Μεγάλη στρατιωτική νίκη των Δυνάμεων Άμυνας του Τιγκράι (TDF) σημειώθηκε χθες Δευτέρα 28 Ιουνίου, καθώς κατάφεραν να ανακαταλάβουν την πόλη Μεκέλε, πρωτεύουσα της επαρχίας της φυλής των Τιγκράι, από τα κυβερνητικά στρατεύματα της κεντρικής κυβέρνησης της Αιθιοπίας που την κατείχαν μετά τις μάχες του Νοέμβρη του 2020.

Ήδη, από το 2018 η Αιθιοπία είχε μπει σε περιπέτειες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον πρωθυπουργό Άμπι Άχμεντ. Η χώρα από το 1994 διοικείται στη βάση ενός ομοσπονδιακού συστήματος με μια ισχυρή κυβέρνηση και 10 πολιτείες στις οποίες παρέχεται αυτονομία. Ωστόσο, εδώ και οκτώ μήνες, οι αμφιλεγόμενες πολιτικές του πρωθυπουργού Άμπι Άχμεντ προκάλεσαν διαμαρτυρίες από πλευράς της φυλής των Τιγκράι. Έτσι, Αντίς Αμπέμπα και Μεκέλε βρέθηκαν να είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με τους στρατούς τους να δίνουν σκληρές μάχες επικράτησης.

Η σύγκρουση ξεκίνησε το 2020, όταν ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Άμπι Άχμεντ είχε αναστείλει τις εκλογές του Αυγούστου λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, οι ηγέτες της μικρής εθνότητας του Τιγκράι (6% του πληθυσμού) -Απελευθερωτικό Μέτωπο του Λαού του Τιγκράι (TPLF)- διενήργησαν εκλογές προκαλώντας την οργή του Άμπι Άχμεντ. Ο τελευταίος κατηγόρησε το TPLF ότι επιχείρησε να κατάσχει όπλα από στρατιωτική βάση και έτσι έστειλε στρατεύματα εναντίον τους, βομβαρδίζοντας νοσοκομεία, εργοστάσια, το Πανεπιστήμιο, τον σταθμό ηλεκτροδότησης, ακόμα και υποδομές της περιοχής. Περισσότεροι από 50.000 πρόσφυγες από το Τιγκράι διέφυγαν στο γειτονικό Σουδάν.

Τελικά, στις 28 Νοεμβρίου 2020, ο ομοσπονδιακός στρατός κατέλαβε τη Μεκέλε, τρεις εβδομάδες μετά την έναρξη της επιχείρησης του ομοσπονδιακού στρατού που ανέτρεψε τις τοπικές αρχές του Τιγκράι, το TPLF.

Η αντεπίθεση

Παρά την πτώση της Μεκέλε, οι συγκρούσεις δεν σταμάτησαν ποτέ, με τις δυνάμεις της επαρχίας Αμχάρα αλλά και τον στρατό από την Ερυθραία να στηρίζουν τον αιθιοπικό ομοσπονδιακό στρατό. Η ανακατάληψη της Μεκέλε από τις Δυνάμεις Άμυνας του Τιγκράι -που αποτελούν τον στρατιωτικό βραχίονα του TPLF- καθώς και η αποχώρηση του ομοσπονδιακού στρατού και της διοίκησης που είχε επιβάλει η Αντίς Αμπέμπα στο Τιγκράι, αποτελούν καμπή σε αυτή τη σύγκρουση.

«Ελέγχουμε 100% τη Μεκέλε», δήλωσε σήμερα ο Γκετάτσιου Ρέντα, εκπρόσωπος του TPLF, εξηγώντας ότι νωρίτερα σημειώθηκαν κάποιες συγκρούσεις στα περίχωρα της πόλης όμως αυτές έχουν τερματιστεί. «Οι δυνάμεις μας επιχειρούν στα νότια, τα ανατολικά και θα συνεχίσουν μέχρι κάθε τετραγωνικό εκατοστό του εδάφους μας να έχει απαλλαγεί από τον εχθρό», πρόσθεσε. 

Πάντως, την ώρα που οι κάτοικοι της Μεκέλε γιόρταζαν τα νέα στους δρόμους, η κυβέρνηση Άμπι ανακοίνωσε χθες το βράδυ την κήρυξη «μονομερούς εκεχειρίας», έπειτα από αίτημα της μεταβατικής περιφερειακής κυβέρνησης του Τιγκράι. «Η μονομερής εκεχειρία ξεκινά σήμερα 28 Ιουνίου 2021 και θα διαρκέσει μέχρι να ολοκληρωθεί η γεωργική περίοδος», ανέφερε χθες Δευτέρα σε ανακοίνωσή της η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με στόχο, όπως τόνισε, να επιτραπούν οι καλλιέργειες και η πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας στην επαρχία, ενώ παράλληλα να μπορέσουν οι αντάρτες «να ξαναπάρουν έναν ειρηνικό δρόμο». Η βασική γεωργική περίοδος στην Αιθιοπία διαρκεί από τον Μάιο ως τον Σεπτέμβριο.

Αρνείται ύπαρξη λιμού ο Άμπι

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο ΟΗΕ περιέγραψε μια κατάσταση πείνας στη βόρεια Αιθιοπία. Ανέφερε ότι η κατάσταση των τροφίμων είχε φτάσει σε καταστροφικά επίπεδα μιλώντας επίσημα για λιμοκτονία και θάνατο που πλήττει μικρές ομάδες ανθρώπων σε μεγάλες περιοχές.

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (WFP), ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας και η Unicef ​​έχουν ζητήσει επειγόντως δράση. Ωστοσο, ο πρωθυπουργός της χώρας Άμπι Άχμεντ αρνήθηκε ότι υπάρχει λιμός και έτσι δεν υποστήριξε το πρόγραμμα του ΟΗΕ. 

Εν τω μεταξύ, η χώρα αναμένει τα αποτελέσματα των κοινοβουλευτικών εκλογών της 21ης ​​Ιουνίου. Ωστόσο, οι εκλογές μποϊκοτάρονται από ορισμένα κόμματα της αντιπολίτευσης που εκπροσωπούν και συγκεκριμένες περιοχές όπως το Τιγκράι, καθώς αναμένουν ότι θα ευνοήσουν τον πανίσχυρο Άμπι Άχμεντ.

Οι οκτώ μήνες που διαρκεί η σύγκρουση στο Τιγκράι σημαδεύτηκαν από πολλές ωμότητες εναντίον των αμάχων –με καταγγελίες για εθνοκάθαρση, βιασμούς και μαζικού φόνους — ενώ περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Τουλάχιστον 350.000 άνθρωποι στην επαρχία αυτή είναι αντιμέτωποι με τον λιμό, ενώ 5 εκατομμύρια άλλοι έχουν άμεση ανάγκη από επισιτιστική βοήθεια, έχει τονίσει ο ΟΗΕ. Πρόκειται για τη χειρότερη παγκοσμίως επισιτιστική κρίση την τελευταία δεκαετία. Εξάλλου ο ΟΗΕ έχει καταγγείλει ότι ο ομοσπονδιακός στρατός και οι σύμμαχοί του έχουν εμποδίσει επανειλημμένα την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στο Τιγκράι.

Οι ΗΠΑ, η Ιρλανδία και η Βρετανία ζήτησαν να συγκληθεί εκτάκτως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, κάτι που μπορεί να γίνει την Παρασκευή. Αφότου ξέσπασε η σύρραξη στην επαρχία τον Νοέμβριο του 2020, δεν κατορθώθηκε ποτέ να διεξαχθεί δημόσια συνεδρίαση του ΣΑ για την Τιγκράι, καθώς αφρικανικές χώρες, η Κίνα, η Ρωσία και άλλα κράτη μέλη κρίνουν ότι η κρίση αυτή είναι εσωτερική υπόθεση της Αιθιοπίας.