Την πλήρη διερεύνηση των στοιχείων που δείχνουν εμπλοκή της ευρωπαϊκής συνοροφυλακής σε επιχειρήσεις επαναπροώθησης στο Αιγαίο φαίνεται να ζητούν πλέον επιτακτικά από τον  εκτελεστικό διευθυντή της Frontex, Φαμπρίς Λετζέρι, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το Διοικητικό Συμβούλιο της υπηρεσίας.

Αυτό προέκυψε από κοινή συνεδρίαση του ΔΣ με τη συμμετοχή της προσωρινής αξιωματικού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της υπηρεσίας, τη διευθύντρια του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. και εκπρόσωπο της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου.

Ανάμεσα στα κράτη-μέλη που πιέζουν προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς μάλιστα συμμετέχουν με δικές τους δυνάμεις στη δύναμη της Frontex, βρίσκεται και η Γερμανία, όπου οι αποκαλύψεις έχουν πάρει μεγάλη δημοσιότητα, ενώ οι εκπρόσωποι της Ελλάδας, ανώτεροι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ., φαίνεται πως βρέθηκαν απομονωμένοι.

Η έκτακτη συνεδρίαση έγινε ύστερα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον απόηχο των εξαιρετικά σοβαρών αποκαλύψεων πολύμηνης έρευνας των ερευνητικών και δημοσιογραφικών ομάδων Lighthouse Reports, Bellingcat, Spiegel, ARD και Asahi TV που δημοσιοποιήθηκε στις 24 Οκτωβρίου. Η έρευνα αποκαλύπτει τουλάχιστον πέντε παράνομες επιχειρήσεις επαναπροώθησης στο Αιγαίο στις 28 Απριλίου, στις 4, 5 και 8 Ιουνίου και στις 15 Αυγούστου από το ελληνικό Λιμενικό με τη συνεργασία ή την ανοχή της Frontex.

Από τη μεριά του, ο κ. Λετζέρι ισχυρίστηκε ότι η μέχρι σήμερα έρευνα της υπηρεσίας δεν δείχνει παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, οι εξηγήσεις κρίθηκαν προφανώς ανεπαρκείς και δεν έγιναν δεκτές.

Οι εν λόγω εξηγήσεις κρίθηκαν προφανώς ανεπαρκείς και δεν έγιναν δεκτές. Αντιθέτως, σύμφωνα με πληροφορίες, η πλειονότητα των εκπροσώπων των κρατών-μελών στο Δ.Σ. ζήτησε από τον εκτελεστικό διευθυντή να προχωρήσει επειγόντως σε πλήρη και διαφανή έρευνα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα στείλει επιπλέον γραπτές ερωτήσεις στον εκτελεστικό διευθυντή προκειμένου να διευκρινιστούν με συγκεκριμένο τρόπο οι αποκαλύψεις για την εμπλοκή της σε επαναπροωθήσεις και ο τρόπος που έχει διερευνήσει μέχρι τώρα τις καταγγελίες η υπηρεσία. Αποφασίστηκε επίσης να δημιουργηθεί υποεπιτροπή του Δ.Σ. με αντικείμενο τα ζητήματα αυτά, οι ακριβείς αρμοδιότητες της οποίας θα συζητηθούν στην τακτική συνεδρίαση του Δ.Σ. στις 25 Νοεμβρίου.

Αντικείμενο της υποεπιτροπής θα είναι και τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν από την εμπλοκή της Frontex στην αντιμετώπιση των λεγόμενων «υβριδικών απειλών». Πρόκειται για μεικτές καταστάσεις, όταν για παράδειγμα προκύπτει ζήτημα παράτυπης εισόδου ύποπτων για τρομοκρατία. Ο κ. Λετζέρι έχει ζητήσει μεγαλύτερη ευελιξία δράσης του οργανισμού, γεγονός που γεννά επιπλέον κινδύνους για τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Αίσθηση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι ο κ. Λετζέρι έσπευσε να προκαταλάβει την ανακοίνωση του προέδρου του Δ.Σ. και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βγάζοντας ανακοίνωση μέσω του γραφείου Τύπου σχετικά με τις θέσεις που διατύπωσε ο ίδιος στην έκτακτη συνεδρίαση.

Ο κ. Λετζέρι έχει επίσης κληθεί από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου να δώσει εξηγήσεις και αναμένεται η παρουσία του σε συνεδρίαση της Επιτροπής στο τέλος του μήνα. Ο πρόεδρος της LIBE, Χουάν Φερνάντο Λοπέζ Αγκιλάρ, έχει απευθύνει συγκεκριμένα ερωτήματα προς τον κ. Λετζέρι σχετικά με τη μέχρι σήμερα έρευνα της Frontex, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχει πάρει απάντηση.

Σήμερα, συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών η ομάδα εργασίας Σένγκεν της LIBE, με αντικείμενο τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την άσκηση των καθηκόντων της Frontex, στο φως και της έκτακτης συνεδρίασης του Δ.Σ. του οργανισμού. Θα συζητηθεί επίσης το ζήτημα της ενίσχυσης του μηχανισμού επιτήρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων που ελέγχει τον οργανισμό, ενώ υπάρχουν κατηγορίες για κακοδιαχείριση των σχετικών κονδυλίων.

Ανησυχία προκαλεί πάντως το γεγονός ότι η Frontex ανέβαλε τον διαγωνισμό για την κάλυψη της θέσης του αξιωματικού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της υπηρεσίας, καθώς έχει αποχωρήσει λόγω προβλημάτων υγείας η προηγούμενη αξιωματικός. Ο διαγωνισμός είχε προγραμματιστεί για τις 19 Νοεμβρίου. Προς το παρόν, τα συγκεκριμένα καθήκοντα τα ασκεί η Ανεγκρέτ Κόλερ, η οποία προηγουμένως ήταν υπεύθυνη Εξωτερικών Σχέσεων της Frontex.