Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο ρωσικός κρατικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom κλείνουν τη στρόφιγγα στην Ευρώπη, περιορίζοντας ήδη τις προμήθειες φυσικού αερίου, ως αντίποινα στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας προειδοποιεί ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί άμεσα για το ενδεχόμενο η Ρωσία να σταματήσει όλες τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην περιοχή αυτόν το χειμώνα.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να απογαλακτιστούν από τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, ψάχνουν αγωνιωδώς λύσεις αντιλαμβανόμενοι ότι οι καλύτερες είναι και οι πιο… βρώμικες, ενώ προστίθεται και νέα επείγουσα ανάγκη σε αυτές τις προσπάθειες.

Η διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγούσε το μπλοκ σε ύφεση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προειδοποεί ότι η Ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 1,7% το 2023 εάν η Ρωσία κλείσει εντελώς τη κάνουλα.

► Διαβάστε επίσης: Ο πόλεμος του φυσικού αερίου της Ρωσίας και τα «βρώμικα» αντίμετρα των Ευρωπαίων

Με αυτά τα δεδομένα ο Guardian απαντά σε καίρια ερωτήματα…

Τι συμβαίνει;

Η Ρωσία έχει αρχίσει να διακόπτει τις προμήθειες των χωρών σε μια προφανή κίνηση να εμποδίσει τις προσπάθειές τους να γεμίσουν την αποθήκη αερίου τους πριν από τον χειμώνα. Την περασμένη εβδομάδα, η Gazprom μείωσε τις προμήθειες που διέρχονται από τον μεγάλο αγωγό φυσικού αερίου της Ευρώπης, Nord Stream 1, κατά 60%. Αυτό έχει προκαλέσει περικοπές στην προσφορά στην Ιταλία, την Αυστρία, την Τσεχική Δημοκρατία και τη Σλοβακία.

Το φυσικό αέριο έχει επίσης διακοπεί σε μια σειρά από άλλες χώρες, όπως η Πολωνία, η Βουλγαρία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Μια έκρηξη σε μια τεράστια εγκατάσταση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) του Freeport στην ακτή του Κόλπου του Τέξας – η οποία έστελνε αέριο στην Ευρώπη – έχει επίσης συμπιέσει τις προμήθειες.

Μπορεί η Ευρώπη να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο μέχρι τον χειμώνα;

Καμία πιθανότητα. Πριν από τον πόλεμο, η Ρωσία παρείχε το 40% των προμηθειών φυσικού αερίου της Ευρώπης, επομένως οι περιορισμοί στην αποθήκευση φυσικού αερίου ή στην αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, καθιστούν την αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου σχεδόν αδύνατη βραχυπρόθεσμα. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν υποβαθμίσει την πιθανότητα πλήρους απαγόρευσης του ρωσικού φυσικού αερίου καθώς θεωρείται ανέφικτο και πολιτικά διχαστικό.

Αντίθετα, τα κράτη αγωνίζονται για να γεμίσουν τους χώρους αποθήκευσης νωρίτερα από το συνηθισμένο μέσα στο έτος. Επί του παρόντος είναι γεμάτα κατά 57%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από κάθε χώρα να φτάσει το 80% της αποθήκευσης έως τις αρχές Νοεμβρίου, με τη Γερμανία να στοχεύει στο 90%. Ωστόσο, χωρίς ρωσικό αέριο, αυτοί οι στόχοι θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν.

«Ο μόνος τρόπος να φτάσουν κοντά στον στόχο είναι πληρώνοντας πολύ υψηλές τιμές. Οι ΗΠΑ στέλνουν LNG στην Ευρώπη μέσω της Ασίας επειδή οι χώρες της Ευρώπης πληρώνουν περισσότερα», δήλωσε ο αναλυτής πετρελαίου και φυσικού αερίου της Investec, Nathan Piper.

Πού μπορούν να στραφούν οι ευρωπαϊκές χώρες;

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στρέφονται όλο και περισσότερο στις ΗΠΑ για να προμηθευτούν μεγαλύτερες ποσότητες ακριβού LNG. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να επωφεληθεί από την κρίση ενισχύοντας περαιτέρω τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την ΕΕ μέσω διασυνδέσεων. Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι οι εξαγωγές στην ΕΕ αυξήθηκαν για τρίτο συνεχόμενο μήνα στα 16,4 δισ. £ τον Απρίλιο, το υψηλότερο μηνιαίο επίπεδο σε τρέχουσες τιμές από τότε που ξεκίνησαν συγκρίσιμα αρχεία το 1997.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν επίσης να πάρουν περισσότερο φυσικό αέριο από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν και να αυξήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εν τω μεταξύ, οι ασιατικές χώρες, όπως το Πακιστάν, αναγκάζονται ολοένα και περισσότερο να επιστρέψουν στον βαριά ρυπογόνο άνθρακα καθώς η Ευρώπη αντλεί όλο το φυσικό αέριο.

Τι θα συμβεί αν δεν μπορούν να το αντικαταστήσουν;

* κάνοντας εγγραφή στο newsletter συμφωνείτε με τους όρους χρήσης της υπηρεσίας Moosend

Το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι ότι οι επιχειρήσεις θα περιορίσουν τη χρήση ενέργειας. Στη Γερμανία, η οποία προμηθεύεται το 35% των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες όπως η χαλυβουργία θα αντιμετωπίσουν πιέσεις και περιορισμούς στην παραγωγή.

«Είτε οι κυβερνήσεις θα επιβάλουν όρια στη χρήση ενέργειας, είτε οι τιμές θα γίνουν τόσο υψηλές που θα καταστεί αντιοικονομική η χρήση της», είπε ο Nathan Piper. «Θα υπάρξει ένα σημείο καμπής εάν η Ρωσία διακόψει τις ροές φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα όταν η χρήση θα είναι υψηλή. Ακόμη και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία ήταν ένας αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας. Τώρα αυτός ο σύνδεσμος έχει κοπεί».