόν παρόμοια κινήματα, με χρήστες να προχωρούν σε μαζικό unfollow συγκεκριμένων λογαριασμών, ειδικοί εκτιμούν ότι το «μπλοκάρισμα» είναι πολύ πιο αποτελεσματικό.

Όπως δήλωσε στο Al Jazeera ο Eddy Borges-Rey, αναπληρωτής καθηγητής στο Northwestern University στο Κατάρ, ο οποίος ασχολείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους αλγόριθμους, η επίδραση του unfollowing στο συνολικό ακροατήριο και τα στατιστικά του λογαριασμού ενός διασήμου είναι ελάχιστη.

«Οι διασημότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην υψηλή ορατότητα και στο engagement (αλληλεπίδραση) για να προσελκύσουν και να διατηρήσουν διαφημιστικές συμφωνίες», δήλωσε, προσθέτοντας ότι όταν κάποιος δεν ακολουθεί μια διασημότητα, απλά σταματά να βλέπει τις αναρτήσεις της διασημότητας στο feed του. Το περιεχόμενο όμως μπορεί να εξακολουθεί να εμφανίζεται μέσω των σελίδων αναζήτησής τους ή των τροφοδοσιών που καθοδηγούνται από τον αλγόριθμο, όπως η σελίδα «Εξερεύνηση» του Instagram ή οι σελίδες «Για εσάς» στο TikTok και το X.

Δεδομένου λοιπόν ότι ακόμη κι όταν δεν ακολουθείς έναν λογαριασμό, μπορεί τελικά να δεις περιεχόμενό του, το unfollow δεν τον βλάπτει τελικά τόσο πολύ.

Αντιθέτως, «αν κάποιος μπλοκάρει τη διασημότητα, διακόπτει εντελώς κάθε αλληλεπίδραση με το περιεχόμενό της», δήλωσε ο Borges-Rey στο ίδιο μέσο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα προφανώς τη μείωση του μεγέθους του ακροατηρίου, οδηγώντας τους αλγόριθμους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να μην θέτουν ως προτεραιότητα την προβολή του περιεχομένου τους.

Όσο περισσότεροι άνθρωποι μπλοκάρουν μια διασημότητα, τόσο οι αναρτήσεις της γίνονται λιγότερο ορατές σε όλη την πλατφόρμα, ακόμη και σε εκείνους τους χρήστες που δεν έχουν προχωρήσει σε μπλοκ.

«Η μείωση της ορατότητας μπορεί να οδηγήσει τους διαφημιστές να θεωρήσουν τη διασημότητα λιγότερο πολύτιμη, μειώνοντας ενδεχομένως το ποσό που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για διαφημίσεις στο προφίλ της διασημότητας, επηρεάζοντας έτσι άμεσα τα διαφημιστικά τους έσοδα», πρόσθεσε ο καθηγητής.

Επίσης, η Beth Fossen, επίκουρη καθηγήτρια μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, μιλώντας στο Associated Press για το ζήτημα, υποστήριξε πως η αποτελεσματικότητα του κινήματος εξαρτάται και από την κάθε διασημότητα ξεχωριστά. Εάν δηλαδή ένα πρόσωπο έχει συνδεθεί με κάποιον «ανθρωπιστικό» σκοπό, τότε η σιωπή της για τη Γάζα ίσως της στοιχίσει περισσότερο συγκριτικά με κάποιον ο οποίος είναι γνωστός απλώς για το ταλέντο του για παράδειγμα.

Υπάρχουν βέβαια και ορισμένοι που δεν συμφωνούν γενικά με την κίνηση, υποστηρίζοντας πως αποσπά την προσοχή από τα όσα συμβαίνουν στη Γάζα, μεταφέροντάς τη σε κάποιες ατομικότητες. Όπως και να έχει, είναι ένας ακόμη μοχλός πίεσης, έτσι ώστε να μιλήσουν όλοι για την Παλαιστίνη.

Μπορεί να κάνει τη διαφορά το Blockout;

Αν και το Blockout ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες, πολλά προφίλ διασήμων έχουν αρχίσει να χάνουν σημαντικό αριθμό ακόλουθων.

Για παράδειγμα, το NPR ανέφερε ότι η Taylor Swift έχασε περίπου 300.000 followers στο TikTok και περίπου 50.000 followers στο Instagram μέσα σε μια εβδομάδα.

«Οι διάσημοι υπάρχουν λόγω της προσοχής μας», ανέφερε ένας χρήστης του X. «Αν δεν την έχουν, παύουν να ασκούν την επιρροή τους».