Η κλιματική αλλαγή έχει προχωρήσει περισσότερο από ότι νομίζουμε ή απ’ ότι γνωρίζουμε. Η νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) δείχνει ότι οι επιπτώσεις της στα εδάφη είναι ήδη εκτεταμένη κι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά οι τιμές των τροφίμων, πράγμα που με τη σειρά του επισύρει τον κίνδυνο μιας εκτεταμένης διατροφικής κρίσης.

Ads

Ειδικότερα, η έκθεση για την κλιματική αλλαγή και το έδαφος προειδοποιεί ότι ελλοχεύει μια κρίση τροφίμων, ενώ και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2), παραμένουν ανεξέλεγκτες, ειδικά σε τροπικές περιοχές. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες ενδέχεται επίσης να μειώσουν τη θρεπτική αξία των καλλιεργειών αλλά και την απόδοση.

«Τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν ήδη αυξηθεί και παίζουν ρόλο στην αύξηση των τιμών των τροφίμων τα τελευταία χρόνια», εξηγεί η Cynthia Rosenzweig, συγγραφέας της έκθεσης της IPCC. Την ίδια στιγμή τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι έχουν επηρεάσει πολλές καλλιέργειες. Για παράδειγμα η γαλλική παραγωγή κρασιού μειώθηκε κατά 13% κάτι που σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν αναμενόμενο. 

Οι αποδόσεις των καλλιεργειών και οι ρυθμοί αύξησης των ζώων έχουν ήδη μειωθεί. Τα επίπεδα διατροφής αναμένεται επίσης να μειωθούν με τις συνεχιζόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θέτοντας τις φτωχές χώρες σε πολύ σοβαρό κίνδυνο αυξημένης πείνας και υποσιτισμού, σύμφωνα με το national geographic.

Ads

Απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις

Oι εκπρόσωποι 195 χωρών – μελών της Επιτροπής δημοσιοποίησαν την έκθεση που συνέταξαν έπειτα από διαβουλεύσεις πέντε ημερών. Αφορά στην οργάνωση βραχυπρόθεσμων δράσεων ενάντια στην υποβάθμιση των εδαφών, στην σπατάλη τροφίμων και στις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δράσεις τις οποίες απαίτησε ο ΟΗΕ.

Η πλήρης ονομασία της συγκεκριμένης έκθεσης που αριθμεί 1.200 σελίδες είναι: «Η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση, η υποβάθμιση των εδαφών, η βιώσιμη διαχείριση της γης, η ασφάλεια των τροφίμων και οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στα χερσαία οικοσυστήματα» και αναδεικνύει τις προθέσεις των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής. «Είναι μια απίστευτα φιλόδοξη και ευρύτατη έκθεση. Ήταν δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία για τη σύνοψη», λέει ο Jim Skea της IPCC.

Η έκθεση ζητά την άμεση αλλαγή από τη βιομηχανική γεωργία σε αειφόρο διαχείριση της γης, με τη χρήση πρακτικών που εντοπίζονται στη βιολογική γεωργία. «Αυτό σημαίνει αποτροπή περαιτέρω υποβάθμισης των εδαφών, του νερού, της ζωής των εντόμων ή οποιουδήποτε στοιχείου της βιόσφαιρας από το αγρόκτημα έως τα τραπέζια των καταναλωτών», δήλωσε ο Louis Verchot συντάκτης της έκθεσης.

«Η γεωργία και τα παγκόσμια συστήματα διατροφής πρέπει να αλλάξουν επειδή αποτελούν μεγάλο μέρος του κλιματικού προβλήματος, παράγοντας περίπου το ένα τρίτο των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», δήλωσε ο Mark Howden, διευθυντής του Ινστιτούτου Κλιματικής Αλλαγής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.

Ωστόσο, μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης. Οι αποτελεσματικότερες και βιώσιμες μορφές παραγωγής τροφίμων μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές, απελευθερώνοντας γη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση άνθρακα σε εδάφη και δεντροφύτευση. Η μείωση της σπατάλης τροφίμων, που σήμερα υπολογίζεται ότι φτάνει το 25-30% παγκοσμίως, θα μπορούσε να έχει παρόμοια οφέλη.

Ποιες είναι οι επιλογές μας

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μπορούν να μειωθούν και να προστατευθούν τα οικοσυστήματα, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να αυξηθεί και η παραγωγή τροφίμων», δήλωσε η Pamela McElwee από το Πανεπιστήμιο Rutgers και συντάκτρια της έκθεσης.

Θα πρέπει να σταματήσει η αποψίλωση των τροπικών δασών και να προστατευθούν οι παράκτιοι υγρότοποι. Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η μείωση των απορριμμάτων τροφίμων και η μείωση της κατανάλωσης κρέατος. Ενώ στις φτωχές χώρες η πρόσληψη πρωτεΐνης από ζωικά προϊόντα είναι ανεπαρκής, στις πλούσιες χώρες η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων ξεπερνά τις συστάσεις του ΠΟΥ, καθώς 2 δισεκατομμύρια ενήλικες είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει επιλέξουμε βιώσιμες γεωργικές πρακτικές έτσι ώστε να αναπτυχθούν περισσότερα τρόφιμα, αυξάνοντας ταυτόχρονα τον οργανικό άνθρακα στα εδάφη και βοηθώντας τους μικροκαλλιεργητές να βελτιώσουν τα βιοτικά τους μέσα, ενισχύοντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα.

Η προστασία των υπολειπόμενων δασών του κόσμου όσο το δυνατόν γρηγορότερα πρέπει να είναι προτεραιότητα μας, σύμφωνα με τον Charlotte Streck. Ο Streck αναφέρει ότι οι απότομες αυξήσεις της κατανάλωσης κρέατος στην Κίνα και την Ασία αποτελούν απειλή για τα δάση και το κλίμα. Η κατανάλωση λιγότερων κρεάτων εκτός από το ότι κάνει καλό στην υγεία, θα απελευθερώσει πολλή γη για αναδάσωση.

Από τη μεριά τους τα πλουσιότερα έθνη θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα τους στο μηδέν πριν από το 2050 και να παρέχουν χρηματοδότηση στις αναπτυσσόμενες χώρες για την προστασία των δασών τους.