Βρέθηκε σε κατάσταση παραληρήματος στους δρόμους της Βαλτιμόρης. Το μόνο που ζήτησε από τον άνθρωπο που τον βρήκε, ήταν να ειδοποιήσει τον J. E. Snodgrass. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή, ταραγμένος από παραισθήσεις, στις 7 Οκτωβρίου 1849. Ήταν μόλις 40 χρονών.
Στην πραγματικότητα, δεν ανέκτησε ποτέ τις αισθήσεις του, συνεπώς ουδείς έμαθε πώς βρέθηκε σε αθλία κατάσταση, φορώντας ρούχα που λέγεται ότι δεν ήταν δικά του, ούτε για ποιόν λόγο τις τέσσερις νύχτες της νοσηλείας του έλεγε συνεχώς το όνομα «Ρέινολντς».
Σύμφωνα με επιστολή του John J. Moran που εξέτασε τον Πόε στο νοσοκομείο -και την οποία απέστειλε στη θεία του- οι τελευταίες του λέξεις ήταν «Lord, help my poor soul» («Κύριε βοήθησε τη φτωχή ψυχή μου»).
Ο θάνατος του διάσημου Αμερικανού ποιητή και συγγραφέα Έντγκαρ Άλαν Πόε (1809 – 1849), θεμελιωτή της αστυνομικής λογοτεχνίας, των ιστοριών τρόμου και φαντασίας, παραμένει άλυτο μυστήριο.
Διαβάστε τα βιβλία του:
Το smithsonianmag.com παρουσιάζει τις 9 επικρατέστερες θεωρίες για τον θάνατο του Πόε, καταλήγοντας ωστόσο ότι, καμία εξ αυτών δεν τεκμηριώνει πλήρως τον θάνατο του, παρότι, στο τέλος επικαλείται πριν από όλα την κοινή λογική….
Η 3η Οκτωβρίου 1849, ήταν μια βροχερή μέρα, αλλά ο καιρός ουδόλως απέτρεψε τον Joseph W. Walker, ο οποίος εργαζόταν στην εφημερίδα Baltimore Sun ως στοιχειοθέτης, να πάει στο Gunner’s Hall. Άλλωστε, ήταν ημέρα εκλογών. Πλησιάζοντας στο κτίριο, που εκείνη την ημέρα είχε μετατραπεί σε εκλογικό κέντρο, βρήκε έναν άνδρα σε ντελιριακή κατάσταση, ντυμένο με βρόμικα ρούχα που έμοιαζαν σαν από δεύτερο χέρι, να είναι πεσμένος σε μια υδρορροή.
Ο άνδρας δεν μπορούσε να κινηθεί και επιπλέον, φαινόταν σα να μην ήξερε πού βρισκόταν. Σκύβοντας πάνω του, ο Walker διαπίστωσε με έκπληξη ότι επρόκειτο για τον Έντγκαρ Άλαν Πόε. Τον ρώτησε εάν είχε γνωστούς στη Βαλτιμόρη που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν και ο Πόε έδωσε το όνομα του δημοσιογράφου Joseph E. Snodgrass, ο οποίος είχε γνώσεις ιατρικής. Ο Walker επικοινώνησε άμεσα.
Στις 27 Σεπτεμβρίου, σχεδόν μία εβδομάδα πριν, ο Πόε είχε φύγει από το Ρίτσμοντ με προορισμό τη Φιλαδέλφεια. Είχε αναλάβει την επιμέλεια έκδοσης της συλλογής ποιημάτων της St. Leon Loud (κάτι που δεν έγινε ποτέ, καθώς πέθανε στη Βαλτιμόρη).
Όταν ο Walker βρήκε τον Πόε έξω από το εκλογικό κέντρο έγινε αυτομάτως ο μοναδικός άνθρωπος που είχε δει τον συγγραφέα από τη στιγμή της αναχώρησης του από το Ρίτσμοντ.
Το απίθανο της ιστορίας είναι ότι ο θάνατος του Πόε μοιάζει κατευθείαν βγαλμένος από τις σελίδες των βιβλίων του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Πόε είχε φιλοτεχνήσει με ιδιαίτερη επιμέλεια τη δημόσια εικόνα του: Την εικόνα ενός άνδρα που εμπνέεται από την περιπέτεια και γοητεύεται από τα αινίγματα ή άλλως, το πορτρέτο ενός ποιητή, που είναι ντετέκτιβ, συγγραφέας και ταξιδευτής…
Το μυστηριώδες τέλος του ωστόσο, ανεξαρτήτως του πιστοποιητικού θανάτου -που αναγράφει ως επίσημη αιτία «φρενίτιδα ή ανεύρυσμα εγκεφάλου»- και κυρίως, οι ώρες που προηγήθηκαν και οι εντελώς ανεξήγητες συνθήκες, οδήγησαν σε πλείστα όσα σενάρια και υποθέσεις. Άλλωστε, όπως λέει ο Chris Semtner, διευθυντής του Μουσείου Πόε στη Βιρτζίνια «άφησε φεύγοντας ένα μυστήριο της πραγματικής ζωής».
1. Ξυλοδαρμός
Μία από τις πρώτες θεωρίες, πέραν της φρενίτιδας και του αλκοόλ, δημοσιεύθηκε το 1867, από τη βιογράφο E. Oakes Smith σε ένα άρθρο με τίτλο «Αυτοβιογραφικές Σημειώσεις: Edgar Allan Poe» και μιλά για ξυλοδαρμό. Ότι εν ολίγοις ο Πόε ξυλοκοπήθηκε άγρια από κάποιους «αλήτες».
Ο Eugene Didier, στο άρθρο του με τίτλο «Ο τάφος του Poe», έγραφε το 1872 ότι ενώ ο Πόε πήγαινε προς τη Βαλτιμόρη, έκανε μία στάση για να δει μερικούς φίλους από το West Point, που τον κράτησαν για να πιουν. Μετά από μόλις ένα ποτήρι σαμπάνιας, ο Πόε μέθυσε, παράτησε τους φίλους του και άρχισε να περιπλανιέται στους δρόμους. Στη συνέχεια, όντας μεθυσμένος και άρα, εύκολος στόχος, έπεσε θύμα ληστείας και ξυλοκοπήθηκε, παραμένοντας στο σημείο όπου έπεσε.
2. Cooping
Άλλοι πιστεύουν ότι ο Πόε υπήρξε θύμα μιας πρακτικής γνωστής ως cooping. Πρόκειται για μία μέθοδο ευρύτατα διαδεδομένη στις συμμορίες του 19ου αιώνα. Η δουλειά γινόταν ως εξής: Οργάνωναν την απαγωγή του ανυποψίαστου θύματος, το οποίον μεταμφίεζαν (υπό απειλές), αναγκάζοντας το να ψηφίσει έναν συγκεκριμένο υποψήφιο πολλές φορές και κάτω από πολλαπλές συγκεκαλυμμένες ταυτότητες. Επρόκειτο για μία εξαιρετικά συνηθισμένη κατάσταση στη Βαλτιμόρη την εποχή εκείνη (στα μέσα του 1800) και το σημείο όπου ο Walker βρήκε τον «διαλυμένο» Πόε, ήταν γνωστό σημείο δράσης των coopers.
Με τα χρόνια, η θεωρία για το cooping κέρδισε έδαφος. Μάλιστα, μετά την ψηφοφορία, ως ένα είδος ανταμοιβής, οι συμμορίες πότιζαν τους «ψηφοφόρους» αλκοόλ. Η κατάσταση του -το γεγονός ότι δεν ήταν νηφάλιος, διαυγής- στηρίζει ακόμη περισσότερο την εν λόγω θεωρία. Στα τέλη του 1870, ο βιογράφος του Πόε, J.H. Ingram έλαβε επιστολές σύμφωνα με τις οποίες ο θάνατος του Πόε οφείλεται στο cooping. Ο William Hand Browne, της σχολής Johns Hopkins, αναφέρει σε επιστολή του, ότι «η γενική πεποίθηση είναι ότι ο Πόε έπεσε θύμα των συμμοριών αυτών».
3. Αλκοόλ
Σύμφωνα με τον Semtner, το γεγονός ότι ο Πόε είχε πρόβλημα με το αλκοόλ είναι μία θεωρία με πολλούς θιασώτες. «Είναι τεκμηριωμένο ότι ο Πόε μεθούσε με ένα ποτήρι κρασί. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπιζε και η αδελφή του. Φαίνεται ότι ήταν κληρονομικό». Λίγους μήνες πριν από τον θάνατο του, ο Πόε έγινε μέλος μίας οργάνωσης που αγωνιζόταν για την αποχή από το αλκοόλ. Ήταν ένα πρόβλημα που τον βασάνιζε όλη του τη ζωή.
Η Susan Archer Talley Weiss, στη βιογραφία με τίτλο «The Last Days of Edgar A. Poe», αναφέρεται σε ένα γεγονός προς το τέλος της ζωής του Πόε, όταν ακόμη ήταν στο Ρίτσμοντ, που ενισχύει τη θεωρία για το αλκοόλ. Ο Πόε είχε αρρωστήσει και μετά από μία «θαυματουργή ανάκαμψη», ο θεράπων ιατρός του είχε πει ότι «άλλη μια τέτοια δοκιμασία θα αποβεί μοιραία». Σύμφωνα με τη Weiss, ο Poe απάντησε ότι «εάν δεν τον πειράξουν δεν θα πέσει», υποδηλώνοντας ότι η ασθένεια προκλήθηκε από κατάχρηση αλκοόλ μετά από περίοδο πίεσης.
4. Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα
Το 1999, ο ερευνητής Δημόσιας Υγείας, Albert Donnay υποστήριξε ότι ο θάνατος του Πόε ήταν αποτέλεσμα δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα. Συγκεκριμένα ότι, προκλήθηκε από αέριο άνθρακα που χρησιμοποιούνταν για τον εσωτερικό φωτισμό των κατοικιών τον 19ο αιώνα. Ο Donnay είχε εξετάσει δείγμα από τα μαλλιά του Πόε, τα οποία ανέλυσε αναζητώντας βαρέα μέταλλα που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την παρουσία αερίου άνθρακα. Τα αποτελέσματα του τεστ ήταν ασαφή.
5. Δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα
Παρότι το τεστ του Donnay δεν έδειξε επίπεδα βαρέων μετάλλων που θα δικαιολογούσαν τη θεωρία της δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα, οι δοκιμές αποκάλυψαν αυξημένα επίπεδα υδραργύρου στον οργανισμό του Πόε. Σύμφωνα με τον Semtner, τα επίπεδα υδραργύρου ήταν πιθανότατα αυξημένα ως αποτέλεσμα της επιδημίας χολέρας στην οποία είχε εκτεθεί τον Ιούλιο του 1849, ενώ βρισκόταν στη Φιλαδέλφεια. Ο γιατρός του Πόε του είχε συνταγογραφήσει χλωριούχο υδράργυρο. Η δηλητηρίαση από υδράργυρο, λέει ο Semtner, θα μπορούσε να εξηγήσει εν μέρει τις ψευδαισθήσεις και το παραλήρημα του Πόε πριν από το θάνατό του. Ωστόσο, τα επίπεδα υδραργύρου που βρέθηκαν στα μαλλιά του, ακόμη και στο υψηλότερο επίπεδο, εξακολουθούν να είναι 30 φορές χαμηλότερα από το επίπεδο που συνάδει με δηλητηρίαση από υδράργυρο.
6. Λύσσα
Το 1996, ο δρ. Michael Benitez στο πλαίσιο συνεδρίου Παθολογίας, με θέμα τη λύσσα, εν προκειμένω αρχεία με τα συμπτώματα της λύσσας, αλλά και τις οδηγίες για τη διάγνωση της, εντόπισε έναν φάκελο που αφορούσε τον ασθενή με τα αρχικά Ε.Ρ., «έναν συγγραφέα από το Ρίτσμοντ», ο οποίος είχε τελικά υποκύψει.
Σύμφωνα με τον επιβλέποντα ιατρό του Ε.Ρ., δρα J.J. Moran, Ε.Ρ. ο ασθενής είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο λόγω «λήθαργου και σύγχυσης». Πολύ σύντομα, παρουσίασε παραλήρημα, οπτικές ψευδαισθήσεις, μεγάλες διακυμάνσεις στον καρδιακό παλμό και ταχεία, ρηχή αναπνοή. Μέσα σε τέσσερις ημέρες -μέσο όρος επιβίωσης μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων λύσσας- ο ασθενής E.P. απεβίωσε.
Όπως ανακάλυψε ο Benitez, ο Ε.P. δεν ήταν ένας οποισδήποτε συγγραφέας από το Ρίτσμοντ, αλλά ο Έντγκαρ Άλαν Πόε. Και αυτό που είχε πέσει στα χέρια του, ήταν η αναφορά του καρδιολόγου του νοσοκομείου, ο οποίος είχε διαγνώσει μία σαφή περίπτωση λύσσας, έναν αρκετά κοινό ιό τον 19ο αιώνα. Ο Benitez δημοσίευσε τα συμπεράσματα της μελέτης του, αλλά όπως υπογραμμίζει στη δημοσίευση, χωρίς δείγμα DNA, είναι αδύνατο να υποστηρίξει κανείς με βεβαιότητα 100% ότι ο Πόε πέθανε από τον ιό της λύσσας.
Επίσης, στη θεωρία υπάρχουν κενά, όπως ότι, δεν έχουν καταγραφεί ενδείξεις υδροφοβίας (οι πάσχοντες από λύσσα αναπτύσσουν φόβο ύδατος, ο Πόε, σύμφωνα με αναφορές έπινε νερό στο νοσοκομείο μέχρι τον θάνατό του) ή, αναφορά για δάγκωμα ζώου (παρά το γεγονός ότι όσοι έχουν λύσσα δεν θυμούνται ότι τους έχει δαγκώσει ζώο). Πάντως, ο Jeff Jerome, επιμελητής του Μουσείου Poe House στη Βαλτιμόρη, συμφώνησε με τη διάγνωση του Benitez. «Είναι η πρώτη φορά από τον θάνατο του Πόε που ένας γιατρός προσέγγισε το θέμα χωρίς προκαταλήψεις» είχε πει στη Chicago Tribune τον Οκτώβριο του 1996.
7. Όγκος στον εγκέφαλο
Μία από τις πιο πρόσφατες θεωρίες είναι ότι ο Πόε είχε όγκο στον εγκέφαλο, γεγονός που, εκτός των άλλων, επηρέασε τη συμπεριφορά του λίγο πριν το τέλος.
Όταν πέθανε ο Πόε ετάφη σε έναν τάφο χωρίς όνομα, σε νεκροταφείο της Βαλτιμόρης. Είκοσι έξι χρόνια αργότερα, ένα άγαλμα τοποθετήθηκε στην είσοδο του κοιμητηρίου, ενώ ακολούθησε εκταφή προκειμένου τα οστά του να μεταφερθούν στο νέο σημείο.
Αλλά ο χρόνος δεν στάθηκε ευγενικός με ό,τι είχε απομείνει. Το φέρετρο είχε σχεδόν καταστραφεί, όπως και το περιεχόμενο του.
Παρά ταύτα, ένας εργάτης παρατήρησε κάτι περίεργο στο κρανίο του Πόε, κάτι σαν μάζα. Ο Τύπος της εποχής έγραφε ότι η «μάζα» ήταν ο εγκέφαλος του, που παρέμεινε άθικτος μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες στο χώμα.
Σήμερα βεβαίως, γνωρίζουμε ότι, δεν επρόκειτο για τον εγκέφαλο του Πόε, καθώς ο εγκέφαλος είναι από τα πρώτα μέρη του σώματος που οδηγούνται στην αποσύνθεση.
Αλλά, ο Αμερικανός συγγραφέας, Matthew Pearl, που είχε γράψει ένα μυθιστόρημα για τον θάνατο του Πόε, άρχισε να ερευνά το θέμα. Απευθύνθηκε σε έναν εγκληματολόγο – παθολογοανατόμο, ο οποίος του είπε ότι ενώ η μάζα δεν μπορούσε να είναι ο εγκέφαλος, θα μπορούσε να είναι όγκος, ο οποίος πιθανώς ασβεστοποιήθηκε μετά θάνατον και μετατράπηκε σε σκληρή μάζα.
Σύμφωνα με τον Semtner, ο Pearl δεν είναι ο μόνος που πιστεύει ότι ο Πόε είχε όγκο στον εγκέφαλο, καθώς ένας γιατρός από τη Νέα Υόρκη υποστήριξε κάποτε ότι, οι ανεπιθύμητες παρενέργειες στον οργανισμό του Πόε μετά την κατανάλωση αλκοόλ οφείλονται σε κάποιο είδος εγκεφαλικής βλάβης.
8. Γρίπη
Μία επίσης, λιγότερο «απειλητική» θεωρία υποστηρίζει ότι ο Πόε πέθανε από γρίπη, που εξελίχθηκε σε πνευμονία.
Όπως εξηγεί ο Semtner, λίγο πριν φύγει ο Πόε από το Ρίτσμοντ, επισκέφθηκε γιατρό, επειδή ένιωθε αδύναμος. «Την τελευταία του νύχτα στην πόλη ήταν πολύ άρρωστος και η μέλλουσα γυναίκα του σημείωσε ότι είχε αδύναμο παλμό, πυρετό και ότι, πίστευε ότι θα έπρεπε να αναβάλλει το ταξίδι στη Φιλαδέλφεια», λέει ο Semtner.
«Πήγε στον γιατρό, ο οποίος του είπε -όπως και η γυναίκα του- να μην ταξιδέψει, επειδή ήταν πάρα πολύ άρρωστος».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των εφημερίδων, όταν ο Πόε έφτασε στη Βαλτιμόρη έβρεχε, γεγονός που κατά τον Semtner, μπορεί να εξηγήσει γιατί τα ρούχα που φορούσε όταν τον βρήκαν δεν ήταν τα δικά του. «Το κρύο και η βροχή χειροτέρεψαν τη γρίπη (που είχε ήδη)», λέει ο Semtner, «και ίσως τελικά έπαθε πνευμονία. Ο υψηλός πυρετός μπορεί να εξηγήσει τις ψευδαισθήσεις και τη σύγχυση του».
9. Φόνος
Στο βιβλίο του με τίτλο «Midnight Dreary: The Mysterious Death of Edgar Allan Poe» (2000), ο συγγραφέας John Evangelist Walsh παρουσιάζει ακόμη μία θεωρία, σύμφωνα με την οποία τον Πόε δολοφόνησαν οι αδελφοί της πλούσιας αρραβωνιαστικιάς του, Elmira Shelton.
Χρησιμοποιώντας ως αποδείξεις αποκόμματα εφημερίδων, επιστολές και αντλώντας στοιχεία από απομνημονεύματα, ο Walsh ισχυρίζεται ότι ο Πόε δέχτηκε επίθεση από τους τρεις αδελφούς της Shelton, οι οποίοι τον προειδοποίησαν να μην παντρευτεί την αδερφή τους. Ο συγγραφέας φοβήθηκε, μεταμφιέστηκε (κατά τον Walsh, έτσι δικαιολογούνται τα ρούχα σαν από δεύτερο χέρι) και κρύφτηκε στη Φιλαδέλφεια για περίπου μια εβδομάδα, με την προοπτική να επιστρέψει στο Ρίτσμοντ για να παντρευτεί τη Shelton. Όμως, τα αδέλφια της τον χτύπησαν και τον υποχρέωσαν να πιει ουίσκι, γνωρίζοντας το πρόβλημα του. Μια θεωρία που ωστόσο, δεν έπεισε κανέναν σοβαρό «συνομιλητή».
Ο Semtner θεωρεί ότι, ο θάνατος του Πόε αποτελεί συνισταμένη πολλών παραγόντων.
«Η πιο αξιόπιστη πηγή είναι ο θεράπων ιατρός του. Εφόσον έγραψε ότι πέθανε από ‘φρενίτιδα’, το πιθανότερο είναι ότι, πέθανε από εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα, αιτίες που εξηγούν και τα συμπτώματα του» καταλήγει.
Στην Ελλάδα τα ΜΜΕ που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χρημαδοτούνται από το ... κράτος. Tο tvxs.gr στηρίζεται στους αναγνώστες του και αποτελεί μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες φωνές στη χώρα. Mε μια συνδρομή, από 2.9 €/μήνα,ενισχύετε την αυτονομία του tvxs.gr και των δημοσιογραφικών του ερευνών. Συγχρόνως αποκτάτε πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ και το περιεχόμενο του 24ores.gr.
Δες τα πακέτα συνδρομών >
