O Μπορίς Πάστερνακ (29 Ιανουαρίου 1890 – 30 Μαΐου 1960), ο Ρώσος συγγραφέας που έμεινε στην ιστορία για το περίφημο «Δόκτωρ Ζιβάγκο», ένα βιβλίο που αναγνωρίστηκε ως «αριστούργημα» της παγκόσμιας λογοτεχνίας και του χάρισε και το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Όμως η ιστορία του «Δόκτωρ Ζιβάγκο» είναι περισσότερο περίπλοκη, όπως αποκαλύπτεται από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA. Σύμφωνα με τα εν λόγω έγγραφα, που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα και έχουν αναρτηθεί στη σελίδα της υπηρεσίας, το «Δόκτωρ Ζιβάγκο» αξιοποιήθηκε από τη CIA για να υπονομεύσει τη Σοβιετική Ένωση. 

Ads

Το βιβλίο, πολύ πριν αναγνωριστεί ως «κορυφαίο» έργο, είχε απαγορευτεί στη Σοβιετική Ένωση από την πρώτη έκδοσή του το 1957, καθώς «υποτιμούσε τη σημασία της Οκτωβριανής Επανάστασης», και οι μυστικές υπηρεσίες το αξιοποίησαν ως «όπλο» στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου υποστηρίζοντας την έκδοσή του σε όλο τον κόσμο, μετατρέποντάς το σε «Best Seller».
 
Το βιβλίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία εκτός Σοβιετικής Ένωσης, ενώ έγινε και ταινία το 1965 κερδίζοντας πέντε Όσκαρ. Ωστόσο, από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA αποδεικνύεται πως πίσω από τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου βρισκόταν μια καλά οργανωμένη επιχείρηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες κινητοποιήθηκαν για να τυπωθεί και να διανεμηθεί σε όλο τον κόσμο.
 
Σε έγγραφο της CIA, το 1958, τονίζεται πως «το βιβλίο αυτό έχει πολύ μεγάλη προπαγανδιστική αξία όχι μόνο για το ουσιαστικό μήνυμα του και για την δραστηριοποίηση της σκέψης που δημιουργεί, αλλά και για τις συνθήκες έκδοσης του». «Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τους σοβιετικούς πολίτες να απορήσουν – τι συμβαίνει με την κυβέρνηση τους και απαγορεύει ένα θαυμάσιο λογοτεχνικό έργο».
 
Η CIA είχε λάβει το μυθιστόρημα σε φιλμ τον Ιανουάριο του 1958. H CIA ανέλαβε αρχικά την έκδοση του στην Ολλανδία και την διανομή του βιβλίου σε δεκάδες γλώσσες σχεδόν σε όλο τον κόσμο. «Ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών δεν πρέπει να φανεί με κανένα τρόπο», τονίζει ένα άλλο έγγραφο.
 
Λίγο μετά την έκδοση του στα ιταλικά ένα άλλο «σημείωμα» της CIA δίνει οδηγίες στα στελέχη της Υπηρεσίας ότι ο «Δρ. Ζιβάγκο» πρέπει «να τυπωθεί σε όσο το δυνατόν μεγάλο αριθμό σε ξένες γλώσσες, να διανεμηθεί στον μέγιστο αριθμό χωρών του ελεύθερου κόσμου και να προκαλέσει ευμενές ενδιαφέρον και σχόλια ώστε να τιμηθεί, όπως λ.χ. με βραβείο Νόμπελ».
 
Πριν περάσει ο χρόνος το βραβείο Νόμπελ απονέμεται στον Μπόρις Πάστερνακ. Σημειώνεται πως η ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης είχε απαγορεύσει στον Μπόρις Πάστερνακ να μεταβεί στη Στοκχόλμη για την απονομή του βραβείου Νόμπελ, κατονομάζοντας τη CIA ως εκδότη του έργου.