Η πολυαναμενόμενη διαδοχή της Άνγκελα Μέρκελ στην ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) το διήμερο 7-8 Δεκεμβρίου στο Αμβούργο δεν θα αποτελέσει μία εξέλιξη προς πρόκληση πολιτικών εντυπώσεων, αλλά ένα γεγονός με ευρύτερες προεκτάσεις όχι μόνο για το κυβερνών συντηρητικό κόμμα, αλλά για το γερμανικό πολιτικό σύστημα και κυρίως την Ευρώπη.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έχει δηλώσει ότι θα παραμείνει στη θέση της ως τη λήξη της κοινοβουλευτικής θητείας το 2021, παρά την αποχώρησή της από το CDU. Το πρόσωπο που θα τη διαδεχθεί, ωστόσο, θα καθορίσει, ουσιαστικά, το εάν η επί 13 χρόνια ηγέτιδα της Γερμανίας θα ολοκληρώσει τη θητεία της και κυρίως τη νέα (;) πολιτική κατεύθυνση των Χριστιανοδημοκρατών, σε μια περίοδο μεγάλων προκλήσεων για τη χώρα αλλά και για Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωζώνη, η θεσμική μεταρρύθμιση των οποίων εξακολουθεί να εκκρεμεί.

Οι δύο δρόμοι του CDU

Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ, Φρίντριχ Μερτς και Γενς Σπαν είναι οι διεκδικητές της ηγεσίας του κόμματος, τα μέλη του οποίου έχουν δύο δρόμους να επιλέξουν για το CDU, εκλέγοντας το νέο ή τη νέα επικεφαλής του: Τη διατήρηση της πορείας του με «κεντρώα» χαρακτηριστικά και συνέχιση της κληρονομιάς της Μέρκελ ή την (πιο) δεξιά στροφή και μετατροπή του σε ένα ακόμη πιο συντηρητικό κόμμα.

Την πρώτη επιλογή μπορεί να υπηρετήσει η 56χρονη πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου Σάαρλαντ, Κραμπ-Καρενμπάουερ, συνεργαζόμενη με την καγκελάριο ως τη λήξη της θητείας της. Αν και διατηρεί πιο «αυστηρή» γραμμή προς το προσφυγικό σε σχέση με την Άνγκελα Μέρκελ, διαθέτει πιο κοινωνικό προφίλ σε σχέση με τους δύο συνδιεκδικητές της.

Ο 63χρονος Μερτς, εκφραστής του οικονομικού φιλελευθερισμού, συντηρητικός και προερχόμενος από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, από όπου αποκόμισε ιδιαίτερα υψηλά κέρδη το διάστημα της απουσίας του από τα κομματικά δρώμενα, έχει αποτελέσει σφοδρό επικριτή της καγκελαρίου. Για το ζήτημα του προσφυγικού/ μεταναστευτικού, δεν είναι καθόλου τυχαία η από μέρους του πρόσφατη και ιδιαίτερα συμβολική αμφισβήτηση της συνταγματικής διασφάλισης της παροχής ασύλου.

O 38χρονος υπουργός Υγείας της Ομοσπονδίας της Γερμανίας, Γενς Σπαν αποτελεί τον έτερο εσωκομματικό αμφισβητία της Μέρκελ, εξίσου επικριτικό για τη διαχείριση του προσφυγικού, με πρόσφατες δημόσιες επιφυλάξεις για το Σύμφωνο του ΟΗΕ για τη Μετανάστευση. Και οι δύο υποψήφιοι, δηλαδή, θέλουν να απαντήσουν στην άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού και της ξενοφοβικής Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στρίβοντας δεξιότερα, κατεύθυνση στην οποία κινήθηκε συνολικά και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, δίνοντας το χρίσμα για την προεδρία της Κομισιόν στον προερχόμενο από το βαυαρικό CSU, Μάνφρεντ Βέμπερ, γνωστό περισσότερο για το διχαστικό λόγο και τις συντηρητικές θέσεις του.

Οι θέσεις των δύο συντηρητικών διεκδικητών της ηγεσίας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος για το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα δίνουν μία γεύση για τις πιέσεις που θα ασκούσαν στην καγκελάριο για τη διαμόρφωση της πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θα πρέπει να σημειωθεί, βεβαίως, ότι η συνύπαρξη της Μέρκελ με τον Μερτς ή τον Σπαν κρίνεται ιδιαίτερα δύσκολη –όπως και των Σοσιαλδημοκρατών στον κυβερνητικό συνασπισμό – με το ενδεχόμενο της παραίτησης της καγκελαρίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών σε αυτήν την περίπτωση να μην μπορεί να αποκλειστεί.

Προεκτάσεις για το μέλλον της Ευρώπης

Συνεπώς, η επόμενη ημέρα της διαδοχής της Μέρκελ θα είναι ομαλότερη με εκλογή της «προστατευόμενής» της Κραμπ-Καρενμπάουερ τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη. Σε διαφορετική περίπτωση θα προκύψει «βραχυκύκλωμα» και στην προώθηση της πρόσφατης αρχικής συμφωνίας Μέρκελ-Μακρόν για κοινό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης και διαχείριση του μεταναστευτικού με κύριο άξονα την αλληλεγγύη.

Η έννοια «αλληλεγγύη» για τον επιχειρηματία Μερτς -πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της γερμανικής θυγατρικής του αμερικανικού επενδυτικού ταμείου BlackRock, μεταξύ άλλων, με ετήσιο εισόδημα της τάξης του ενός εκατομμυρίου ευρώ- έχει πολύ μικρότερη αξία από το ότι η γερμανική οικονομία ωφελείται από το αδύναμο ευρώ, το οποίο είναι σκληρό για τις υπόλοιπες οικονομίες. Το διακύβευμα της διαδοχής της Άνγκελα Μέρκελ, λοιπόν, αναμένεται να έχει σημαντικές προεκτάσεις για την Ευρώπη μεσοπρόθεσμα. Μία δεξιά στροφή στο γερμανικό κυβερνών κόμμα, με ταυτόχρονη άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων στις Ευρωεκλογές της άνοιξης, επιφυλάσσουν υψηλά εμπόδια για την ομαλή πορεία της ΕΕ προς το μέλλον.

Πηγή: ΕΝΑ Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών