«Ημικρανία στο Αιγαίο» είναι ο τίτλος του εμπιστευτικού τηλεγραφήματος του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Τσαρλς Ρις, που διέρρευσε μέσω του Wikileaks και στο οποίο παρουσιάζεται το παρασκήνιο της απόφασης του ΝΑΤΟ να ματαιώσει τη συμμετοχή του στην άσκηση «Τολμηρός Τοξότης» τον Φεβρουάριο του 2007.

Ads

Στο τηλεγράφημά, που δημοσιεύει η εφημερίδα «Καθημερινή», o αμερικάνος πρέσβης στην Αθήνα Τσαρλς Ρις σημειώνει ότι η άσκηση ματαιώθηκε μετά από διαμαρτυρία των Τούρκων για τον Άγιο Ευστράτιο, που όπως υποστήριζαν είναι βάσει συνθήκης αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Οι ισχυρισμοί της Τουρκίας προκάλεσαν διαμαρτυρίες από την Ελλάδα.

«Δημοσιογραφικές αναφορές (προφανώς ακριβείς) σημειώνουν ότι η ματαίωση ήρθε ως αποτέλεσμα της τουρκικής διαμαρτυρίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την οποία, το νησί (σημ. ο Αγιος Ευστράτιος) είναι, βάσει συνθήκης, αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή. Ελληνες αξιωματούχοι και δημοσιογραφικές πηγές ανταπαντούν ότι ο Αγιος Ευστράτιος δεν αναφέρεται σε καμία διεθνή συνθήκη που αφορά το στρατιωτικό καθεστώς στο Αιγαίο», αναφέρεται στο τηλεγράφημα του Τσαρλς Ρις.

Οι αμερικανοί μετά από σχετική έρευνα καταλήγουν στο ότι ο Άγιος Ευστράτιος δεν είναι αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, ωστόσο, αποφασίζουν μην εμπλακούν στην αντιπαράθεση και ματαιώνουν την άσκηση. Παράλληλα, στο τηλεγράφημα σημειώνεται ότι και στο παρελθόν είχαν γίνει στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή, αλλά προφανώς η Τουρκία δεν το είχε αντιληφθεί.

«Η Τουρκία δεν διατύπωσε αντιρρήσεις στο παρελθόν, όταν στρατιωτικές ασκήσεις έγιναν στον Αγιο Ευστράτιο, χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της αμφίβιας άσκησης “Μέγας Αλέξανδρος”, που έγινε με τη συμμετοχή ελληνικών και αμερικανικών δυνάμεων, τον Ιούνιο του 1998 και τον Μάρτιο του 1999 στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Βόλου, Σκύρου και Αγίου Ευστρατίου», σημειώνει ο αμερικανός πρέσβης.

Παράλληλα, ο Ρις τονίζει σχετικά με τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε η απόφαση του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα: «Η επανενισχυμένη αντίληψη της ελληνικής κοινής γνώμης ότι το ΝΑΤΟ είναι ανθελληνικό, δεν θα βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για μεγαλύτερη ελληνική συμμετοχή στο Αφγανιστάν και αλλού».

Ο επιτετραμμένος της πρεσβείας στην Αθήνα, Τόμας Κάντριμαν, με τηλεγράφημά του στις 15 Μαρτίου 2007, εισηγείται τον χειρισμό που θα πρέπει να υιοθετήσει η Ουάσιγκτον σημειώνοντας ότι «η πρεσβεία δεν εντόπισε κανένα στοιχείο ή προηγούμενο, που να επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς ότι ο Αγιος Ευστράτιος (που δεν αναφέρεται σε καμιά από τις σχετικές συνθήκες) είναι αποστρατιωτικοποιημένο νησί»

Ο Τόμας Κάντριμαν προτείνει «την εβδομάδα της 19ης Μαρτίου, πριν από την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών Μπακογιάννη στις 22-23 Μαρτίου στην Ουάσιγκτον, Αμερικανός αξιωματούχος (ο Μπερνς ή ο Μπράιζα) να κάνει την ακόλουθη δήλωση: «Οι ΗΠΑ δεν θεωρούν ότι ο Αγιος Ευστράτιος είναι αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, βάσει καμιάς συνθήκης». Πρέπει να ενημερώσουμε την Τουρκία ότι αυτή η δήλωση δεν στρέφεται εναντίον της… Πρέπει, επίσης, να ενημερώσουμε την Τουρκία ότι εντός του ΝΑΤΟ δεν θα υποστηρίξουμε τη θέση της για τον Αγ. Ευστράτιο». Προσθέτει, επίσης, ότι «πρέπει να ενημερώσουμε την Ελλάδα ότι η συνεργασία μας στο ΝΑΤΟ βασίζεται στην καλή επικοινωνία. Είμαστε απογοητευμένοι που η ελληνική κυβέρνηση δημοσιοποίησε λεπτομέρειες της υπόθεσης στον Τύπο μία ημέρα πριν μας ενημερώσει για τις ανησυχίες της. Πρέπει επίσης να τονίσουμε στους Ελληνες ότι δεν βοήθησε η έκδοση ΝΟΤΑΜ για την άσκηση προ της 27ης Φεβρουαρίου, στην οποία αναφερόταν ο Αγ. Ευστράτιος μαζί με τη Λήμνο. Η αναφορά στο de facto αποστρατιωτικοποιημένο νησί της Λήμνου, ανεξαρτήτως κινήτρων, προκάλεσε αχρείαστες εντάσεις», καταλήγει το τηλεγράφημα.