Εμπόδια στην έρευνα για τη συμφωνία μαμούθ μεταξύ ΕΕ και Pfizer για το εμβόλιο του COVID-19 καταγγέλλει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συμβούλιο και με έκθεση που δημοσιεύθηκε χθες στο Politico, κατηγορεί την Κομισιόν ότι αρνείται να αποκαλύψει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες σχετικά με τον προσωπικό ρόλο της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις συνομιλίες και τις διαπραγματεύσεις.

Ads

Η εποπτική αρχή διαπίστωσε ότι η επικεφαλής της ΕΕ απέρριψε το υπάρχον εγχειρίδιο κανόνων για να καταλήξει σε μια προκαταρκτική συμφωνία με την πολυεθνική των ΗΠΑ, ανοίγοντας τον δρόμο για την υπογραφή σύμβασης για έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορονοϊού τον Μάιο του 2021.

Για όλα τα άλλα εμβόλια οι συμφωνίες που συνήφθησαν από την ΕΕ μεταξύ 2020 και 2021 ακολούθησαν διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ μιας κοινής ομάδας αποτελούμενη από αξιωματούχους από την Επιτροπή και επτά χώρες μέλη της ΕΕ και των εταιρειών. Το αποτέλεσμα μεταφέρθηκε στη συνέχεια σε ένα διοικητικό συμβούλιο εμβολίων αποτελούμενο από εκπροσώπους και των 27 κρατών μελών της ΕΕ που το υπέγραψαν.

Ωστόσο, αυτή η καθιερωμένη διαδικασία δεν ακολουθήθηκε στην περίπτωση της μεγαλύτερης σύμβασης της ΕΕ, λέει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αντίθετα, η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διεξήγαγε προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση τον Μάρτιο και παρουσίασε τα αποτελέσματα η ίδια στο διοικητικό συμβούλιο τον Απρίλιο.

Ads

Εν τω μεταξύ, μια προγραμματισμένη συνάντηση επιστημονικών συμβούλων, που οργανώθηκε για να συζητηθεί η στρατηγική εμβολίων της ΕΕ για το 2022, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, λέει το Ελεγκτικό Συμβούλιο.

Σε αντίθεση με τις άλλες διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις, η Επιτροπή αρνήθηκε να παράσχει αρχεία των συζητήσεων με την Pfizer, είτε υπό μορφή πρακτικών, ονομάτων εμπειρογνωμόνων που ζητήθηκαν, συμφωνηθέντων όρων ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων. «Ζητήσαμε από την Επιτροπή να μας παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για αυτή τη συμφωνία», γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης. «Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία».

Ένας ανώτερος ελεγκτής που ηγήθηκε της έρευνας λέει στο Politico ότι η άρνηση της Επιτροπής να αποκαλύψει πληροφορίες είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη. «Αυτό δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ. Δεν είναι μια κατάσταση που αντιμετωπίζουμε συνήθως», είπε ο ελεγκτής, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Ήδη τον Απρίλιο του 2021, οι New York Times ανέφεραν ότι η ηγέτιδα της ΕΕ είχε ανταλλάξει γραπτά μηνύματα με τον Αλμπερτ Μπουρλά, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, ενόψει της συμφωνίας.

Το συμβόλαιο της ΕΕ με τη Pfizer ήταν σημαντικό τόσο σε ποσότητα όσο και σε τιμή προϊόντος. Σύμφωνα με λεπτομέρειες που διέρρευσαν, η κάθε δόση κόστισε 15,50 ευρώ, που σημαίνει ότι το συμβόλαιο αντιστοιχεί σε μέγιστη αγορά 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Είναι η μεγαλύτερη σύμβαση εμβολίων για τον COVID-19 που υπέγραψε η Επιτροπή και θα κυριαρχήσει στο χαρτοφυλάκιο εμβολίων της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2023», σημειώνει το Συμβούλιο. Η Pfizer δεν απάντησε σε αίτημα του Politico για σχόλιο σχετικά με την υπόθεση.

Τον Οκτώβριο, ο Μπουρλά πρόκειται να εμφανιστεί ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου στο πάνελ για την COVID-19. Η πρόεδρος της επιτροπής, η Βελγίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλευτής Κάθλιν φαν Μπρεμπτ, είπε ότι σκοπεύει επίσης να ζητήσει από το Ελεγκτικό Συμβούλιο να παρουσιάσει τα ευρήματά του. Μιλώντας στο Politico, η Κάθλιν φαν Μπρεμπτ είπε ότι κατανοούσε ότι, μετά το «ναυάγιο» με την AstraZeneca στις αρχές του 2021, η Κομισιόν βρισκόταν υπό τεράστια πίεση.

«Επομένως βασιζόμασταν στη Pfizer, η οποία είχε καταφέρει να προωθήσει ορισμένες από τις παραδόσεις της στην ΕΕ. Κατανοώ ότι υπό αυτές τις συνθήκες, ήταν σημαντικό για την κ. φον ντερ Λάιεν να συνεργαστεί απευθείας με τον κ. Μπούρλα», είπε η ευρωβουλευτής.

Ωστόσο, σημείωσε ότι η πρόεδρος της Κομισιόν είχε παραμερίσει τις κοινές διαπραγματευτικές ομάδες για μια συμφωνία που θα εξασφάλιζε εμβόλια μόνο για την επόμενη χρονιά, τη στιγμή που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είχαν ήδη εμβολιαστεί. Το μέγεθος της παραγγελίας αποτέλεσε από μόνο του πρόβλημα, με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να διαμαρτύρονται νωρίτερα φέτος ότι δεσμεύτηκαν να αγοράσουν υπερβολικό αριθμό δόσεων που δεν χρειάζονται οι πληθυσμοί τους.

Η έλλειψη διαφάνειας, εξάλλου, ενισχύει την αντίληψη ότι η ΕΕ δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών της και αντίθετα δρα με βάση τα συμφέροντα των πολυεθνικών, γράφει το Politico. «Απλώς κοιτάξτε την εικόνα: έχετε μια Πρόεδρο της Κομισιόν που συνάπτει προσωπικά μια συμφωνία με έναν Διευθύνοντα Σύμβουλο της Big Pharma και η οποία στη συνέχεια αρνείται να αποκαλύψει τα μηνύματα που οδήγησαν σε αυτή τη διαπραγμάτευση», είπε η Κάθλιν φαν Μπρεμπτ.