Έρευνα σχετικά με τη χρήση των δεδομένων από τους εμπόρους που βρίσκονται στην Amazon ξεκινούν οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ανακοίνωσε η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Margrethe Vestager, αρμόδια για την πολιτική Ανταγωνισμού.

Το ζητούμενο είναι κατά πόσον η χρήση δεδομένων από τις εταιρείες τεχνολογίας βλάπτει τους καταναλωτές και φυσικά η παραβίαση, παράλληλα, της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.

Το θέμα, σύμφωνα με την Margrethe Vestager είναι κατά πόσον η Amazon, ο μεγαλύτερος ηλεκτρονικός πωλητής στον πλανήτη, χρησιμοποιεί στοιχεία από τους εμπόρους που φιλοξενεί στον ιστότοπό της για να εξασφαλίσει ένα πλεονέκτημα στην πώληση προϊόντων έναντι των ιδίων των λιανοπωλητών. «Είναι ακόμα πολύ νωρίς και δεν έχουμε ακόμα ανοίξει επίσημα την υπόθεση. Προσπαθούμε να διασφαλίσουμε πως θα έχουμε την πλήρη εικόνα» δήλωσε στην σχετική συνέντευξη τύπου.

Η στοιχειώδης ωστόσο εικόνα καταγράφει το εξής… Η Amazon επιτρέπει σε τρίτους να πωλούν προϊόντα στην πλατφόρμα της μέσω του προγράμματος «Πωλητής». Η αμφισβήτηση από την Vestager φαίνεται ότι έχει σχεδιαστεί για να καθορίσει εάν ή όχι η Amazon θέτει αυτούς τους τρίτους πωλητές σε μειονεκτική θέση χρησιμοποιώντας τα στοιχεία των πωλήσεών τους για να ενισχύσουν τις πωλήσεις της ίδιας.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Amazon σχεδιάζει να ανοίξει μέχρι το 2021 στις ΗΠΑ έως 3.000 καταστήματα χωρίς ταμείο για να ανταγωνιστεί τα μίνι-μάρκετ και τα σαντουιτσάδικα, όπως ανέφερε και το Bloomberg News επικαλούμενo πηγή που γνωρίζει το θέμα.

Οι πελάτες χρησιμοποιούν μια εφαρμογή στο κινητό τους για να εισέλθουν στο κατάστημα, σκανάροντας τη συσκευή τους για να ενεργοποιήσουν μια περιστρεφόμενη πόρτα. Μπορούν στη συνέχεια να επιλέξουν ανάμεσα σε σάντουιτς, αναψυκτικά ή σνακ και μετά να φύγουν από το κατάστημα χωρίς να περάσουν από το ταμείο. Συσκευές ανίχνευσης διακρίνουν τι επέλεξαν οι καταναλωτές και τους χρεώνουν αυτομάτως, αναφέρει το Bloomberg.

Διάφοροι αναλυτές αλλά και επενδυτές επισημαίνουν πως ένα από τα προβλήματα της Amazon είναι το ίδιο το μέγεθος της και γι αυτό έχουν προτείνει ακόμα και τον κατακερματισμό της, ενώ ακόμη και ο Τραμπ τα έχει βάλει επανειλημμένα με την Amazon και τον ιδρυτή της Jeff Bezos για καταπάτηση του νόμου περί μονοπωλίων, αν και η στάση του αυτή οφείλεται σε άλλους λόγους. 

Η Επίτροπος Μ. Vestager έχει την εξουσία να επιβάλλει πρόστιμα στις εταιρείες έως και 10% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους για παραβίαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ. Γι αυτό και πριν λίγους μήνες, επέβαλε πρόστιμο ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων εναντίον της Google, ενώ έχει επίσης ξεκινήσει μια σε βάθος έρευνα στην Apple και την εξαγορά της εφαρμογής αναγνώρισης μουσικής Shazam.

Αξίζει εν τω μεταξύ να σημειωθεί ότι ο ιδρυτής της Amazon Jeff Bezos κατέλαβε την πρώτη θέση στην κατάταξη των δισεκατομμυριούχων παγκοσμίως, επικρατώντας του Μπιλ Γκέιτς, σύμφωνα με τον κατάλογο που δημοσίευσε τον Μάρτιο το περιοδικό Forbes. Χάρη στην αύξηση της τιμής των μετοχών της Amazon κατά 59% τους τελευταίους 12 μήνες, ο Jeff Bezos πρακτικά διπλασίασε την περιουσία του, η οποία ανέρχεται πλέον σε 120 δισεκατομμύρια δολάρια (97,4 δισεκατομμύρια ευρώ) και υπερέβη εκείνη του ιδρυτή της Microsoft Bill Gates ύψους 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων (73 δισεκατομμύρια ευρώ), διευκρινίζεται από το περιοδικό.

Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι στα μεγάλα κέντρα διαλογής της Amazon απεργούν, διαμαρτυρόμενοι για τις προτεινόμενες μειώσεις στις αποδοχές τους.

Τα απόρρητα δεδομένα και οι γνωστές αυτοκρατορίες

Είναι πλέον γνωστό κι αποδεκτό ότι στις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας του κόσμου όπως η Google, το Facebook και η Apple, η συνεχώς αυξανόμενη οικονομική δύναμη προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τα προσωπικά δεδομένα (από ερωτήματα αναζήτησης ανθρώπων έως συνήθειες διαδικτυακής ροής ταινιών) σε όλο τον κόσμο.

Και μιλάμε για τόση δύναμη, που οι αντιμονοπωλιακές αρχές του κόσμου από τις Βρυξέλλες ως το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον ανησυχούν όλο και περισσότερο εάν αυτές οι μετρημένες στα δάχτυλα εταιρείες της Silicon Valley θα πρέπει να είναι οι μοναδικοί γνώστες και εκμεταλλευτές των δεδομένων σχετικά με όλες τις πτυχές των δραστηριοτήτων μας στο διαδίκτυο.

Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια είναι τα όρια, εάν υπάρχουν, αν και ήδη οι εταιρείες αναζητούν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένων ειδών διατροφής και παιχνιδιών.

Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η Amazon «ομολόγησε» πως ερευνά το ενδεχόμενο εργαζόμενοί της να πούλησαν απόρρητες πληροφορίες σε τρίτες εταιρείες, επιβεβαιώνοντας μια πληροφορία της εφημερίδας Wall Street Journal. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η οποία όμως δεν έδωσε αριθμούς, εργαζόμενοι στην Amazon, συνήθως μέσω τρίτων, πουλούσαν εσωτερικά δεδομένα και άλλες απόρρητες πληροφορίες σε εμπόρους που πουλούσαν τα προϊόντα τους στον ιστότοπο του αμερικανικού κολοσσού προκειμένου να αυξήσουν τις πωλήσεις τους.

Υπογραμμίζοντας ότι οι εργαζόμενοί της υποχρεούνται να τηρούν αυστηρούς εμπορικούς και δεοντολογικούς κανόνες, μια εκπρόσωπος της εταιρείας επεσήμανε ότι η Amazon διαθέτει «εξελιγμένα συστήματα για να περιορίζει και να ελέγχει την πρόσβαση σε πληροφορίες». Σε ό,τι αφορά τρίτους πωλητές «διαθέτουμε πολιτική μηδενικής ανοχής αναφορικά με την κατάχρηση του συστήματός μας και αν εντοπίσουμε κακόβουλους χρήστες που εμπλέκονται σε τέτοιου είδους πρακτικές, λαμβάνουμε άμεση δράση εναντίον τους», πρόσθεσε.

Είναι «φρέσκια» ακόμη η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλλει κανόνες που εγγυώνται την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών της, οποτεδήποτε αυτά συγκεντρώνονται.

Οι κανόνες αυτοί ισχύουν για επιχειρήσεις και φορείς (ιδιωτικούς ή δημόσιους) που έχουν την έδρα τους τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ και προσφέρουν αγαθά ή υπηρεσίες εντός της ΕΕ, όπως το Facebook ή η Amazon, κάθε φορά που οι εν λόγω επιχειρήσεις ή φορείς ζητούν ή επαναχρησιμοποιούν τα προσωπικά δεδομένα πολιτών της ΕΕ.

Η Κομισιόν διευκρινίζει πως ανεξάρτητα από τη μορφή με την οποία παρέχονται τα δεδομένα -ηλεκτρονικά σε σύστημα υπολογιστών ή σε έντυπο που περιλαμβάνεται σε δομημένο αρχείο-, κάθε φορά που οι παρεχόμενες πληροφορίες οι οποίες ταυτοποιούν τους πολίτες άμεσα ή έμμεσα αποθηκεύονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία, πρέπει να τηρούνται τα δικαιώματά τους σχετικά με την προστασία των δεδομένων τους.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι οι γίγαντες των κοινωνικών δικτύων έχουν καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση του αναγκάζοντας τους ανθρώπους να παραδώσουν τις προσωπικές τους ψηφιακές πληροφορίες αν ήθελαν να έχουν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες δισεκατομμυρίων χρηστών.

Το βασικό ερώτημα για τις ρυθμιστικές αρχές είναι: «Υπάρχουν συγκρούσεις συμφερόντων και πώς λύνονται;». Το γεγονός από την άλλη είναι πως αν έχουμε μια σελίδα στο Facebook, είναι πολύ πιθανό ότι θα έχουμε επίσης λογαριασμό στο LinkedIn (που ανήκει τώρα στη Microsoft), το Instagram (θυγατρική του Facebook) ή το Twitter και το SnapChat, αν όχι όλα τα παραπάνω. Πολλές εταιρείες – συχνά μεσίτες δεδομένων τρίτων που δεν έχουμε ακούσει ποτέ – συγκεντρώνουν τις ψηφιακές πληροφορίες όλων των χρηστών κάθε δευτερόλεπτο κάθε ημέρας, καθιστώντας δύσκολο για τους «ανακριτές» της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας να ισχυρίζονται ότι μόνο μερικοί κερδίζουν άδικα από αυτά που δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο.

Το άλλο εμπόδιο – είναι λιγότερο νομικιστικό αλλά βασίζεται περισσότερο στις καθημερινές ψηφιακές συνήθειες των ανθρώπων – είναι να δείξουν οι ρυθμιστικές αρχές ότι τέτοιες τεχνικές συγκομιδής δεδομένων βλάπτουν τον μέσο καταναλωτή. Συγκεντρώνοντας μάλιστα οι εταιρίες τις πληροφορίες σχετικά με εμάς είναι σε θέση να προσφέρουν εξατομικευμένες υπηρεσίες, όπως κοινωνικές δημοσιεύσεις από φίλους, προσαρμοσμένες εφαρμογές σε μια λιγότερο προσωπική εμπειρία στο διαδίκτυο. Έτσι ο ψηφιακός κόσμος έχει ήδη μετατραπεί σε ψηφιακή ζούγκλα, όπου οι γορίλες με το μεγαλύτερο σύνολο δεδομένων τελικά θα κερδίσουν, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές.