Το backstop, δηλαδή η ασφάλεια των ανοιχτών συνόρων στην Ιρλανδία, που ετέθη ως όρος από το Δουβλίνο, υιοθετήθηκε από τις Βρυξέλλες και περιλαμβάνεται στη συμφωνία αποχώρησης, θέτει σε κίνδυνο την συμφωνία ειρήνευσης της Μεγάλης Παρασκευής, αναφέρει στην επιστολή που απέστειλε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο Μπόρις Τζόνσον.

Την αποκαλεί μέτρο αντιδημοκρατικό αφού στην ουσία επιβάλλει διαφορετικό καθεστώς σε μια επαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Τζόνσον υπενθυμίζει πως η πλειοψηφία του πληθυσμού της Βόρειας Ιρλανδίας είναι προτεστάντες που διαφωνούν με το backstop.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός αναφέρεται στην ιστορική Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που υπογράφηκε στις 10 Απριλίου του 1998 θέτοντας τέρμα στις αιματηρές συγκρούσεις Καθολικών και Προτεσταντών στη Βόρεια Ιρλανδία. Μεταξύ άλλων, όριζε και ζητήματα διανοσυνοριακών σχέσεων μεταξύ Βρετανίας και Ιρλανδίας, εκατέρωθεν μετακινήσεις ανθρώπων, εμπορευμάτων κλπ.

Η πιθανή επαναφορά συνοριακών και τελωνειακών ελέγχων μετά το Brexit ενδέχεται να ενισχύσει έτσι και πάλι το κλίμα διαχωρισμού στη Β. Ιρλανδία, ακόμη και να επαναφέρει στο προσκήνιο παλιές έριδες. Το ζήτημα των συνόρων στη μετά Brexit εποχή κάνει και πάλι επίκαιρο το ερώτημα «ένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, που είναι μέλος της ΕΕ ή διατήρηση του αυτοδιοίκητου και συνεπώς έξοδος από την ΕΕ μαζί με τη Μ. Βρετανία;».

Ο Τζόνσον, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τη Δευτέρα με τον Ιρλανδό ομόλογό του Λίο Βαράντκαρ, ξεκαθάρισε  ότι θέλει μια συμφωνία με την ΕΕ, μόνο όμως αν αποσυρθεί το backstop. Ταυτόχρονα, όμως, πρόσθεσε, ότι η Κοινή Ταξιδιωτική Περιοχή, που επιτρέπει στους Βρετανούς και τους Ιρλανδούς πολίτες να μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών και να έχουν και άλλα δικαιώματα, δεν θα επηρεαστεί από την κατάργηση του κανόνα περί ελεύθερης κυκλοφορίας των Ευρωπαίων πολιτών μετά το Brexit.

Την ίδια ώρα, ο Βρετανός πρωθυπουργός καλεί τις Βρυξέλλες να θέσουν συγκεκριμένη ημερομηνία ισχύος του μέτρου, ιδανικά έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου το 2021. Έως τότε θα έχει βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση που θα περιλαμβάνεται στη συμφωνία των μελλοντικών σχέσεων Βρετανίας- Eυρωπαϊκής Ένωσης.

Οι αντιδράσεις

Ωστόσο ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ επιμένει στην επιβολή του backstop. Η Deutsche Welle γράφει ότι πρόκειται για επιμονή που έχει βαθύτερες πολιτικές αιτίες με κυριότερη τις πιέσεις που ασκούνται στον Βαράντκαρ από την εθνικιστική πλευρά της κυβερνητικής του συμμαχίας.

Ο Μπόρις Τζόνσον θα θέσει το θέμα του backstop κατά τις συναντήσεις του με την Άγκελα Μέρκελ και τον Εμμανουέλ Μακρόν, σε Βερολίνο και Παρίσι, την Τετάρτη και την Πέμπτη. Θα τονίσει πως μόνο με την απάλειψη του backstop η συμφωνία αποχώρησης θα περάσει από το Βρετανικό Κοινοβούλιο.

Στο μεταξύ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αντέδρασε στην επιστολή του Βρετανού πρωθυπουργού μέσω Twitter γράφοντας: «Το backstop διασφαλίζει την αποφυγή σκληρών συνόρων στην Ιρλανδία εκτός εάν ή μέχρι να βρεθεί κάποια εναλλακτική λύση. Εκείνοι που απορρίπτουν το backstop και δεν αντιπροτείνουν μια ρεαλιστική εναλλακτική λύση ουσιαστικά υποστηρίζουν την επαναδημιουργία συνόρων. Ακόμη και αν δεν το παραδέχονται».