«Χοντραίνει» η σύγκρουση Ιταλίας – ΕΕ, με τον αντιπρόεδρο της ιταλικής κυβέρνησης και αρχηγό της ακροδεξιάς Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, να εξετάζει την έκδοση μίνι ομολόγου «εσωτερικής χρήσης», με το οποίο το δημόσιο να αποπληρώνει μέρος των χρεών του προς τις ιταλικές επιχειρήσεις. Γεγονός το οποίο έχει φέρει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού», αφού ουσιαστικά αυτό θα σημάνει ένα «παράλληλο» νόμισμα.

Ads

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που Ρώμη και Βρυξέλλες ανταλλάσσουν πυρά πάνω από τον ιταλικό προϋπολογισµό, µε την Κομισιόν να επισείει την απειλή κυρώσεων και την Ιταλία να καταγγέλλει ευρωπαϊκές «εµµονές», ωστόσο, αυτή τη φορά τα πράγματα φαίνεται να κλιμακώνονται σε σχέση με τα τέλη του 2018, οπότε οι δύο πλευρές κατέληξαν σε έναν συµβιβασµό που τοποθετούσε το όριο του ιταλικού ελλείµµατος στο 2,04% του ΑΕΠ. Πλέον, αυτός ο συμβιβασμός κλυδωνίζεται.

Ετσι, την περασµένη Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε έκθεση στην οποία εξετάζει εάν και κατά πόσο η Ιταλία έχει συµµορφωθεί µε τα κριτήρια του ελλείµµατος και του χρέους, όπως εκείνα ορίζονται στο πλαίσιο του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Βάσει των ευρωπαϊκών κανόνων, δηµόσιο χρέος και έλλειµµα δεν πρέπει να ξεπερνούν το µεν πρώτο το 60% του ΑΕΠ και το δεύτερο το 3% του ΑΕΠ.

Ειδικά στην περίπτωση της Ιταλίας, ωστόσο, το δηµόσιο χρέος αυξήθηκε το 2018 στο 132,2% του ΑΕΠ (από 131,4% το 2017) και συνεχίζει να… ανεβαίνει. Σύµφωνα µε τις προβλέψεις της ΕΕ, αναµένεται να αγγίξει το 135% το 2020, κινούµενο παράλληλα µε το ιταλικό έλλειµα, που είναι µεν σήµερα κάτω από το όριο του 3% (στο 2,5% του ΑΕΠ) αλλά επίσης αναµένεται να ανέβει (στο 3,5% το 2020). Στη βάση των παραπάνω στοιχείων, η Κοµισιόν πλέον απειλεί να υποβάλει την Ιταλία σε… διαδικασία υπερβολικού ελλείµµατος (Excessive Deficit Procedure – EDP).

Ads

Πρακτικά αυτό σηµαίνει ότι θα µπορούσε να της επιβάλει ακόµη και πρόστιµο ύψους 3,5 δισ. ευρώ µε το αιτιολογικό ότι παραβιάζει το Σύµφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, πράγµα που φυσικά θα έστελνε αρνητικό µήνυµα στις αγορές, ανεβάζοντας κατακόρυφα το κόστος δανεισµού όχι µόνο για την Ιταλία αλλά ενδεχοµένως και για άλλες χώρες της ΕΕ. Σηµειώνεται, άλλωστε, ότι η Ιταλία είναι η τρίτη µεγαλύτερη οικονοµία στην Ευρωζώνη, κάτω από εκείνες της Γερµανίας και της Γαλλίας. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, το να επιβληθεί δηλαδή πρόστιµο σε κάποιο κράτος-µέλος για παραβίαση δηµοσιονοµικών κανόνων, δεν έχει συµβεί ποτέ στο παρελθόν και στην πράξη πολύ δύσκολα θα συµβεί στο µέλλον, πράγµα στο οποίο προφανώς ποντάρει και η κυβέρνηση του Ματέο Σαλβίνι.

Σε κάθε περίπτωση, την τελική απόφαση αναφορικά µε την επιβολή ή µη επιβολή κυρώσεων κατά της Ιταλίας θα πρέπει να την εγκρίνουν οι υπουργοί Οικονοµικών των κρατών-µελών προτού εκείνη περάσει και πάλι στα χέρια της Κοµισιόν. Στο πλαίσιο των όποιων κυρώσεων, θα µπορούσαν, επί παραδείγµατι, να επιβληθούν και περιορισµοί ως προς τα κεφάλαια που αντλεί η Ιταλία από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το όλο θέµα θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει από την πλευρά της Κοµισιόν έως τις 29 Ιουλίου, ενώ ήδη από τις 9 Ιουλίου θα πρέπει να έχουν γίνει γνωστές και οι σχετικές διαθέσεις των υπουργών Οικονοµικών.

Την ίδια ώρα ο Ματέο Σαλβίνι εξετάζει την έκδοση μίνι ομολόγου «εσωτερικής χρήσης», με το οποίο το δημόσιο να αποπληρώνει μέρος των χρεών του προς τις ιταλικές επιχειρήσεις. Σχέδια στα οποία ωστόσο ήδη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά και ο υπουργός Οικονομικών Τζιοβάνι Τρία έχουν εκφράσει αντιρρήσεις. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, η μεν ΕΚΤ ανησυχεί μήπως η έκδοση ερμηνευθεί ως «κεκαλυμμένη προσπάθεια» έκδοσης ενός παράλληλου νομίσματος, ο δε υπουργός Οικονομικών επικαλείται το κυβερνητικό πρόγραμμα των συγκυβερνώντων κομμάτων που δεν προβλέπει τέτοια δυνατότητα.

Βέβαια, ο Σαλβίνι φρόντισε πριν να κλείσει το εσωτερικό μέτωπο. Ετσι, μετά από έντονη διαμάχη μεταξύ Λέγκας και Πέντε Αστεριών και την απειλή παραίτησης του Ιταλού πρωθυπουργού Τζιουζέπε Κόντε οι δύο αντιπρόεδροι της κυβέρνησης – Σαλβίνι και Λουίτζι ντι Μάιο – επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους για συνέχιση της συγκυβέρνησης. Όπως ανακοίνωσαν οι δύο πολιτικοί στη Ρώμη πρωταρχικός τους στόχος είναι η μείωση της φορολογίας, αλλά και ένας «εποικοδομητικός διάλογος» με τις Βρυξέλλες. Η ειλικρίνεια των προθέσεων βέβαια μένει να αποδειχθεί. Και τα «παράλληλα νομίσματα» δεν βοηθούν…