Στις 5 και 6 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί στο άλσος Στρατού στο Γουδί, η γιορτή της Κάνναβης, το Αντιαπαγορευτικό Φεστιβάλ. Η δράση τυχαίνει να πραγματοποιείται αμέσως μετά τη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργού Υγείας, Ανδρέα Ξανθού, πως η κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει στην έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης για την αποποινικοποίηση της ιατρικής κάνναβης. Χρόνιο και υπαρξιακό αίτημα του Φεστιβάλ, η απελευθέρωση της χρήσης ουσιών με σκοπό την προστασία του χρήστη, της κοινωνίας και της δημόσιας υγείας από το παράνομο εμπόριο και το οργανωμένο έγκλημα.

«Σε όλο τον κόσμο οι πολιτικές για την Κάνναβη αλλάζουν, καθώς αναγνωρίζεται πλέον ευρέως ότι η καταστολή και η απαγόρευση έχουν οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς ουσιών, σε αύξηση των κερδών για την μαφία, καθώς και σε αύξηση της βλάβης στην κοινωνία. Αντίθετα οι αντιαπαγορευτικές προσεγγίσεις όπου δοκιμάζονται έχουν μόνο θετικά αποτελέσματα, γι’ αυτό και εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο», αναφέρουν οι διοργανωτές στο κάλεσμά τους και εμείς ζητήσαμε από τον Μιχάλη Θεοδωρόπουλο*, από τους Ηλιόσπορους, να μας το εξηγήσει.

Ποιος είναι ο στόχος του φετινού αντιαπαγορευτικού φεστιβάλ;

Όπως και κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, ο πρώτος μας στόχος είναι να ενημερώσουμε την κοινή γνώμη για τα οφέλη των αντιαπαγορευτικών πολιτικών. Να αναδείξουμε πως βελτίωσαν την κατάσταση σε άλλες χώρες όπου εφαρμόστηκαν, καθώς στην Ελλάδα έχουμε μια πολύ σκληρή στάση απέναντι στην χρήση ουσιών εν γένει. Πρέπει να σπάσουν τα ταμπού στην κοινωνία μας και το κράτος να καρπωθεί τόσο τα οικονομικά όσο και τα υγειονομικά οφέλη. Να προστατευθούν οι χρήστες και η υγεία τους από τα πλοκάμια της μαφίας. Τα παγκόσμια δεδομένα δείχνουν πως όποιος στηρίζει την απαγόρευση των ουσιών, στηρίζει τη μαφία. Δεν νομίζω πως το κράτος, θέλει να πλουτίζει η μαφία…

Τι έχουν δείξει ακριβώς τα διεθνή αυτά παραδείγματα;

Αρχικά πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι κατευθύνσεις διαφέρουν σε κάθε περίπτωση.  Εμείς  προτείνουμε ένα ολοκληρωμένο μοντέλο για την χρήση της κάνναβης, τόσο της ιατρικής και της βιομηχανικής, όσο και της ευφορικής – φυσικά μόνο για ενήλικες. Τα επιχειρήματά μας αντλούνται από τα επιτυχημένα παραδείγματα του εξωτερικού, όπως το μοντέλο της Πορτογαλίας.

Τι συνέβη στην Πορτογαλία;

Εκεί από το 2001 έχει αλλάξει η νομοθεσία για τη χρήση των ναρκωτικών. Εδώ θέλει λίγη προσοχή: Δεν μιλούμε για νομιμοποίηση των ναρκωτικών ουσιών αλλά για αλλαγή της νομικής τους αντιμετώπισης. Ειδικότερα επιτρέπεται στον χρήστη η κατοχή ουσιών για προσωπική χρήση μέχρι μια ορισμένη ποσότητα. Εάν, πάλι, κάποιος συλληφθεί με ποσότητα μεγαλύτερη αυτής, δεν αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις. Αντιθέτως θα περάσει από μια τριμερή επιτροπή ψυχολόγων και ιατρών και ίσως του επιβληθούν κάποιες διοικητικές κυρώσεις, όπως πρόστιμο και αφαίρεση του διπλώματος οδήγησης για 6 μήνες, ή του επιβάλλεται να κάνει απεξάρτηση. Το σημαντικό συμπέρασμα είναι πως η Πορτογαλία μετατόπισε το βάρος του νόμου από τον χρήστη στον διακινητή για τον οποίο έχει αυστηροποιήσει τη νομοθεσία. 

Επίσης σε όλη την Ευρώπη γίνονται προσπάθειες μείωσης της βλάβης από τη χρήση και δίνεται έμφαση στα προγράμματα πρόληψης. Αυτές εκτείνονται από τον διαμοιρασμό καθαρών εργαλείων χρήσης μέχρι τη δημιουργία κλινικά ελεγμένων χώρων για χρήση. Αυτά πρέπει να γίνουν και στην Ελλάδα για να φύγει η πρέζα και η δυστυχία από τους δρόμους.

Σε άλλες χώρες τι έχει παρατηρηθεί;

Στον Καναδά, σε κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ, στην Ισπανία ή στην Ουρουγουάη, έχουν καταγραφεί ιδιαίτερα καινοτόμες πρακτικές. Πρώτον με την άρση της απαγόρευσης προστατεύεται ο χρήστης, η κοινωνία και η δημόσια υγεία και πλήττεται η μαφία. Αντί τα χρήματα να καταλήγουν στους διακινητές, στο παράνομο εμπόριο και στο οργανωμένο έγκλημα, με άμεσους ή έμμεσους φόρους φτάνουν στο κράτος, το οποίο τα διοχετεύει σε ανταποδοτικά έργα στην Παιδεία ή στην Υγεία και στον Πολιτισμό.

Διαβάστε επίσης: Οι χίπις είχαν δίκιο για τις ψυχεδελικές ουσίες

Αυτά πως θα μπορούσαν να γίνουν στην Ελλάδα;

Αυτό που προτείνουμε εμείς είναι η σύσταση ενός εθνικού οργανισμού κάνναβης. Θα συντονίζεται διυπουργικά -από τα αρμόδια χαρτοφυλάκια. Ότι αφορά τη χρήση της κάνναβης θα οργανώνεται από εκεί. Θα μπορούσε να κινηθεί μέσα στα πλαίσια που ορίζει η Σύμβαση του ΟΗΕ του 1971, όπως άλλωστε κάνει ο Καναδάς τώρα, που ετοιμάζεται για απελευθέρωση και της ευφορικής κάνναβης. Χωρίς να παρακάμπτει όσα ορίζουν τα Ηνωμένα Έθνη εκμεταλλεύεται τις συστάσεις που διατυπώνονται στην Σύμβαση και προχωρά. Αυτό μπορεί να γίνει από κάθε χώρα. Είναι απλά ζήτημα πολιτικής βούλησης.

Όπου έχει απελευθερωθεί η χρήση και των τριών τομέων (ιατρικής, βιομηχανικής και ευφορικής), υπάρχει στατιστικό συμπέρασμα για το ποιος αξιοποιήθηκε περισσότερο;

Αν πάρουμε ως παράδειγμα το Κολοράντο των ΗΠΑ, ύστερα από ένα χρόνο απελευθέρωσης δεν παρατηρήθηκε καμία αύξηση στους χρήστες ούτε στους νέους ούτε στον γενικό πληθυσμό, προς διάψευση των πολέμιων της απελευθέρωσης. Το ίδιο και στην Πορτογαλία που βρίσκεται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η χώρα, μάλιστα, εξάλειψε τη χρήση οπιοειδών από τους δρόμους της χώρας – ένα σοβαρό πρόβλημα που είχε για χρόνια. Επιπλέον εξάλειψαν κατά αυτόν τον τρόπο και την διάδοση του ιού του HIV ανάμεσα στους χρήστες – ένα πρόβλημα που στην Ελλάδα γίνεται όλο και χειρότερο από το 2011 και μετά.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι με τη χρήση της κάνναβης έχει μειωθεί η εξάρτηση από οπιούχα φάρμακα -ακόμη και συνταγογραφούμενα, όπως και από το αλκοόλ, καθώς λειτουργεί ανασταλτικά. Στις ΗΠΑ είχε προκύψει ζήτημα από την εξάρτηση από τα οπιούχα συνταγογραφούμενα φάρμακα, που σε περιπτώσεις μάλιστα οδηγούσαν και σε θανάτους! Στην Ευρώπη έχει παρατηρηθεί και μείωση της ενδοοικογενειακής βίας στην οποία οδηγούσε το αλκοόλ ή η κοκαΐνη, που μάλιστα θερίζει σε όλη την ήπειρο ενώ κυκλοφορεί σε κάκιστη ποιότητα. Όλα αυτά ήταν αποτελέσματα της απαγόρευσης.

Τα οικονομικά οφέλη ήταν εξίσου σημαντικά. Στο Κολοράντο αυτό το διάστημα από την φορολογία της κάνναβης αυξήθηκε ο προϋπολογισμός για την Παιδεία κατά 180 εκατομμύρια δολάρια.

Για να επιστρέψουμε στο φεστιβάλ, τι πρόκειται να δούμε φέτος;

Το Φεστιβάλ μετά από τρία χρόνια γίνεται και πάλι διήμερο. Παράλληλες δραστηριότητες θα ξεκινήσουν από τις δυο το μεσημέρι του Σαββάτου. Θα έχει τρεις μουσικές σκηνές, πενήντα μουσικά σχήματα και DJs, διάφορους ομιλητές που θα πάρουν το λόγο και θα κάνουν ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις, έκθεση βιβλίων και σκίτσων, ζωντανή ζωγραφική, και πολλά άλλα!

*Ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος είναι είναι εκπαιδευτής βιωσιμότητας, σύμβουλος περιβαλλοντικής πολιτικής και διαχείρισης, και Ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών προγραμμάτων. Από το 2005 ασχολείται ερευνητικά και ακτιβιστικά με την μεταρρύθμιση του νομικού/ θεσμικού πλαισίου για την κάνναβη και συντονίζει την αντίστοιχη εκστρατεία ενημέρωσης και διεκδίκησης.