Πριν από μερικά χρόνια δεν θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι θα βλέπαμε σύγχρονα σκλαβοπάζαρα στην Λιβύη, λίγο έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και την Μεσόγειο να γίνεται η πιο θανατηφόρα οδός, όπως είπε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου, κατά την εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με θέμα την εμπορία και την εκμετάλλευση προσφύγων και μεταναστών στην Λιβύη και στην Μέση Ανατολή. Όμως πρόκειται για μια πραγματικότητα. 

Στην εκδήλωση, που έγινε με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, η δημοσιογράφος και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα από την Ερυθραία, Μέρον Εστέφανος, ευχαριστώντας που έχει την ευκαιρία να γίνει «η φωνή εκείνων που δεν μπορούν να μιλήσουν» είπε πως «εδώ οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι θα απογίνουν. Τρέχουν προς τα σύνορα, όπου μπορούν να συμβούν τα πάντα. Οι διακινητές τους παίρνουν 3.000 ευρώ είτε για να βουλιάξουν την βάρκα είτε για να τους στείλουν φυλακή». «Οι φυλακές δεν λύνουν το πρόβλημα. Για να το αντιμετωπίσουμε πρέπει πρώτα να σταματήσει η συνεργασία με τους διακινητές», τόνισε η δημοσιογράφος. 

Ο Κριστόφ Μπιτώ, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Λιβύη, εξήγησε πως τα κέντρα κράτησης δεν είναι δομές όπου μπορούν να κατοικήσουν άνθρωποι. «Δεν έχουν νερό, δεν έχουν καταλύμματα. Δεν είναι καν φυλακές!», είπε. Ο γιατρός προσέθεσε πως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες φτάνοντας στην Λιβύη εγκλωβίζονται. «Δεν τους θέλετε στην ΕΕ για να μην συνωστίζονται εκεί. Επομένως μένουν στην Λιβύη και συνωστίζονται εδώ. Όμως πόσοι άνθρωποι πρέπει να πεθάνουν στην θάλασσα;» διερωτήθηκε.

Οι μαρτυρίες όσων τα έχουν καταφέρει δεν αφήνουν πολλές αμφιβολίες για αυτά που μπορεί να συμβούν σε εκείνους που δεν είναι τόσο τυχεροί. Πολλοί είδαν φίλους και συνταξιδιώτες να πεθαίνουν στην έρημο. Οι γυναίκες που οδηγούνται στην πορνεία από τους διακινητές είναι ακόμη περισσότερες. «Θα τις κρατήσουν εκεί μέχρι να ‘ξεχρεώσουν’ τα έξοδα του ταξιδιού τους», λένε. Οι διακινητές θα εισπράξουν έως και 40.000 ευρώ για να παρέχουν μια βάρκα ανίκανη να περάσει τα 200 μίλια μέχρι τα ευρωπαϊκά εδάφη. «Αρκεί να κάνουν τα πρώτα 13  μίλια, όπου βρίσκεται το ιταλικό ναυτικό», δηλώνει ένας διακινητής στον Βρετανό δημοσιογράφο Ρος Κέμπ.

Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ακούστηκαν ζωντανά τέτοιες μαρτυρίες. Ανάμεσά τους ξεχώρισε εκείνη του νεαρού Ανέ από την Συρία, ο οποίος περιέγραψε με λεπτομέρειες πως έχει στηθεί μια ολόκληρη οικονομία γύρω από την διακίνηση στα τουρκικά παράλια. «Όταν ξεκίνησα από την Συρία μπορούσαμε ακόμη να πάρουμε βίζα από την Τουρκία. Έτσι πήγα νόμιμα εκεί. Όμως εκεί τα πράγματα έγιναν περίπλοκα. Το κόστος σπουδών ήταν τεράστιο. Ένας φίλος μου είπε ότι είναι στην Σμύρνη και θα προσπαθήσει να περάσει στην Ελλάδα. Έτσι πήρα την απόφαση να φύγω από την Τουρκία. Πήγα στην Σμύρνη. Βρήκαμε τους διακινητές μέσω Facebook. Υπάρχουν κάποια καταστήματα που λειτουργούν ως εγγυητές. Πληρώσαμε σε αυτούς το ποσό των 1200 ευρώ για να μας περάσουν απέναντι. Ο εγγυητής δίνει τα χρήματα στον διακινητή αφότου λάβει επιβεβαίωση ότι φτάσαμε στην απέναντι πλευρά. Διαφορετικά επιστρέφουμε εμείς στο κατάστημα και μας τα δίνει πίσω. Αρκετές φορές χρειάστηκε να κάνουμε αυτή την διαδικασία. Όταν επιστρέφαμε στην Σμύρνη η αστυνομία μας έπαιρνε τα σωσίβια που είχαμε αγοράσει και τα πουλούσε ξανά. Είναι ολόκληρη επιχείρηση αυτό εκεί».

Όμως η περιπέτειά του δεν τελείωσε στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Στην Ουγγαρία, θέλοντας να κατευθυνθεί στην Γερμανία αναζήτησε και πάλι έναν διακινητή μέσω Facebook. Τον πλήρωσε, όπως ήταν απάτη. «Τελικά έφτασα στην Γερμανία. Μέχρι εκεί πλήρωσα σε διακινητές και ανθρώπους που δεν το αξίζουν πάνω από 4.000 ευρώ και κινδύνευσε η ζωή μου σε πολλές περιπτώσεις. Από την Γερμανία ήρθα στις Βρυξέλλες με ένα ασφαλές τρένο πληρώνοντας ένα εισητήριο 50 ευρώ. Γιατί δεν μπορούσαν οι συνθήκες να είναι καλύτερες στην Τουρκία και στην Ελλάδα; Η κατάσταση σήμερα βοηθά μόνο τους διακινητές».

Η Μύρια Βασιλειάδου, συντονίστρια των δράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της διακίνησης ανθρώπων, υποστήριξε πως την ευθύνη έχει η ανομία που υπάρχει σε πολλά κράτη μέλη. «Για να το σταματήσουμε αυτό το φαινόμενο πρέπει να εμποδίσουμε την ροή του χρήματος. Από την Νιγηρία μέχρι τους δρόμους των Βρυξελλών πρέπει να εμποδίσουμε αυτή την ροή του χρήματος. Εάν το χρήμα δεν ήταν στη μέση τι πιστεύετε ότι θα συνέβαινε σε ένα κορίτσι, σε μια κοπέλα, σε μια γυναίκα που προσπαθεί να φτάσει στην Ευρώπη; Πρέπει να αποσαφηνίσουμε ποιο είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι βλέπουμε ανθρώπους να αντιμετωπίζονται σαν κοπάδια. Βλέπουμε να βιάζουν μικρά κορίτσια. Δεν γίνεται χειρότερο και ούτε υπάρχουν δικαιολογίες».

Την ίδια στιγμή, όμως, ένα ελληνικό παράδειγμα αποδεικνύει ότι η αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών δεν είναι πάντα έτσι απάνθρωπη. Το μουσικό γυμνάσιο Χαλκίδας πριν από δυο χρόνια πραγματοποίησε μια… μελωδική δράση αγκαλιάζοντας τους ανθρώπους που πέρασαν τόσα μέχρι να φτάσουν εδώ. Με τα όργανά τους συνάντησαν πρόσφυγες στον καταυλισμό της Ριτσώνας και τραγούδησαν μαζί τους, ενώ διοργάνωσαν και μια κοινή μουσική εκδήλωση στο σχολείο τους. Μια ομάδα από τους μαθητές που συμμετείχαν σε αυτή την δράση ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες, συνοδευόμενοι από την βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Ζωή Λιβανίου, παρουσίασαν στην εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς το σκεπτικό της δράσης τους και έδωσαν ένα μικρό ρεσιτάλ!

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί το ντοκιμαντέρ «Ξένες Αγκαλιές» που ακολουθεί την δράση των μαθητών του μουσικού Γυμνασίου Χαλκίδας: