Σε δύο μεγάλα «στρατόπεδα» έχει χωριστεί, για πολλοστή φορά, η ΕΕ, με αφορμή τώρα την άρση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Η γαλλογερμανική πρόταση για το «Ταμείο Ανάκαμψης» βρίσκει μπροστά της το κοινό μέτωπο Αυστρίας, Δανίας, Ολλανδίας και Σουηδίας, που θέλουν δανεισμό, μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο παραπέμπει στις εποχές των μνημονίων.

Οι μέχρι στιγμής πληροφορίες «θέλουν» την Κομισιόν να τείνει προς συμβιβασμό, τακτική η οποία στο τέλος αφήνει τους πάντες δυσαρεστημένους, ενώ η αποτελεσματικότητά της συνήθως είναι απογοητευτική.

Έτσι, το αυστριακό πρακτορείο ειδήσεων επικαλείται αποκλειστικές πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η πρόταση της Κομισιόν, που θα συζητηθεί στις 27 Μαΐου, αναμένεται να περιλαμβάνει μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις, δάνεια και εγγυήσεις.

Με τον τρόπο αυτό, όπως τονίζεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κινούμενη συμβιβαστικά, θα προτείνει ένα «μείγμα», αφενός της πρότασης του Ταμείου Ανάκαμψης του Γάλλου προέδρου και της Γερμανίδας καγκελάριου με επιχορηγήσεις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, και αφετέρου της «αντιπρότασης» των τεσσάρων χωρών (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία), οι οποίες, με επικεφαλής τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, απορρίπτουν το Ταμείο Ανάκαμψης, ζητώντας να υπάρξουν μόνον επιστρεπτέα δάνεια.

Σύμφωνα με το αυστριακό πρακτορείο, οι Βρυξέλλες ελπίζουν πως η συμβιβαστική πρόταση θα γίνει αποδεκτή από τις χώρες που επιμένουν στην δημοσιονομική πειθαρχεία.

Οι πληροφορίες, όμως, ότι υπάρχει μία παρασκηνιακή διαπραγμάτευση για μείωση της συνεισφοράς για τις χώρες που εξυπηρετούν με «καθαρό» τρόπο τα δάνειά τους, δεν επιβεβαιώνονται από την Ε.Ε..

Η πρόταση αυτή είχε πέσει στο τραπέζι στη Σύνοδο Κορυφής για τον προϋπολογισμό, όταν την έκπτωση για την Αυστρία είχε προτείνει ο Σαρλ Μισέλ, χωρίς να προχωρήσει παραπέρα το θέμα.

Πάντως, όπως σημειώνει η Deutsche Welle, ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, τόσο σε πρόσφατες συνεντεύξεις του, όσο και κατά την τελευταία εμφάνισή του μέσω τηλεδιάσκεψης στο συνέδριο των Βαυαρών Χριστιανοδημοκρατών (CSU),  ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στο ευρωπαϊκό πακέτο επιχορηγήσεων, συνολικού ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προτείνουν Γαλλία και Γερμανία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες του κορωνοϊού. Και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, οι επιχορηγήσεις θα έφερναν «μία ένωση χρέους από την πίσω πόρτα», παρότι η λογική της ευρωζώνης απαγορεύει αυτή ακριβώς την κοινή ευθύνη. «Δεν θέλουμε ούτε ένωση χρέους, ούτε μία εισαγωγή στην ένωση χρέους από την πίσω πόρτα. Το σημαντικό για μας είναι η περιορισμένη χρονική διάρκεια της οικονομικής βοήθειας», δηλώνει ο Κουρτς.

Το Σάββατο οι αποκαλούμενοι «τέσσερις οικονόμοι» της Ευρώπης, δηλαδή η Αυστρία, η Ολλανδία, η Δανία και η Σουηδία, παρουσίασαν τη δική τους αντιπρόταση για παροχή οικονομικής βοήθειας σε εποχές κορωνοϊού. Κατά την άποψή τους οι ενδιαφερόμενες χώρες δεν πρέπει να λάβουν επιχορηγήσεις, αλλά δάνεια, για χρονική περίοδο δύο ετών, τα οποία θα αποπληρώσουν σε εύθετο χρόνο. Επιπλέον, η σχετική χρηματοδότηση θα πρέπει να διασφαλιστεί από αναδιανομή κονδυλίων στον ήδη εγκεκριμένο προϋπολογισμό της ΕΕ. Ως προς το ύψος των κονδυλίων δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση. Η συναίνεση των «τεσσάρων» θεωρείται απαραίτητη, γιατί μόνο με ομοφωνία μπορεί να εγκριθεί το κολοσσιαίο πακέτο οικονομικής βοήθειας. Στους θιασώτες της δημοσιονομικής πειθαρχίας λογίζεται και η Γερμανία. Ωστόσο, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προχώρησε σε μία τολμηρή πολιτική στροφή, υπό την πίεση της Γαλλίας, και συμφώνησε “κατ’ εξαίρεση” στο πακέτο των 500 δις ευρώ.

Το Σαββατοκύριακο ο Σεμπάστιαν Κουρτς, τον οποίο πολλοί θεωρούν “ανερχόμενο αστέρα” της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς, είχε κληθεί μέσω τηλεδιάσκεψης στο κομματικό συνέδριο των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών. Πρόκειται για τον παραδοσιακό εταίρο της Άνγκελα Μέρκελ, ο οποίος στο παρελθόν είχε βρεθεί “απέναντι” από την καγκελάριο στο προσφυγικό ζήτημα, αλλά αυτή τη φορά στηρίζει, έστω και με βαριά καρδιά, τις επιλογές Μέρκελ για το οικονομικό πακέτο των 500 δις. Το ξεκαθάρισε αυτό, μιλώντας στο συνέδριο, ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ: “Εδώ έχουμε μία ‘αλλαγή παραδείγματος’, αναμφισβήτητα”, επισημαίνει ο Ζέντερ. “Δεν πρόκειται για την καθαρή διδασκαλία δημοσιονομικής πολιτικής, την οποία ακολουθούσε η Γερμανία τα τελευταία χρόνια, τους τελευταίους μήνες. Είναι σωστό ή λάθος αυτό; Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γνωρίζουμε ένα πράγμα: Σε αυτό το θέμα η Ευρώπη κινδυνεύει να διαλυθεί. Εάν, μετά το Brexit, αποχωρήσουν και άλλοι εταίροι, δεν θα εκλείψει μόνο η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, θα εκλείψει ακόμη και ο λόγος ύπαρξης της Ευρώπης. Θα γίνουμε υποχείριο άλλων δυνάμεων που έχουν κάθε συμφέρον να επεκτείνουν την επιρροή τους σε ευρωπαϊκό έδαφος…”

Το “μπαλάκι” περνάει τώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία τη Τετάρτη αναμένεται να καταθέσει προτάσεις για τις δημοσιονομικές προοπτικές της ΕΕ στην περίοδο 2021-2027. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάνει λόγο για ένα “εργαλείο οικονομικής ανάκαμψης” με προϋπολογισμό έως ένα τρισεκατομμύριο ευρώ (!), ενώ ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες ζητεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η έγκριση του οποίου είναι επίσης απαραίτητη για το μελλοντικό πακέτο βοήθειας. Η μεγάλη πρόκληση για την Κομισιόν είναι να συγκεράσει τα αντικρουόμενα συμφέροντα, δίνοντας παράλληλα απαντήσεις σε επείγοντα ερωτήματα: Θα υπάρξουν νομικές επιπλοκές, από τη στιγμή που οι ευρωπαϊκές συνθήκες απαγορεύουν την ανάληψη χρέους; Θα έχουν τη δυνατότητα οι πλουσιότερες χώρες να συνεισφέρουν περισσότερα χρήματα μετά την κρίση του κορωνοϊού; Και πώς θα διαμοιραστούν στους υπόλοιπους οι απώλειες που προκαλεί στα κοινοτικά ταμεία η αποχώρηση της Μ.Βρετανίας;

Ας τσακωθούμε για τις διακοπές καλύτερα…

Στο συνέδριο της CSU δεν έγινε αναλυτική συζήτηση για τις διαφωνίες της Βιέννης. Ενόψει της τουριστικής σεζόν ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς και ο Βαυαρός πρωθυπουρός Μάρκους Ζέντερ προτίμησαν να διαπληκτισθούν- μεταξύ σοβαρού και αστείου- για ένα άλλο μείζον ζήτημα: είναι προτιμότερη η Αυστρία ή μήπως η Βαυαρία για τις καλοκαιρινές διακοπές; Την αρχή έκανε ο Σεμπάστιαν Κουρτς, λέγοντας τα εξής: “Είμαι πολύ χαρούμενος που ανοίγουμε και πάλι, στις 15 Ιουνίου, τα σύνορα ανάμεσα στη Γερμανία και την Αυστρία. Είναι πολύ σημαντικό για τις ανθρώπινες επαφές μας, αλλά και για τις οικονομικές ανταλλαγές. Πολλοί Γερμανοί θα έχουν την ευκαιρία να περάσουν τις διακοπές τους στην όμορφη Αυστρία”.

Από την πλευρά του ο Μάρκους Ζέντερ ευχήθηκε να ευοδωθεί και πάλι η οικονομική συνεργασία με τη γειτονική Αυστρία, όπως συνέβαινε άλλωστε και πριν από την κρίση του κορωνοϊού. Δεν παρέλειψε ωστόσο να αντιπροτείνει έναν ιδανικό, κατά την άποψή του, προορισμό για καλοκαιρινές διακοπές: “Μπορούν και οι Αυστριακοί να κάνουν διακοπές στη Βαυαρία. Είναι πολύ όμορφα εδώ και θα προσκαλούσα όλους τους Αυστριακούς να κάνουν διακοπές στη Βαυαρία…”.

Στην κουβέντα πάντως πετάχτηκε και ο Σόιμπλε. Ο οποίος δήλωσε ότ «αν η Ευρώπη θέλει να έχει την παραμικρή ελπίδα, θα πρέπει να αποδειχθεί αλληλέγγυα και ικανή για δράση» και εκτιμά ότι δεν υπάρχει εναλλακτική από την γερμανογαλλική πρόταση για ευρωπαϊκό «ταμείο ανασυγκρότησης». Διευκρινίζει πάντως ότι το σχέδιο δεν προβλέπει αμοιβαιοποίηση παλαιών χρεών.