«Πανεπιστηµιακό άσυλο στην Ελλάδα: Όταν η Δηµοκρατία πάει στραβά» είναι ο τίτλος διπλωματικού τηλεγραφήματος που απέστειλε το 2009 στις ΗΠΑ ο τότε πρέσβης Ντάνιελ Σπέκχαρντ, όπου σημειώνει, μεταξύ άλλων, πως «Το µόνο µέρος στην Ελλάδα όπου η ελευθερία της σκέψης είναι σοβαρά περιορισµένη είναι οι ίδιες οι πανεπιστηµιουπόλεις».

Ads

Στο διπλωματικό τηλεγράφημα που διέρρευσε μέσω του Wikileaks και δημοσιεύεται από την εφημερίδα «Τα Νέα», ο πρέσβης των ΗΠΑ αναφέρεται επεισόδια που είχαν σημειωθεί εκείνη την εποχή σε πανεπιστημιακούς χώρους και ειδικότερα στην επίθεση κατά του καθηγητή του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών (ΟΠΑ) Γεράσιµου Σαπουντζόγλου, που «στοχοποιήθηκε από ταραξίες οι οποίοι του επιτέθηκαν και τον χτύπησαν όταν αρνήθηκε να διακόψει την παράδοση ενός µαθήµατος» οπως αναφέρει το τηλεγράφημα.

Στο διπλωµατικό έγγραφο του πρέσβη των ΗΠΑ υπάρχουν αναφορές και για τον πρώην πρύτανη του Πανεπιστηµίου Αθηνών Χρήστο Κίττα: «Παραιτήθηκε αφού υπέστη καρδιακή προσβολή έπειτα από επίθεση. Στην επιστολή παραίτησής του, που έλαβε µεγάλη δηµοσιότητα, ο Κίττας συµβούλευσε τη νεολαία της Ελλάδας ότι είναι πλέον καιρός γι’ αυτούς να βρουν µη βίαια µέσα για να εκφράζονται».

Άλλη µία περίπτωση που επισηµαίνεται στο τηλεγράφηµα είναι αυτή του πρώην πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Αναστάσιου Μάνθου, τον οποίο «χτύπησαν και άφησαν αναίσθητο φοιτητές». «Διάφοροι άλλοι πανεπιστηµιακοί υπέστησαν παρόµοιες επιθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του προηγούµενου χρόνου, όµως οι περισσότεροι απέφυγαν να τις καταδικάσουν φοβούµενοι αντεκδίκηση» ανέφερε ο Ντάνιελ Σπέκχαρντ στο τηλεγράφημά του στις 23 Δεκεµβρίου 2009, όπου αναφερόταν στους λόγους για τους οποίους δηµιουργήθηκε η νοµοθεσία για το άσυλο αλλά και τους φόβους των πανεπιστηµιακών να επιτρέψουν στην αστυνοµία να εισέλθει στους πανεπιστηµιακούς χώρους κατά τις ταραχές του προηγούµενου Δεκεµβρίου µετά τη δολοφονία του 15χρονου Α. Γρηγορόπουλου.

Η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, αναφέρει ο Σπέκχαρντ, δήλωσε ότι η ισχύουσα νοµοθεσία για το άσυλο είναι επαρκής αφού προσφέρει στα πανεπιστήµια την επιλογή να επιλέξουν πώς να προστατέψουν καλύτερα τις εγκαταστάσεις τους και να επιτρέψουν την επέµβαση της αστυνοµίας στους χώρους έπειτα από πρόσκληση των πρυτάνεων. «Οι ισχυρισµοί της Διαµαντοπούλου µπορεί να στοχεύουν στον κατευνασµό των “αριστερόφρονων στοιχείων” εντός του κόµµατος του ΠΑΣΟΚ και εκτός, αλλά αντικρούονται από άλλους» σημείωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ.

«Παραδοσιακά το ΠΑΣΟΚ έχει προβληθεί ως υπέρµαχος όλων αυτών που εκπροσωπεί ο νόµος για το άσυλο, στη µορφή που φιλοδοξεί να αποκτήσει. Οι µυηµένοι αισθάνονται ότι η κατάργηση του νόµου για το άσυλο θα προξενούσε σηµαντικό ρήγµα εντός του κόµµατος, ιδιαίτερα ανάµεσα στους φοιτητές και τη νεολαία. Το να πετούν το µπαλάκι πίσω στους πρυτάνεις αντί να υιοθετήσουν µια πιο δυναµική προσέγγιση για τη βία στα πανεπιστήµια φαίνεται ως η προτιµότερη οδός µικρότερης αντίστασης επί του παρόντος για τη συγκεκριµένη κυβέρνηση» συνεχίζει, εκτιμώντας ότι και µόνο που υπάρχουν συζητήσεις για αλλαγές στη συγκεκριµένη νοµοθεσία είναι ένα «µεγάλο βήµα µπροστά για την ελληνική κοινωνία».

Στο πλαίσιο της άντλησης στοιχείων για την κατάσταση µε το πανεπιστηµιακό άσυλο, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ πραγµατοποίησε συναντήσεις µε δύο καθηγητές, από το Πανεπιστήµιο Πειραιά και το Πάντειο, οι οποίοι αμφότεροι δήλωσαν πως δέχονται απειλές για τη ζωή τους. Ο πρώτος επεσήµανε πως «(οι ταραξίες) γνωρίζουν πού κατοικούν (τα µέλη της πανεπιστηµιακής διοίκησης) και δεν φοβούνται να χρησιµοποιήσουν αυτή την απειλή» ενώ ο δεύτερος, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, τόνισε ότι τα ταραχοποιά στοιχεία χρησιµοποιούν εκφοβιστικές τακτικές, περιλαµβανοµένης της δηµοσίευσης ονοµάτων των καθηγητών – στόχων σε ηλεκτρονικές σελίδες, ενώ αποκάλυψε πως είχε φτάσει στο σηµείο να φιλοξενήσει επισκέπτες καθηγητές σε χώρους εκτός πανεπιστηµίου ώστε «να αποφύγει τις επιθέσεις µε γιαούρτια ή ακόµη χειρότερα από χούλιγκαν».

Μάλιστα, υποστήριξε ότι υποχρεώθηκε να πληρώσει 6.000 ευρώ για ενοικίαση χώρων εκτός του πανεπιστηµίου για πρόσφατο διεθνές συνέδριο αποφεύγοντας το ρίσκο της διακοπής του από ταραξίες. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις του καθηγητή του Παντείου, τα προβλήµατα δηµιουργούνται από 2.000 χούλιγκαν, από τους οποίους κάποιοι είναι φοιτητές και τους οποίους «γνωρίζει η αστυνοµία αλλά ποτέ δεν συλλαµβάνονται».

Επιπλέον οι καθηγητές φέρονται να εξηγούν στον πρεσβευτή ότι οι εκλεγµένοι στις φοιτητικές εκλογές συνδέονται µε πολιτικά κόµµατα, καθώς και ότι λόγω της µεγάλης αποχής σε πολλές περιπτώσεις αριστερές οµάδες επικρατούν σε τµήµατα που είναι πιο ένθερµοι υποστηρικτές του ασύλου. «Οι εκπρόσωποι των φοιτητικών ενώσεων κρατούν τα κλειδιά για τους διορισµούς των πρυτάνεων, εκπροσωπώντας το 30% των ψήφων. Αποτέλεσµα είναι να έχει δηµιουργηθεί µεταξύ της πανεπιστηµιακής διοίκησης και των φοιτητικών οµάδων µία πελατειακή σχέση που δυσχεραίνει τους διοικούντες να υιοθετήσουν σκληρή γραµµή στο θέµα του ασύλου», γράφει προς το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ο Ντ. Σπέκχαρντ και συνεχίζει αναφέροντας πως ένας καθηγητής τού είπε ότι ακόµα και οι ίδιες οι κοµµατικές παρατάξεις δεν µπορούν να ελέγξουν τα φοιτητικά σωµατεία τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγµα, σύµφωνα µε το δημοσίευμα, αποτελεί η επίπληξη που δέχθηκε η ΔΑΠ – ΝΔΦΚ της Νοµικής από τον νεοεκλεγµένο τότε πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνη Σαµαρά, επειδή είχε αντιταχθεί στην πρόταση της διοίκησης της σχολής για την είσοδο των φοιτητών στον χώρο µε επίδειξη της φοιτητικής ταυτότητας.

Τέλος, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ αναφέρεται στο κόστος για την επιδιόρθωση των ζηµιών που προκαλούνται από τους ταραξίες, το οποίο «ανέρχεται στο 12% του ετήσιου προϋπολογισµού των πανεπιστηµίων» καθώς και στις συχνές διακοπές µαθηµάτων, που είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο µέσος φοιτητής χρειάζεται έξι χρόνια για να πάρει ένα πτυχίο το οποίο θα έπαιρνε κανονικά σε τέσσερα».