Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα διαλύσει το κοινοβούλιο και ότι η χώρα θα διεξάγει πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 23 Ιουλίου μετά τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών της Κυριακής. Οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες να διεξαχθούν τον Δεκέμβριο του 2023, όμως η ήττα του PSOE επισπεύδει τις διαδικασίες.

«Πήρα την απόφαση αυτή εξετάζοντας τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών», δήλωσε ο Σάντσεθ σε διάγγελμά του.

«Αν και οι χθεσινές εκλογές είχαν τοπική και περιφερειακή εμβέλεια, το νόημα της ψήφου μεταφέρει ένα μήνυμα που υπερβαίνει αυτήν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, τόσο ως πρωθυπουργός όσο και ως γενικός γραμματέας του PSOE, αναλαμβάνω προσωπικά τα αποτελέσματα» είπε χαρακτηριστικά.

Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) του Σάντσεθ και ο νεότερος σύμμαχός του Podemos έχασαν έδαφος στις περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή (28/5), με το αντίπαλο συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό κόμμα Vox να αναδεικνύονται νικητές. 

Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν νίκη της δεξιάς στις διπλές χθεσινές εκλογές, κανένας όμως δεν περίμενε πως το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) θα υφίστατο τέτοιες απώλειες.

Το Λαϊκό Κόμμα (PP) κέρδισε το 31,5% των ψήφων έναντι 28,2% που συγκέντρωσε το PSOE, με καταμετρημένο πάνω από το 97% των ψήφων. Πρόκειται για μείωση 1,2 ποσοστιαίων μονάδων για το PSOE σε σχέση με το 2019, αλλά σχεδόν 9 μονάδες αύξηση για το PP, το οποίο επωφελήθηκε από την κατάρρευση του κεντρώου κόμματος των Πολιτών.

Το PP κυριάρχησε επίσης σε αρκετές περιοχές που προηγουμένως κέρδιζε το PSOE, όπως η Βαλένθια, η Αραγονία και η Λα Ριόχα. Οι περιφερειακές κυβερνήσεις της Ισπανίας έχουν τεράστια εξουσία και δημοσιονομική διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία, τη στέγαση και την αστυνόμευση. Το κόμμα απέσπασε επίσης σημαντικές πόλεις όπως η Βαλένθια και η Σεβίλλη από τους Σοσιαλιστές και πέτυχε απόλυτη πλειοψηφία για τον δήμαρχο της πρωτεύουσας, Μαδρίτης.

Ο άλλος μεγάλος κερδισμένος των χθεσινών εκλογών είναι το ακροδεξιό κόμμα Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, που με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια, κάνοντας θεαματικά είσοδο σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια.

Περισσότεροι από 35 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 63,9%, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 2019, σε μια ημέρα με καταρρακτώδεις βροχές για ορισμένες περιοχές της χώρας.

Το PP «άλωσε» παραδοσιακά οχυρά του PSOE

Το PP, που μετέτρεψε τις τοπικές και περιφερειακές εκλογές σε εθνικό δημοψήφισμα για την πολιτική Σάντσεθ, πρακτικά πέτυχε όλους τους στόχους που είχε θέσει.

Πάνω απ’ όλα, συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές, πάνω από 7 εκατ. (το 31,5%), ή δύο εκατ. περισσότερες από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, έναντι λιγότερων από 6,3 εκατ. (28,1%) που έλαβε το PSOE του κ. Σάντσεθ.

Έτσι, σύμφωνα με το ισπανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο TVE και την εφημερίδα El País, το PP κυρίευσε τουλάχιστον έξι από τις 10 περιφέρειες όπου μέχρι χθες κυβερνούσε (μόνο ή χάρη σε συμμαχίες) το PSOE: τη Βαλένθια (ανατολικά), τέταρτη σε πληθυσμό σε όλη τη χώρα, την Αραγονία (κεντρικά), την Εξτρεμαδούρα (δυτικά), τις Βαλεαρίδες (ανατολικά), την Καντάμπρια και τη Ριόχα (βόρεια).

Ωστόσο, η άλλη όψη του νομίσματος είναι πως στις περισσότερες από αυτές τις περιφέρειες, θα χρειαστεί την υποστήριξη του Vox για να κυβερνήσει, και το κόμμα της άκρας δεξιάς αναγγέλλεται πως θα είναι δύσκολος και βαρύς εταίρος για το PP, που θέλει να προβάλλει μετριοπαθή εικόνα. Αυτές οι δύο παρατάξεις κυβερνούν ήδη μαζί από πέρυσι μια περιφέρεια.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ηττήθηκε από το PP στον δήμο της Σεβίλης, της μεγαλύτερης πόλης της Ανδαλουσίας (νότια) και παραδοσιακό οχυρό του, όπως και στη Βαλένθια. Και δεν είναι σίγουρο πως θα κερδίσει ούτε στη Βαρκελώνη, όπου ο υποψήφιός του δεν κατέλαβε παρά τη δεύτερη θέση, πίσω από αυτονομιστή.