Το Λαϊκό Κόμμα της δεξιάς συντηρητικής αντιπολίτευσης της Ισπανίας σημείωσε σημαντικά κέρδη στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές της Κυριακής (28/5), προσφέροντας μια δυσοίωνη εκτίμηση για τον κυβερνώντα αριστερό συνασπισμό υπό τον Πέδρο Σάντσεθ, ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Δεκεμβρίου.

Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν νίκη της δεξιάς στις διπλές χθεσινές εκλογές, κανένας όμως δεν περίμενε πως το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) θα υφίστατο τέτοιες απώλειες.

Το Λαϊκό Κόμμα (PP) κέρδισε το 31,5% των ψήφων έναντι 28,2%  που συγκέντρωσε το PSOE, το οποίο ηγείται της κεντρικής κυβέρνησης, με καταμετρημένο πάνω από το 97% των ψήφων. Πρόκειται για μείωση 1,2 ποσοστιαίων μονάδων για το PSOE σε σχέση με το 2019, αλλά σχεδόν 9 μονάδες αύξηση για το PP, το οποίο επωφελήθηκε από την κατάρρευση του κεντρώου κόμματος των Πολιτών.

Το PP κυριάρχησε επίσης σε αρκετές περιοχές που προηγουμένως κέρδιζε το PSOE, όπως η Βαλένθια, η Αραγονία και η Λα Ριόχα. Οι περιφερειακές κυβερνήσεις της Ισπανίας έχουν τεράστια εξουσία και δημοσιονομική διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία, τη στέγαση και την αστυνόμευση. Το κόμμα απέσπασε επίσης σημαντικές πόλεις όπως η Βαλένθια και η Σεβίλλη από τους Σοσιαλιστές και πέτυχε απόλυτη πλειοψηφία για τον δήμαρχο της πρωτεύουσας, Μαδρίτης.

Ο άλλος μεγάλος κερδισμένος των χθεσινών εκλογών είναι το ακροδεξιό κόμμα Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, που με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια, κάνοντας θεαματικά είσοδο σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια.

Περισσότεροι από 35 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 63,9%, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 2019, σε μια ημέρα με καταρρακτώδεις βροχές για ορισμένες περιοχές της χώρας.

Το PP «άλωσε» παραδοσιακά οχυρά του PSOE

Το PP, που μετέτρεψε τις τοπικές και περιφερειακές εκλογές σε εθνικό δημοψήφισμα για την πολιτική του κ. Σάντσεθ, πρακτικά πέτυχε όλους τους στόχους που είχε θέσει.

Πάνω απ’ όλα, συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές, πάνω από 7 εκατ. (το 31,5%), ή δύο εκατ. περισσότερες από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, έναντι λιγότερων από 6,3 εκατ. (28,1%) που έλαβε το PSOE του κ. Σάντσεθ.

Έτσι, σύμφωνα με το ισπανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο TVE και την εφημερίδα El País, το PP κυρίευσε τουλάχιστον έξι από τις 10 περιφέρειες όπου μέχρι χθες κυβερνούσε (μόνο ή χάρη σε συμμαχίες) το PSOE: τη Βαλένθια (ανατολικά), τέταρτη σε πληθυσμό σε όλη τη χώρα, την Αραγονία (κεντρικά), την Εξτρεμαδούρα (δυτικά), τις Βαλεαρίδες (ανατολικά), την Καντάμπρια και τη Ριόχα (βόρεια).

Ωστόσο, η άλλη όψη του νομίσματος είναι πως στις περισσότερες από αυτές τις περιφέρειες, θα χρειαστεί την υποστήριξη του Vox για να κυβερνήσει, και το κόμμα της άκρας δεξιάς αναγγέλλεται πως θα είναι δύσκολος και βαρύς εταίρος για το PP, που θέλει να προβάλλει μετριοπαθή εικόνα.

Αυτές οι δύο παρατάξεις κυβερνούν ήδη μαζί από πέρυσι μια περιφέρεια.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ηττήθηκε από το PP στον δήμο της Σεβίλης, της μεγαλύτερης πόλης της Ανδαλουσίας (νότια) και παραδοσιακό οχυρό του, όπως και στη Βαλένθια. Και δεν είναι σίγουρο πως θα κερδίσει ούτε στη Βαρκελώνη, όπου ο υποψήφιός του δεν κατέλαβε παρά τη δεύτερη θέση, πίσω από αυτονομιστή.

Οι χθεσινές εκλογές αφορούσαν το σύνολο των 8.131 δήμων, με άλλα λόγια 35,5 εκατ. ψηφοφόρους, καθώς και τα κοινοβούλια των 12 από τις 17 «αυτονομίες» (περιφέρειες) της χώρας. Αυτή η δεύτερη πτυχή των εκλογών αφορούσε 18,3 εκατ. ψηφοφόρους.

Και είναι ακριβώς αυτή η δεύτερη ψηφοφορία που θεωρείτο γενική πρόβα των βουλευτικών εκλογών, η ημερομηνία διεξαγωγής των οποίων δεν είναι ακόμα γνωστή.

Στις χθεσινές εκλογές δεν ήταν υποψήφιος ούτε ο κ. Σάντσεθ, ούτε ο κ. Φεϊχό.

Όμως το διακύβευμα ήταν πολύ σημαντικό για τους δυο πολιτικούς, που ενεπλάκησαν ενεργά στην προεκλογική εκστρατεία, σε βαθμό που αναλυτές χαρακτήρισαν αυτή την αναμέτρηση ανεμοδείκτη ενόψει των βουλευτικών εκλογών.

Ο κ. Σάντσεθ πρόβαλε στην εκστρατεία τον απολογισμό της κυβέρνησής του, κυρίως στην οικονομία. Ο κ. Φεϊχό ρίχτηκε επίσης ολόψυχα στην εκλογική μάχη, την πρώτη γι’ αυτόν αφότου ανέλαβε την ηγεσία του PP.

Το Λαϊκό Κόμμα όχι μόνο διατήρησε τις δύο περιφέρειες όπου κυβερνούσε (Μαδρίτη και Μούρθια), αλλά κατέλαβε και στις δύο απόλυτη πλειοψηφία. Όπως και στον δήμο της πρωτεύουσας.