Σύγχυση και πολλά ερωτήματα προκαλεί η άγαρμπη προσπάθεια υποβάθμισης του περιστατικού με το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis, το οποίο το πρωί μπήκε στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, νότια του Καστελόριζου, και παρέμεινε για πολλές ώρες εντός αυτής χωρίς να υπάρχει επίσημη ενημέρωση για τις ενέργειές του. Αν και υπήρξαν πληροφορίες περί αποχώρησής του από νωρίς το πρωί, με τον ανυπόστατο ισχυρισμό πως «ξεστράτισε» λόγω κακοκαιρίας, τελικά το Oruc Reis αργά το απόγευμα άλλαξε ρότα και κινείται εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Είχε εισχωρήσει μάλιστα σε τέτοιο βάθος που εκτιμάται πως θα χρειαστούν 10 ώρες για να φτάσει σε τουρκικά ύδατα. Καθ’ όλη τη διάρκεια το τουρκικό σκάφος βρισκόταν υπό στενή παρακολούθηση από την ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς», η οποία έλαβε σήμα άμεσα και κατευθύνθηκε προς την περιοχή.

Το Oruc Reis, που τις προηγούμενες ημέρες πραγματοποιούσε παράνομες έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, φέρεται μάλιστα να έριξε τα ηχοβολητικά καλώδια των ερευνών στη θάλασσα, με την ελληνική πλευρά να δηλώνει πως δεν μπόρεσε με ακρίβεια να διαπιστώσει εάν το τουρκικό σκάφος πραγματοποίησε σεισμικές έρευνες, αν και εκτιμάται πως κάτι τέτοιο ήταν δύσκολο λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και της ταχύτητας που έπλεε. Σημειώνεται πως το τουρκικό σκάφος αρχικά δεν συνοδευόταν από τουρκικά πολεμικά πλοία, ωστόσο στη συνέχεια έκανα την εμφάνισή τους δύο τουρκικές φρεγάτες, με την πρώτη να πλέει σε απόσταση μόλις 2 μιλίων από το Oruc Reis και τη δεύτερη προσεγγίζει σε κοντινή απόσταση την ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς».

Το ΓΕΕΘΑ επιβεβαίωσε νωρίς το πρωί ότι το τουρκικό Oruc Reis έχει εισέλθει σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, ωστόσο αίσθηση προκάλεσε η σπουδή ανώτατων πηγών να διαρρεύσουν πληροφορία πως για την «είσοδό του ευθύνονται οι καιρικές συνθήκες». Μάλιστα λίγες ώρες αργότερα ήρθε στο φως και ο αποκαλυπτικός διάλογος μεταξύ των κυβερνητών της φρεγάτας «Νικηφόρος Φωκάς» και του  Oruc Reis. Ο Έλληνας κυβερνήτης, μέσω ασυρμάτου, ρώτησε αρχικά αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο οποίο οφείλεται η παραβίαση της ελληνικής υφαλοκρυπίδας χωρίς όμως να λάβει κάποια απάντηση. Ακολούθως τόνισε: «Βρίσκεστε εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Δεν έχετε άδεια για έρευνες. Αποχωρήστε άμεσα». Η απάντηση του Τούρκου κυβερνήτη ξεκαθάρισε και τις προθέσεις. «Βρίσκομαι στην τουρκική ΑΟΖ», τόνισε. «Βρίσκεστε εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δεν έχετε άδεια για έρευνες, αποχωρήστε άμεσα, τελευταία προειδοποίηση», επανέλαβε η ελληνική φρεγάτα με αυτό το μήνυμα – σύμφωνα με πληροφορίες – να επαναλαμβάνεται ηχογραφημένο ανά μισή ώρα, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια αντίδραση από το Oruc Reis, που συνέχισε να κινείται εντός της ελληνικής υφαλοκρυπίδας. 

Ενδεικτική της ανεξήγητης απόπειρας υποβάθμισης του περιστατικού, που έφερε τελικά μετά από ώρες και την έκακτη σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ήταν η δήλωση του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος, την ίδια στιγμή που το Oruc Reis βρισκόταν εντός ελληνικής υφαλοκρυπίδας, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Alpha 989 έκανε λόγο για «συγκυριακό γεγονός, που προήλθε λόγω κακών καιρικών συνθηκών» και δεν πρόκειται για κάτι το οποίο προκαλεί οποιαδήποτε ανησυχία. Υποστήριξε, μάλιστα, ότι έχουν υπάρξει οι αναγκαίοι δίαυλοι επικοινωνίας με την άλλη πλευρά και πως η Τουρκία έχει κατανοήσει πλέον ότι τέτοιου είδους «πυροτεχνήματα» δεν θα είχαν κανένα απολύτως αποτέλεσμα. 

Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία είχε εκδώσει Navtex με την οποία ανακοίνωνε τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών από το «Oruc Reis» από τις 14 Ιανουαρίου έως τα μεσάνυχτα της 10ης Απριλίου. Συγκεκριμένα με την υπ’ αριθμ. 0114/20 τουρκική Navtex δεσμεύει για το εν λόγω διάστημα μία περιοχή που βρίσκεται μεταξύ της Κύπρου και της Κρήτης, δυτικά / νοτιοδυτικά της Πάφου και απέναντι από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Ο ισχυρισμός του «κακού καιρού» που «έφερε» το τουρκικό πλοίο εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, γεννά πολλά ερωτήματα, αλλά και μνήμες, ανήμερα της επετείου της κρίσης των Ιμίων, όταν ο τότε υπουργός Υπ. Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος φέρεται να είπε στον τότε αρχηγό ΓΕΕΘΑ να υποστηρίξει πως «τη σημαία την πήρε ο αέρας». Αν και ισχύει πως τις πρώτες πρωινές ώρες στην περιοχή υπήρχαν ισχυροί άνεμοι, στη συνέχεια – και τουλάχιστον μέχρι το μεσημέρι – τα φαινόμενα περιορίστηκαν (3 έως 4 μποφόρ). Επιπλέον οι πολλές ώρες που παρέμεινε εντός υφαλοκρηπίδας δεν συνάδουν με το σενάριο του «συγκυριακού περιστατικού» λόγω «κακοκαιρίας». Αναλυτές συγκλίνουν πως μάλλον η Άγκυρα «τεστάρει» την αντίδραση της Αθήνας και οι ισχυρισμοί περί «τυχαίας εισόδου» ακούγονται μόνο ως «αστείο», καθώς οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν τόσο κακές ώστε να δικαιολογούν την αλλαγή πορείας, ιδιαίτερα για ένα ερευνητικό σκάφος όπως το Oruc Reis. Εξάλλου η Τουρκία έχει επαναλάβει τέτοιες κινήσεις και με την Κύπρο.