Με το χειρότερο κλίμα που θα μπορούσε να υπάρξει συνεδριάζει σήμερα, Παρασκευή, εκτάκτως και για δεύτερη φορά μέσα σε έναν μήνα, το συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες, με αντικείμενο την προσπάθεια μείωσης των υψηλών τιμών της ενέργειας.

Η Κομισιόν αρνείται κάθε σκέψη επιβολής πλαφόν στην ανώτατη τιμή χρονδρικής εισαγωγής στο φυσικό αέριο από παντού, πλην της Ρωσίας, παρά και ενάντια στην κοινή επιστολή 15 κρατών – μελών της ΕΕ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προ λίγων ημερών, για γενικό πλαφόν στη χονδρική τιμή του αερίου, λόγω των κινδύνων που ενέχει για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.

Σύμφωνα με το Politico, όμως, το «όχι» της Κομισιόν στο γενικό πλαφόν παραμένει και θα περιέχεται στο non-paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις «έκτακτες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου» που θα είναι και η τυπική εισήγηση στη συζήτηση της Παρασκευής, γεγονός που σημαίνει την τελική απόρριψη της πρότασης των 15.

Μάλιστα, πάντα σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η τελική αυτή απόφαση ήταν και η αφορμή να ακυρωθεί το χθεσινοβραδινό δείπνο που θα είχε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα και την εσπευσμένη επιστροφή της στις Βρυξέλλες.

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Ερίκ Μαμέρ αναφορικά με την ακύρωση του δείπνου είπε πως «η πρόεδρος της Κομισιόν θέλησε να βρίσκεται στις Βρυξέλλες ενόψει όλης της δουλειάς που πρέπει να γίνει και της ρευστής φύσης των γεγονότων».

Υπενθυμίζεται ότι η επιστολή, η οποία συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου και της Πολωνίας και απευθύνεται στην επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, υπογράφεται από τους υπουργούς ενέργειας του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας.

Της ακύρωσης του δείπνου είχε προηγηθεί η  αναβολή της Ευρωμεσογειακής Συνόδου που θα γινόταν επίσης σήμερα Παρασκευή στο Αλικάντε της Ισπανίας, με την αιτιολογία ότι ο οικοδεσπότης της, Πέδρο Σάντσεθ εξακολουθεί να νοσεί από κορονοϊό.

«Σφαγή» στο εσωτερικό της ΕΕ

Η Επιτροπή παρουσίασε αυτό το non-paper πριν από δύο ημέρες, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων των χωρών της ΕΕ (COREPER I).

Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, το περιεχόμενό του προκάλεσε απογοήτευση και εκνευρισμό μεταξύ των 15.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Πολωνία έχουν υποβάλει ενημερωτικό υπόμνημα στα μέλη του Συμβουλίου, απαντώντας στις «ενστάσεις» της Επιτροπής για την ιδέα του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.

Από την άλλη, δώδεκα χώρες εξακολουθούν να προβάλλουν αντιρρήσεις, με πρώτη τη Γερμανία που θεωρεί, όπως και η Επιτροπή, ότι η ιδέα των 15 αν εφαρμοστεί θα θέσει σε κίνδυνο τις προμήθειες ενέργειας.

Σύμφωνα με το Politico, στην παραπάνω συνάντηση των Μονίμων Αντιπροσώπων των χωρών της ΕΕ για το θέμα, έγινε «σφαγή».

Η Γενική Διευθύντρια Ενέργειας της Επιτροπής, Ντίτε Γιουλ-Γιόργκενσεν φέρεται να στους εξοργισμένους διπλωμάτες, ότι η Κομισιόν αντί για πλαφόν, θα παρουσιάσει ένα «non-paper» με προτάσεις για από κοινού αγορές αερίου.

Ένας διπλωμάτης που πήρε τον λόγο είπε ότι στην πραγματικότητα η υπόσχεση της Κομισιόν ήταν ένα non-non paper. «Είναι ένα non-paper για την Επιτροπή, αλλά είναι ένα non-non-paper για τα κράτη μέλη, επειδή δεν υπάρχει ακόμα, και είναι ένα non-non-paper επειδή στην πραγματικότητα δεν εισάγει νέες λύσεις».

Μάλιστα τρεις διπλωμάτες είπαν στο Politico ότι το Βερολίνο έχει προειδοποιήσει την φον ντερ Λάιεν να μην προτείνει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, γιατί φοβάται πως εάν πέσει στο τραπέζι του του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μια τέτοια πρόταση, τότε θα είναι πιο δύσκολο να απορριφθεί.

Η Γερμανία έχει καταφέρει να εξασφαλίσει πάντως για τον χειμώνα τις προμήθειες φυσικού αερίου που θα χρειαστεί.

Σύμφωνα με το Politico, η Γερμανία υποστηρίζει ότι εάν επιβληθεί το ανώτατο όριο, το φυσικό αέριο θα πρέπει να αναδιανεμηθεί πολιτικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αντί να κατανεμηθεί από τις δυνάμεις της αγοράς.

Οι χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε αυξημένη κατανάλωση – κάτι που αποτελεί τοξικό συνδυασμό, ο οποίος -όπως προειδοποιούν αξιωματούχοι – θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελλείψεις.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, εμπειρογνώμονες της Επιτροπής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, και πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το ίδιο αποτέλεσμα που θα είχε το πλαφόν θα μπορούσε να επιτευχθεί και μέσω κοινών αγορών, καθώς οι χώρες της ΕΕ δεν θα πλειοδοτούν πλέον, ανεβάζοντας τις τιμές.

Σύμφωνα πάντως με Ευρωπαίο αξιωματούχο, που επικαλείται το Αθηναϊκό Πρακτορείο, οι 15 είναι αποφασισμένοι να επιμείνουν στην πρότασή τους και να ασκήσουν πίεση στην Κομισιόν.

Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη της την πλειοψηφία των χωρών-μελών όταν θα συντάξει το νομοθετικό σχέδιο δράσης που θα παρουσιάσει την ερχόμενη Τρίτη 4η Οκτωβρίου.

Οι υπόλοιπες προτάσεις της Κομισιόν

Εκτός τη πρότασης για πλαφόν αποκλειστικά στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, η Επιτροπή προτείνει διαπραγμάτευση φθηνότερων τιμών με «αξιόπιστους» προμηθευτές αερίου μέσω αγωγών και με προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ).

Προτείνει επίσης την εισαγωγή νέου σημείου αναφοράς για το ΥΦΑ, προκειμένου να αποσυνδεθεί από το χρηματιστήριο του Άμστερνταμ (TTF) και αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα «προσωρινού» καθορισμού ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (κατά το υπόδειγμα της Ισπανίας).

Πολλοί πιθανολογούν ότι τα αγκάθια μεταξύ των 27 δεν αναμένεται να βγουν ούτε στο σημερινό συμβούλιο ενέργειας. Η συζήτηση αναμένεται πως θα καταλήξει στο τραπέζι των ευρωπαίων ηγετών, που θα συναντηθούν στην Πράγα την 6η και 7η Οκτωβρίου στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής.

Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αναμένεται πάντως σήμερα να υιοθετήσουν, έπειτα από τεχνικές τροποποιήσεις, τρία έκτακτα μέτρα που εισηγήθηκε η Επιτροπή τη 14η Σεπτεμβρίου για να πέσουν οι τιμές της ενέργειας.

Προβλέπουν τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας (με ευελιξία ως προς την υποχρεωτικότητα), θέσπιση ανώτατου ορίου στα έσοδα των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φθηνές πηγές και [3] έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης στα υπερκέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων.