Ανιχνευτής του Άγιου Βασίλη της NORAD / Το ψυχροπολεμικό σύστημα άμυνας που προσελκύει εκατομμύρια παιδιά

Το ετήσιο πρόγραμμα NORAD Tracks Santa είναι μια πρωτοβουλία με θέμα τα Χριστούγεννα από τη Διοίκηση Αεροδιαστημικής Άμυνας της Βόρειας Αμερικής (NORAD) που προσομοιώνει την παρακολούθηση του Άγιου Βασίλη καθώς δήθεν «αναχωρεί από το Βόρειο Πόλο» για να παραδώσει δώρα στα παιδιά σε όλο τον κόσμο την παραμονή των Χριστουγέννων.

Η συγκερκιμένη «παράδοση» των Χριστουγέννων έχει γίνει σχεδόν παγκόσμια σε κλίμακα, καθώς παιδιά από όλο τον κόσμο παρακολουθούν τον Άγιο Βασίλη καθώς σαρώνει τη γη, παραδίδοντας δώρα και αψηφώντας τους χωροχρονικούς περιορισμούς: Κάθε χρόνο, τουλάχιστον 100.000 παιδιά τηλεφωνούν στη Διοίκηση Αεροδιαστημικής Άμυνας της Βόρειας Αμερικής για να ενημερωθούν για «τη θέση» του Άγιου Βασίλη, ενώ εκατομμύρια άλλα παρακολουθούν διαδικτυακά σε εννέα γλώσσες – από αγγλικά έως ιαπωνικά.

Σε κάθε άλλη νύχτα, η NORAD σαρώνει τον ουρανό για πιθανές απειλές, αλλά την παραμονή των Χριστουγέννων, οι εθελοντές στο Κολοράντο Σπρινγκς απαντούν σε ερωτήσεις όπως: «Πότε θα έρθει ο Άγιος Βασίλης στο σπίτι μου;» και «Είμαι στη λίστα με τους άτακτους ή τους καλούς;».

«Υπάρχουν κραυγές και γέλια», δήλωσε ο Μπομπ Σόμερς, 63 ετών, πολιτικός εργολάβος και εθελοντής της NORAD.

Ο Σόμερς λέει συχνά στο τηλεφώνημα ότι όλοι πρέπει να κοιμηθούν πριν φτάσει ο Άγιος Βασίλης, προκαλώντας τους γονείς να πουν: «Ακούσατε τι είπε; Πρέπει να πάμε για ύπνο νωρίς».

Η ιστορία του ανιχνευτή διαρκεί από τον Ψυχρό Πόλεμο

Ο ετήσιος εντοπισμός του Άγιου Βασίλη από τη NORAD διαρκεί από τον Ψυχρό Πόλεμο, και συνεχίζεται ανεξαρτήτως των κυβερνητικών διακοπών λειτουργίας, όπως αυτή του 2018 και εφέτος.

Όλα ξεκίνησαν με το τυχαίο τηλεφώνημα ενός παιδιού το 1955. Η εφημερίδα του Κολοράντο Σπρινγκς τύπωσε μια διαφήμιση της Sears που ενθάρρυνε τα παιδιά να καλέσουν τον Άγιο Βασίλη, αναφέροντας έναν αριθμό τηλεφώνου.

Ένα αγόρι τηλεφώνησε. Αλλά έφτασε στην Ηπειρωτική Διοίκηση Αεράμυνας, τη σημερινή NORAD, μια κοινή προσπάθεια των ΗΠΑ και του Καναδά για τον εντοπισμό πιθανών εχθρικών επιθέσεων. Οι εντάσεις με τη Σοβιετική Ένωση αυξάνονταν, μαζί με τις ανησυχίες για πυρηνικό πόλεμο.

Ο σμήναρχος της Πολεμικής Αεροπορίας Harry W. Shoup σήκωσε ένα «κόκκινο τηλέφωνο» μόνο για έκτακτες ανάγκες και τον υποδέχτηκε μια φωνή μικρού παιδιού που άρχισε να απαγγέλλει μια λίστα με χριστουγεννιάτικες ευχές.

«Συνέχισε για λίγο, πήρε μια ανάσα και μετά είπε: ‘Ει, δεν είσαι ο Άγιος Βασίλης’», δήλωσε ο Shoup στο Associated Press το 1999.

Συνειδητοποιώντας ότι μια «λογική εξήγηση» θα ήταν ανώφελη για τον μικρό, ο Shoup επιστράτευσε μια βαθιά, χαρούμενη φωνή και απάντησε: «Χο, χο, χο! Ναι, είμαι ο Άγιος Βασίλης. Ήσουν καλό παιδί;»

Ο Shoup είπε ότι έμαθε από τη μητέρα του αγοριού ότι η Sears τύπωσε λανθασμένα τον άκρως απόρρητο αριθμό. Έκλεισε το τηλέφωνο, αλλά σύντομα το τηλέφωνο χτύπησε ξανά με ένα νεαρό κορίτσι να απαγγέλλει τη χριστουγεννιάτικη λίστα του. Ακολούθησαν πενήντα κλήσεις την ημέρα, είπε.

Στην προ-ψηφιακή εποχή, η υπηρεσία χρησιμοποιούσε έναν χάρτη της Βόρειας Αμερικής από πλεξιγκλάς διαστάσεων 18 επί 24 μέτρα για να εντοπίζει άγνωστα αντικείμενα. Ένα μέλος του προσωπικού ζωγράφισε αστειευόμενος τον Άγιο Βασίλη και το έλκηθρό του πάνω από τον Βόρειο Πόλο.

«Σημείωση για τα παιδιά», ξεκινούσε ένα ρεπορτάζ του AP από το Κολοράντο Σπρινγκς στις 23 Δεκεμβρίου 1955. «Ο Άγιος Βασίλης την Παρασκευή είχε εξασφαλίσει την ασφαλή διέλευση στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Ηπειρωτική Διοίκηση Αεράμυνας».

Σε μια πιθανή αναφορά στους Σοβιετικούς, το άρθρο σημείωνε ότι ο Άγιος Βασίλης φυλασσόταν από πιθανή επίθεση από «εκείνους που δεν πιστεύουν στα Χριστούγεννα».

Το 2015, το περιοδικό The Atlantic αμφισβήτησε τον κατακλυσμό των κλήσεων στη μυστική γραμμή, σημειώνοντας παράλληλα ότι ο Shoup είχε ταλέντο στις δημόσιες σχέσεις.

Πέρα από τα τηλεφωνήματα, ο Shoup είχε όντως μια έφεση στα μέσα ενημέρωσης. Το 1986, δήλωσε στο Scripps Howard News Service ότι αναγνώρισε μια ευκαιρία όταν ένα μέλος του προσωπικού ζωγράφισε τον Άγιο Βασίλη στον γυάλινο χάρτη το 1955.

Ένας αντισυνταγματάρχης υποσχέθηκε να το σβήσει. Αλλά ο Shoup είπε, «αφήστε το εκεί», και κάλεσε τις δημόσιες σχέσεις. Ο Shoup ήθελε να τονώσει το ηθικό τόσο των στρατιωτών όσο και του κοινού.

«Γιατί, έκανε τον στρατό να φαίνεται καλός – σαν να μην είμαστε όλοι ένα μάτσο σνομπ άτομα που δεν νοιάζονται για τον Άγιο Βασίλη», όπως είχε πει.

Ο Shoup πέθανε το 2009. Τα παιδιά του είπαν στο podcast StoryCorps το 2014 ότι ήταν μια κακοτυπωμένη διαφήμιση της Sears που προκάλεσε τα τηλεφωνήματα.

«Και αργότερα στη ζωή του έπαιρνε γράμματα από όλο τον κόσμο», δήλωσε η Terri Van Keuren, μια κόρη του. «Ο κόσμος έλεγε: «Σε ευχαριστώ, συνταγματάρχη, που είχες, ξέρεις, αυτή την αίσθηση του χιούμορ»».

Η «παράδοση» της NORAD

Η παράδοση της NORAD είναι μία από τις λίγες σύγχρονες προσθήκες στην ιστορία του Αϊ-Βασίλη που έχει διαρκέσει τόσο πολύ, σύμφωνα με τον Gerry Bowler, έναν Καναδό ιστορικό που μίλησε στο AP το 2010.

Οι διαφημιστικές καμπάνιες ή οι ταινίες προσπαθούν να «απαγάγουν» τον Άγιο Βασίλη για εμπορικούς σκοπούς, δήλωσε ο Bowler, ο οποίος έγραψε το βιβλίο «Santa Claus: A Biography». Η NORAD, αντίθετα, παίρνει ένα βασικό στοιχείο της ιστορίας του Άγιου Βασίλη και το βλέπει μέσα από έναν τεχνολογικό φακό.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο AP, ο υποστράτηγος της Πολεμικής Αεροπορίας Case Cunningham εξήγησε ότι τα ραντάρ της NORAD στην Αλάσκα και τον Καναδά – γνωστά ως βόρειο σύστημα προειδοποίησης – είναι τα πρώτα που εντοπίζουν τον Άγιο Βασίλη.

Φεύγει από τον Βόρειο Πόλο και συνήθως κατευθύνεται προς τη διεθνή γραμμή αναφοράς στον Ειρηνικό Ωκεανό. Από εκεί κινείται δυτικά, ακολουθώντας τη νύχτα.

«Τότε είναι που αρχίζουν να μπαίνουν σε λειτουργία τα δορυφορικά συστήματα που χρησιμοποιούμε για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό στόχων ενδιαφέροντος κάθε μέρα», δήλωσε ο Cunningham. «Ένα μάλλον ελάχιστα γνωστό γεγονός είναι ότι η μύτη του Ρούντολφ που λάμπει κόκκινη εκπέμπει πολλή θερμότητα. Και έτσι αυτοί οι δορυφόροι εντοπίζουν (τον Άγιο Βασίλη) μέσω αυτής της πηγής θερμότητας».