Διχαστικό είναι το κλίμα που διαμορφώθηκε στην άτυπη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ στη Γρανάδα της Ισπανίας, καθώς η Ουγγαρία και η Πολωνία απείλησαν να μπλοκάρουν την τελική δήλωση στην οποία θα συνοψίζονται οι απόψεις των χωρών σχετικά με τη μετανάστευση και τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Βουδαπέστη και Βαρσοβία απαιτούσαν, χωρίς να το πετύχουν, στο τελικό ανακοινωθέν της άτυπης συνόδου να γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα ομοφωνίας για την υιοθέτηση της μεταναστευτικής μεταρρύθμισης που προωθούν οι Βρυξέλλες.

Προσερχόμενος στη διάσκεψη, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι εξέφρασε τη σθεναρή αντίθεσή του σε οποιαδήποτε κοινή δήλωση που θα υποστήριζε την πρόσφατα συμφωνηθείσα μεταναστευτική μεταρρύθμιση, εξανεμίζοντας ουσιαστικά τις πιθανότητες συναίνεσης των «27» γύρω από ένα τελικό κείμενο.

«Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα κατανομής των παράνομων μεταναστών χωρίς τη συγκατάθεση των επιμέρους κρατών μελών» δήλωσε ο Μοραβιέτσκι, επικεφαλής του ακροδεξιού εθνικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), ο οποίος διεκδικεί την επανεκλογή του στην πρωθυπουργία της Πολωνίας στις εθνικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου. «Η Πολωνία θέτει ισχυρό βέτο σε μια τέτοια θέση» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η Βαρσοβία κατηγόρησε τις Βρυξέλλες ότι επιβάλλουν «ντιρεκτίβα» σε άλλα κράτη μέλη όσον αφορά τους προτεινόμενους νόμους που θα εφαρμόζονταν σε περίπτωση ξαφνικής προσφυγικής κρίσης όπως αυτή του 2015, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έφτασαν στην ΕΕ.

Ο Βίκτορ Όρμπαν ήταν ακόμη πιο εμπρηστικός, λέγοντας ότι Πολωνία και Ουγγαρία «πιέστηκαν» να υπογράψουν ένα σχέδιο μεταρρύθμισης της ΕΕ για τη μετανάστευση νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, αλλά δεν θα προσυπογράψουν καμία συμβιβαστική θέση στη Γρανάδα. Ισχυρίστηκε ότι οι νόμοι -οι οποίοι δεν έχουν ακόμη ψηφιστεί- χρειάζονταν ομόφωνη υποστήριξη, αλλά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επέμεινε δημοσίως ότι χρειαζόταν μόνο η υποστήριξη της πλειοψηφίας.

«Μετά από αυτό, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να υπάρξει κανενός είδους συμβιβασμός και συμφωνία για τη μετανάστευση … επειδή νομικά μας βιάζουν. Αν σε βιάζουν, νομικά, σε αναγκάζουν να δεχτείς κάτι που δεν σου αρέσει, πώς θα ήθελες να έχεις έναν συμβιβασμό και μια συμφωνία; Είναι αδύνατο» είπε από την πλευρά του ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας.

Η ΕΕ αναζητά τρόπους να μειώσει τις προσφυγικές ροές προς Ευρώπη, με την αντιμεταναστευτική της στροφή να είναι αδιαμφισβήτητη, παραβλέποντας παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επαναπροωθήσεις, ενώ προωθεί -μεταξύ άλλων- μαζικές απελάσεις προσφύγων και επ’ αόριστον κρατήσεις μεταναστών. Μετά από μήνες αδιεξόδου σε επίπεδο διαβουλεύσεων, τα μέλη της ΕΕ συμφώνησαν την Τετάρτη (4/10) στο τελικό μέρος μιας συμφωνίας για τη μετανάστευση, η οποία θα αυστηροποιεί τα μέτρα «αναχαίτισης» της μετανάστευσης και θα εισάγει μια συμφωνία για την κατανομή των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών του μπλοκ.

«Δεν θα αποφασίζουν οι διακινητές ποιος θα εισέλθει στην ΕΕ» δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ

«H μετανάστευση αποτελεί ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Η παράτυπη μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και με αποφασιστικό τρόπο. Δεν θα επιτρέψουμε στους διακινητές να αποφασίζουν ποιος θα εισέλθει στην ΕΕ» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

«Θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε αποτελεσματικά και γρήγορα όλες τις αποφάσεις μας. Θα ακολουθήσουμε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετανάστευση, η οποία θα συνδυάζει αυξημένη εξωτερική δράση, αμοιβαία επωφελείς ολοκληρωμένες εταιρικές σχέσεις με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της μετανάστευσης, ευκαιρίες για νόμιμη μετανάστευση, αποτελεσματικότερη προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, αποφασιστική καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της εμπορίας ανθρώπων και της λαθρεμπορίας, της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης ως υβριδικής απειλής, εντατικοποίηση των επιστροφών και εσωτερικές πτυχές, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων», πρόσθεσε ο Σαρλ Μισέλ.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιχείρησε να υποβαθμίσει τα βέτο από πλευράς Ουγγαρίας και Πολωνίας, λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι υπήρχε «ευρεία υποστήριξη» στη σύνοδο κορυφής.

«Υπάρχουν πολύ καλές πιθανότητες να περάσει (σ.σ. η συμφωνία για τη μετανάστευση) τη γραμμή του τερματισμού. Υπάρχει η αρχή να αντιμετωπιστούν οι βαθύτερες αιτίες της μετανάστευσης και στη συνέχεια να εργαστούμε κατά μήκος ολόκληρης της μεταναστευτικής διαδρομής που ακολουθούν οι άνθρωποι» είπε η επικεφαλής της Κομισιόν.

«Το βασικό μήνυμα είναι ναι, χρειαζόμαστε κανονική μετανάστευση … δεν θα θέλουμε οι άνθρωποι να διακινδυνεύουν τη ζωή τους και να χάνουν μια περιουσία από τους λαθρέμπορους και τους διακινητές, αλλά να επιλέγουν τις ασφαλείς διαδρομές», πρόσθεσε σε συνέντευξη Τύπου.

Το μεταναστευτικό θα επανέλθει στην ατζέντα σε δύο εβδομάδες, στις 20 Οκτωβρίου και τη Σύνοδο ΕΕ-ΗΠΑ, με τους «27» να συναντώνται εκ νέου και να καλούνται να λάβουν αποφάσεις.

*Με πληροφορίες από Guardian, Politico