Όταν ήμουν  μικρή θυμάμαι τον πατέρα μου να γελάει πολύ μαζί μας και με τους φίλους του. Του άρεσε να δεχόμαστε κόσμο σπίτι και δεν έχαναν ευκαιρία με τη μητέρα μου να διοργανώνουν πάρτυ με τις παρέες τους. Της Ε. Δανού

Θυμάμαι όμως επίσης ότι στον ύπνο του κάποιες φορές πεταγόταν γιατί έβλεπε εφιάλτες από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο που είχε ως νέος πολεμήσει και η μητέρα μου να αφηγείται πως 5 ετών είδε τους κατακτητές να παίρνουν το σπίτι της και η οικογένειά της να μετατρέπεται σε πεινασμένος πρόσφυγας στην ίδια του τη χώρα.

Ένας επίσης από τους πιο χαρούμενους ανθρώπους έχω γνωρίσει ήταν ο πατέρας μιας φίλης. Ευγενής και πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Μια μέρα πρόσεξα στον καρπό του ένα τατουάζ με νούμερο και όταν ρώτησα τους δικούς μου, έμαθα ότι επειδή ο άνθρωπος αυτός ήταν Εβραίος στον πόλεμο είχε σταλεί μικρό παιδάκι σε στρατόπεδο από το οποίο ευτυχώς επιβίωσε.

Έτσι λοιπόν το νόημα της χαράς για μένα ήταν «αίσθημα θετικό και ευχάριστο για τον άνθρωπο που έχει επίγνωση των αξιών της ζωής».

Φέτος όπως διάβασα στην επίσημη ιστοσελίδα του Δανέζικου Υπουργείου Εξωτερικών,  για τρίτη φορά η Δανοί ανακηρύχθηκαν οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι στον κόσμο.*

Η Δανία είναι πανέμορφη χώρα και το επίπεδο διαβίωσης από τα καλύτερα στον κόσμο. Η υψηλού επιπέδου παιδεία και περίθαλψη είναι δωρεάν. Υπάρχει ασφάλεια και χαμηλή εγκληματικότητα.

Ο προσανατολισμός τους στις νέες τεχνολογίες δεν έχει καταστρέψει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους και οι άνθρωποι ζουν απλά χωρίς επίδειξη πλούτου.

Οι Δανοί καταβάλλουν πολύ μεγάλη φορολογία από το μισθό τους για να μπορούν ν’ απολαμβάνουν τα προνόμιά τους ως πολίτες. 

Μεγάλο μέρος του πληθυσμού μετακινείται μόνο με το ποδήλατο αν και οι θερμοκρασίες είναι πολύ χαμηλές και βρέχει περισσότερες από τις μισές ημέρες του χρόνου. 

Αν και οι οικογένειες λαμβάνουν μεγάλα επιδόματα για κάθε παιδί, τα περισσότερα παιδιά στην εφηβεία εργάζονται λίγες ώρες τα απογεύματα σε απλές όχι βαριές δουλειές (ταμείο σούπερ μάρκετ κλπ) για χαρτζιλίκι.

Τα παράθυρα στα σπίτια έχουν ανοιχτές τις κουρτίνες αλλά κανείς δεν κατασκοπεύει τη ζωή των άλλων. Επίσης, υπάρχει ισότητα π.χ. ο διευθυντής της εταιρείας παίζει γκολφ με τον κλητήρα. Η ευγένεια είναι διάχυτη στις σχέσεις τους.

Στην εργασία τους υπάρχουν αυστηροί κανονισμοί που προστατεύουν τον εργαζόμενο από την σωματική ή ψυχική κάκωση και ποτέ Δανός εργαζόμενος δεν υποχρεώνεται να υπερβεί όσα ορίζει ο νόμος και τα σωματεία εργαζομένων.

Οι Δανοί έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδεύουν δύο και τρεις φορές το χρόνο σε άλλη χώρα κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.

Αυτή είναι η ζωή για τους Δανούς στη χώρα τους με λίγα λόγια…

Ο τουρίστας στη Δανία απολαμβάνει την ευγένεια των Δανών στα ξενοδοχεία, τα καφέ, εστιατόρια και στα καταστήματα που ψωνίζει.

Τι συμβαίνει όμως όταν ένας κάτοικος άλλης χώρας π.χ. της ΕΕ που έχει αυτή την ‘εικόνα’ για τη Δανία μεταναστεύσει εκεί όταν του προτείνουν και δεχθεί εργασία σε μία π.χ. μεγάλη δανέζικη εταιρεία. 

Τότε αρχίζει μια άλλη ιστορία…

Από τον υπάλληλο που θα έρθει στο σπίτι για να συνδέσει το  internet, το γονιό του συμμαθητή του παιδιού του, στη γειτονιά του, στα καταστήματα, στο δρόμο, στο λεωφορείο, η ερώτηση που καλείται ν’ απαντήσει στα πρώτα 5’ λεπτά της γνωριμίας με ένα Δανό είναι: «γιατί είσαι στη Δανία;». 

Πλέον, εξαφανίζεται το δανέζικο savoir faire και είναι διάχυτη μια συγκαλυμμένη εχθρότητα και φόβος για την εγκατάσταση ξένων (π.χ. Γάλλων, Άγγλων, Ιταλών, Ισπανών κ.ά) μη καθαρόαιμων Δανών στην περιοχή τους.

Συχνά οι οδηγοί των λεωφορείων ειδικά εκτός Κοπεγχάγης, μόλις αντιληφθούν ότι δεν μιλάς καλά τη γλώσσα τους δεν βοηθούν ακόμα και αν τους δείχνεις τυπωμένο στα δανέζικα τη στάση που σ’ ενδιαφέρει να κατέβεις.

Ένας μη Δανός, κάθε στιγμή της παραμονής του στη χώρα αυτή, αισθάνεται ότι τον παρακολουθούν και ότι αμέσως γίνεται αντιληπτός ‘ο ξένος’ ανάμεσα στα πέντε εκατ. ντόπιους. 

«Οι Δανοί είναι φυλή», μου εξήγησε φίλη από την Ασία που εργάζεται σε Πανεπιστημιακό ίδρυμα παντρεμένη 30 χρόνια με Δανό και συνεχίζει, «πάντα είμαι ξένη για τους Δανούς, ενώ στην Αγγλία και Ελβετία όπου γεννήθηκα, μεγάλωσα και σπούδασα  ήμουν ενσωματωμένη στην κοινωνία».

Στα Πανεπιστήμια της Δανίας μπορεί κάποιος να ακολουθήσει πολλούς επιστημονικούς τομείς όμως από φέτος για λόγους οικονομικούς ένα από τα πρώτα τμήματα που καταργούνται είναι το λεγόμενο «arctic studies» δηλαδή σπουδές σχετικά με τη Γροιλανδία και τον πολιτισμό των κατοίκων της, παρ’ ότι το Δανέζικο βασίλειο περιλαμβάνει και τη Γροιλανδία. 

«In spite of Denmark’s international renown as a champion of indigenous people’s rights, … when Denmark in 1997 ratified the European Council’s Framework Convention for the Protection of National Minorities, it only granted status as a national minority to the Germans living in the southern part of Denmark (Jutland)»**

«Greenlanders are not officially recognised as constituting an ethnic minority in Denmark, but they face some of the same barriers and problems as other ethnic minority groups in Danish society»***

Οι Δανοί στολίζουν με τη δανέζικη σημαία, το σπίτι τους, την τούρτα των γενεθλίων του παιδιού τους, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και γενικά η δανέζικη σημαία σε χαρτονένια αντικείμενα, είναι από τα απαραίτητα είδη στα σούπερ μάρκετ αφού υπάρχει πάντα λόγος να στολίζονται κτίρια, αντικείμενα και άνθρωποι με το σύμβολο που τους ξεχωρίζει. 

Ένα είδος bullying λαμβάνει χώρα, ειδικά τα τελευταία χρόνια, σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες προς τους μη Δανούς. 

Για ν’ αποκτήσει κάποιος την κίτρινη κάρτα CPR (χωρίς αυτή δεν είναι δυνατή καμία  συναλλαγή, αγορά,  ούτε καν να επίσκεψη σε γιατρό) για την εγγραφή του ως κάτοικος της χώρας ακόμα και αν είναι πολίτης της ΕΕ ταλαιπωρείται πολύ. 

Συνηθισμένο παράδειγμα:

– Γονέας (κάτοικος χώρας ΕΕ, κάτοχος CPR, εργαζόμενος στη Δανία) υποβάλλει αίτηση για CPR του ανήλικου παιδιού του, που πρόσφατα τον ακολούθησε στη Δανία και παρά το ότι ο χρόνος έκδοσης CPR είναι 15 – 30 ημέρες, τελικά μετά από πολλές επισκέψεις και ταλαιπωρία του παιδιού, λαμβάνει την κάρτα CPR μετά από 4 μήνες! 

Στις αρμόδιες υπηρεσίες η εξυπηρέτηση στους αλλοδαπούς είναι συνήθως αρνητική, προφορικά. Αν όμως εγγράφως υποβάλλει κάποιος αίτηση για το δικαίωμά του ή όχι σε κάποιο επίδομα, τότε κάποια στιγμή περίπου μετά τρεις μήνες θα λάβει τη σωστή απάντηση. 

Υπάρχει πλήθος αλλοδαπών εργαζομένων που εργάζονται χωρίς να αμείβονται όπως οι Δανοί και δεν απολαμβάνουν τους όρους εργασίας που ισχύουν για τους Δανούς.

Πως γίνεται αυτό πρακτικά;

Κατ’ αρχήν, στις εργασίες αυτές δεν εργάζονται Δανοί αλλά Ισπανοί, Ρουμάνοι, Σλοβάκοι, Κούρδοι.

Καθαρίστριες ξενοδοχείων, εργαζόμενοι στην καθαριότητα, στα εστιατόρια, διανομή εφημερίδων και περιοδικών, ξένοι που εργάζονται στην αγροτική παραγωγή,  όλοι τους εργάζονται με ωρομίσθιο εξαιρετικά χαμηλό, χωρίς συλλογικές συμβάσεις εργασίας και πιέζονται ν’ αποδώσουν έργο εξαιρετικής ποιότητας στην εργασία τους που όμως είναι ανθρωπίνως αδύνατο υπό τις υπάρχουσες συνθήκες. 

Για παράδειγμα, οι καθαρίστριες ξενοδοχείων ενώ στο συμβόλαιό τους αναφέρεται ότι αμείβονται με την ώρα, οι εταιρείες/εργοδότες υπογράφουν οι ίδιοι την κάρτα εργασίας των εργαζομένων και δεν καταγράφουν τον πραγματικό χρόνο εργασίας. 

Πρόσφατα υπογράφηκε τριμερής συμφωνία εργοδοτών, κυβέρνησης και της δανέζικης γενικής συνομοσπονδίας εργαζομένων, σύμφωνα με την οποία οι πρόσφυγες/μετανάστες που έρχονται από τη Συρία να προσλαμβάνονται μέχρι 2 χρόνια με ωρομίσθιο 1/3 του δανέζικου κατώτατου μισθού και ο εργοδότης να πριμοδοτείται με 40.000 μπόνους από το κράτος για κάθε πρόσληψη.

Η μηνιαία συνδρομή εργαζόμενου στο σωματείο κοστίζει 700 -1000 dkr και παρότι εκπίπτει ένα μέρος του ποσού από τη φορολογική δήλωση, συνήθως οι φτωχοί μετανάστες δεν έχουν χρήματα το πρώτο έτος καν να καταβάλουν το ποσό αυτό στο  σωματείο και έτσι δεν μπορούν να καταφύγουν στα σωματεία για υποστήριξη.

Αυτά οι Δανοί τα γνωρίζουν αλλά, δεν ασχολούνται με το δίκαιο ή άδικο και την περίφημη ‘δανέζικη ισότητα’ γιατί οι ανισότητες και αδικίες αυτές δεν αφορούν τους  Δανούς. 

Το Δανέζικο κράτος θα μπορούσε αν ενδιαφερόταν να ορίσει π.χ. συγκεκριμένο min χρόνο που απαιτείται να ετοιμαστεί ένα δωμάτιο  ξενοδοχείου ώστε να μην υποχρεώνονται οι υπάλληλοι σε πέντε ώρες να καθαρίσουν και ετοιμάσουν άριστα 15 δωμάτια ξενοδοχείων 5 αστέρων υπό συνθήκες άγριου ‘κυνηγητού’.

Επίσης, θα μπορούσε αυτόματα για ορισμένα επαγγέλματα με το συμβόλαιο εργασίας να γίνεται και η εγγραφή των εργαζομένων σε σωματείο και να τους παραδίδονται γραπτώς τα δικαιώματά τους, καθώς οι περισσότεροι εργαζόμενοι στις εργασίες αυτές είναι αλλοδαποί που γνωρίζουν ελάχιστα τη δανέζικη γλώσσα, και στη συνέχεια να τους ζητείται με ένα ελάχιστο ποσό μηνιαίως να καταβάλουν σε πολλές δόσεις την εγγραφή τους αυτή.

Στο παρελθόν κάποια στιγμή που έγινε φασαρία σε ορισμένες επιχειρήσεις, προκειμένου να μη δοθεί δημοσιότητα, αμέσως υπογράφηκε συλλογική σύμβαση εργασίας για όλους τους εργαζόμενους στη συγκεκριμένη όμως μόνο επιχείρηση.

Οι περισσότεροι Ευρωπαϊκοί λαοί αλλά και Αμερικανοί, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί πολέμησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με τρομερές απώλειες. Με τα επακόλουθα βέβαια, της οικονομικής καταστροφής για τις χώρες τους, τα ψυχολογικά τραγικά προβλήματα των επιζώντων, τη μνήμη των κατεστραμμένων τους πόλεων, των προσφύγων και την χαραγματιά του φασισμού να έχει για πάντα σχίσει το δέρμα της σύγχρονης ιστορίας.

Φέτος ένας λαός που η χώρα του καταστράφηκε σε ερείπια, ενήλικες και παιδιά είδαν να σκοτώνονται, βασανίζονται και βιάζονται μπροστά στα μάτια τους οι συγγενείς και ομοεθνείς τους, ζητούν καταφύγιο  και στη Δανία. Η κυβέρνηση της Δανίας θεωρεί ότι οι 30.000 πρόσφυγες που εισήλθαν στη χώρα απειλούν την ομαλή λειτουργία της ζωής, διαβίωσης των Δανών και κινδυνεύει να καταστραφεί το παρόν και το μέλλον τους. 

Η Δανέζικη κυβέρνηση απαιτεί α) να διεκδικήσει τα τιμαλφή των προσφύγων προκειμένου να μην καταστραφεί η οικονομία της χώρας β) να πραγματοποιείται επανένωση των μελών μιας οικογένειας προσφύγων μετά από ένα έτος (ποιος ξέρει μετά ένα έτος αν θα είναι ακόμα ζωντανοί στη Συρία). 

«The Venstre government is preparing its next round of tighter immigration laws, this time targeting those who want to obtain permanent residency» **** 

Απαιτούν από τους αιτούντες άδεια παραμονής:

i ) να επιτύχουν προφορικές και γραπτές εξετάσεις δανέζικης γλώσσας επιπέδου 3 αντί 2 που ίσχυε ως τώρα ii) να υποστηρίζουν οικονομικά τον εαυτό τους τα 4,5 από τα τελευταία πέντε έτη αντί 2,5 που ίσχυε ως φέτος… και ακόμα δεν έχει λήξει η συζήτηση για το τι πρέπει να ισχύσει για τους πρόσφυγες.

Εν έτει 2016 υπάρχουν δύο Δανίες, ο άνω όροφος που αφορά τους καθαρόαιμους Δανούς και το υπόγειο που δεν αφορά κανένα Δανό, εκεί ζουν και εργάζονται άλλοι.

Εν έτει 2016 συχνά ανακαλώ τον Jens Peter Jacobsen έναν από τους σπουδαιότερους ποιητές του κόσμου: 

«Δεν ξέρετε ότι υπάρχει εδώ σε αυτόν τον κόσμο  μια μυστική αδελφότητα, η οποία θα μπορούσε κανείς να την ονομάσει η εταιρεία των Μελαγχολικών…

Την ευχαρίστηση και χαρά της ζωής, την πίνουν με τις ρίζες της καρδιάς τους, ενώ οι άλλοι απλώς αρπάζουν με τραχιά χέρια». 

Οι Δανοί φέτος για τρίτη χρονιά κερδίζουν τον τίτλο του πιο χαρούμενου λαού στον πλανήτη και πανηγυρίζουν γι’ αυτό στις επίσημες κρατικές ιστοσελίδες.*****

Το ερώτημα είναι, αν η ανθρωπότητα δίνει δεκάρα γι’ αυτό.

* «Happiest in the world Denmark has once again been ranked as the happiest nation in the world» Denmark dk the official website of Denmark, meet the Danes/Ministry of Foreign Affairs of Denmark.

** Greenlanders in Denmark: a Realistic Perspective of a Varied Group by Lars Madsen, Kimberly Sullivan

***The Danish Institute for human rights Equal treatment of Greenlanders in Denmark

****THE LOCAL dk Denmark preparing harder residency rules 20 Oct 2015.

*****Visit Denmark – The official tourism site of Denmark «Happiest people in the world»