Η επιλογή των πέντε προσώπων που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συμβάλλουν να χαραχθεί το μέλλον της, μόλις έγινε σημαντικά πιο δύσκολη αποστολή μετά τις ευρωεκλογές της Κυριακής, στις οποίες ένα από τα στοιχεία που αναδείχθηκαν είναι ο κατακερματισμός της πολιτικής δύναμης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η μεγάλη απόσταση που χωρίζει τις κύριες πολιτικές δυνάμεις των 28 κρατών – μελών.

Ads

Όπως διαμορφώνονται τα εκλογικά αποτελέσματα, οι δύο κεντρώες πολιτικές ομάδες στο ΕΚ, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, κεντροδεξιά) και οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (Σοσιαλδημοκράτες, κεντροαριστερά), που ιστορικά κυριαρχούσαν, δεν θα διαθέτουν πλέον την πλειοψηφία στο σώμα των 751 εδρών.

Μαζί, οι δύο ομάδες αναμένεται ότι θα διαθέτουν 324 έδρες στην επόμενη ευρωβουλή, από 401 στην απερχόμενη. Δηλαδή πολύ λιγότερες από τις 376 που απαιτούνται ώστε να επικυρωθεί ο διορισμός του επόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεταξύ άλλων.

Οπως σημειώνει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, η περίπλοκη κοινοβουλευτική αριθμητική θα είναι ανάμεσα στα προβλήματα που θα τεθούν στο τραπέζι όταν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28 χωρών – μελών θα συναντηθούν την Τρίτη στις Βρυξέλλες, για να εξετάσουν πρωτίστως ποιοι θα οριστούν επικεφαλής της επόμενης Κομισιόν, του ίδιου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και της ευρωπαϊκής διπλωματίας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ads

Αυτά τα πέντε πρόσωπα θα αναλάβουν από φέτος να συνδιαμορφώσουν και να εφαρμόσουν τις πολιτικές της ΕΕ τα επόμενα πέντε χρόνια. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις, από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τις πολιτικές της εκ νέου ισχυροποιούμενης Ρωσίας ως τις ολοένα πιο περίπλοκες σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις ψηφιακές απειλές, την εποπτεία του τομέα της τεχνολογίας.

Ήδη χθες, άρχισαν οι τοποθετήσεις ενόψει των κρίσεων για τις θέσεις κλειδιά, με σχεδόν όλους τους πολιτικούς που εκφράστηκαν να δείχνουν πως κατανοούν ότι η διαδικασία θα είναι δύσκολη.

«Φαίνεται πως το ΕΛΚ έχει πολύ καλή πιθανότητα να αναδεχθεί η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα», δήλωσε η Έστερ ντε Λάνγκε, κορυφαίο στέλεχος της κεντροδεξιάς παράταξης. «Αλλά βλέπουμε επίσης κατακερματισμό και τη συρρίκνωση του κέντρου», πρόσθεσε.

Οι συνομιλίες ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες θα αρχίσουν σήμερα, με την ALDE, τη φιλελεύθερη συμμαχία που ενισχύθηκε χάρη στις ψήφους που έλαβε το κόμμα του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, να αναμένεται να αναδειχθεί τρίτη δύναμη, ακολουθούμενη από τους Πράσινους, που κατέγραψαν αξιοσημείωτη άνοδο.

«Δεν είναι δυνατή καμία ισχυρή πλειοψηφία χωρίς τη νέα μας ομάδα» καθώς στις εκλογές αυτές «είναι σαφές ότι δεν ήταν οι λαϊκιστές και οι εθνικιστές που κέρδισαν τις περισσότερες έδρες, αλλά η δική μας, φιλοευρωπαϊκή ομάδα», είπε ο επικεφαλής της ALDE Γκι Φερχόφστατ, ο οποίος αναμένεται να δει τα μέλη της παράταξής του να αυξάνονται σε περίπου εκατό.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι δεν θα διαθέτουν πλειοψηφία, με την πιο πρόσφατη προβολή να τους δίνει 317 έδρες.

Η εικόνα εξάλλου μοιάζει ανάμικτη: Το ακροδεξιό, εθνικιστικό κόμμα του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν κέρδισε το LREM στη Γαλλία, η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι κέρδισε στην Ιταλία, το κυβερνών Φίντες του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας κέρδισε πάνω από τις μισές ψήφους στη χώρα, ενώ οι εθνικιστές που κυβερνούν στην Πολωνία προηγούνται έναντι της ενωμένης αντιπολίτευσης.

Το να διαμορφωθεί νέα κεντρώα συμμαχία συνεχίζει να είναι πιθανό όταν το νέο Ευρωκοινοβούλιο θα συγκροτηθεί σε σώμα στις 2 Ιουλίου, αλλά κι αυτό θα είναι δυσκολότερο καθώς θα πρέπει να βρεθούν περισσότεροι εταίροι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το ίδιο.

Το ΕΛΚ επιμένει ότι ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του, πρέπει να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν. Οι Σοσιαλιστές όμως απορρίπτουν το ενδεχόμενο να τον υποστηρίξουν και προτείνουν στους Ευρωπαίους ηγέτες τον δικό τους υποψήφιο, τον Ολλανδό Φρανς Τίμερμανς.

Εάν το κοινοβούλιο δεν ταχθεί υπέρ ενός υποψηφίου κατά πλειοψηφία, η θέση του έναντι των ηγετών θα αποδυναμωθεί. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ορίσει τον υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ήδη πολλοί από τους ηγέτες έχουν αφήσει να γίνει σαφές ότι δεν θα προκρίνουν το πρόσωπο που θα προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit, ο Γάλλος Μισέλ Μπαρνιέ, και η επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Βουλγάρα, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είναι επίσης ανάμεσα στα πρόσωπα που κυκλοφορούν.

Στο μεταξύ, οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ στην Ισπανία κέρδισαν τη δεύτερη συναπτή εκλογική αναμέτρηση, ενισχύοντας τις πιθανότητές τους να εξασφαλίσουν κάποιο από τα κορυφαία αξιώματα στις Βρυξέλλες.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δεν περιμένει να υπάρξει ομοφωνία στη σύνοδο της 28ης Μαΐου για κάποιον υποψήφιο, αλλά να του δοθεί εντολή να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις, που ευελπιστεί ότι θα έχει ολοκληρώσει μέσα στον Ιούνιο, για να να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο να υπάρξει έστω προσωρινή παράλυση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Οι ημερομηνίες – «σταθμοί»

Το αν σταθεροποιηθεί η παραπάνω ρευστή εικόνα σε μορφές συμμαχιών – συγκυριακών ή μη – αναμένεται να γίνει σταδιακά σαφές, μέσα από μια σειρά διεργασιών το αμέσως επόμενο διάστημα.

Οι ημερομηνίες – «σταθμοί» αυτής της διαδικασίας είναι οι παρακάτω, όπως τις καταγράφει το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA):

  • 28 Μαΐου: Οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται στις Βρυξέλλες σε μια άτυπη σύνοδο κορυφής προκειμένου να ξεκινήσουν τις πολύπλοκες διαπραγματεύσεις για τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις των επικεφαλής των κοινοβουλευτικών ομάδων των ευρωπαϊκών πολιτικών ομάδων.
  • 29 Μαΐου: Τα μέλη της παραδοσιακά μεγαλύτερης ομάδας, του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, συναντώνται στις Βρυξέλλες.
  • 11 Ιουνίου: Οι Σοσιαλιστές βουλευτές συναντώνται στις Βρυξέλλες.20-21 Ιουνίου: Οι ηγέτες της ΕΕ πραγματοποιούν σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, με τον διορισμό των πλέον υψηλόβαθμών Ευρωπαίων αξιωματούχων να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Εκτός από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρόκειται για τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εκπροσωπεί τα κράτη μέλη.
  • 1η Ιουλίου: Ολοκληρώνεται η όγδοη θητεία του Κοινοβουλίου.
  • 2 Ιουλίου: Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκροτείται σε Σώμα και εκλέγει τον πρόεδρό του.
  • 15-18 Ιουλίου: Η δεύτερη σύνοδος της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι η πρώτη ευκαιρία που θα έχουν οι ευρωβουλευτές να ψηφίσουν για τον νέο πρόεδρο της Επιτροπής που θα προτείνουν τα κράτη-μέλη.
  • Σεπτέμβριος-Οκτώβριος: Οι επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψηφίζουν για τους υποψηφίους των κρατών μελών για τη νέα Επιτροπή. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να επιλέξει έναν Επίτροπο. Η τελική σύνθεση της Επιτροπής, περιλαμβανομένου και του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο.
  • 31 Οκτωβρίου: Η τελευταία ημέρα της θητείας της Επιτροπής υπό τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Την ίδια ημέρα, η Βρετανία αναμένεται να αποχωρήσει από την ΕΕ.
  • 30 Νοεμβρίου: Λήγει η θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Ο/η διάδοχός του αναλαμβάνει καθήκοντα την 1η Δεκεμβρίου.