Στην Ελλάδα εφαρμόζονται σχετικά προγράμματα τα τελευταία δέκα χρόνια. Η αποτελεσματικότητά τους είναι αποδεδειγμένη, ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται αρκετό για να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία τους.

Σύμφωνα με την “Ετήσια Έκθεση για την κατάσταση των Ναρκωτικών στην Ελλάδα” του Εθνικού Κέντρου τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (ΕΚΤΕΠΝ), σημαντική έξαρση σημειώνεται στον αριθμό χρηστών ναρκωτικών ουσιών στην Ελλάδα, με διπλασιασμό σχεδόν του αριθμού των θανάτων στη χώρα, εκτός της Αττικής.

Θάνατοι που οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι λίστες αναμονής για τα προγράμματα υποκατάστασης των χρηστών ηρωίνης όχι απλώς δεν μειώθηκαν, αλλά υπερδιπλασιάστηκαν, φτάνοντας σχεδόν τα 5.000 άτομα. Ο χρόνος αναμονής αγγίζει τα 5 χρόνια και για τις επείγουσες περιπτώσεις – ασθενείς με AIDS, καρκινοπαθείς και έγκυες – τον ένα χρόνο.

Η μη παροχή βοήθειας σε αυτούς τους ανθρώπους αφήνει να πεθάνουν πάνω από 300 άτομα το χρόνο στην Ελλάδα, περιμένοντας να ενταχθούν στα προγράμματα υποκατάστασης.

Οι ίδιοι οι χρήστες, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τον εθισμό, αναζητούν τη μεθαδόνη στη μαύρη αγορά, αφού αν θελήσουν να μπουν σε κάποιο νόμιμο πρόγραμμα θα χρειαστεί να περάσουν 5-6 χρόνια.

Η τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα των θεραπειών υποκατάστασης, σε συνδυασμό με το χαμηλό κόστος τους, τις καθιστούν ως τη μέθοδο με τον μακράν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία. Έχει, μάλιστα, αποδειχθεί από μελέτες ανά τον κόσμο ότι αποτελεί μια ιδιαίτερα αποδοτική επένδυση με σύντομη επιστροφή χρημάτων σε σχέση με άλλες θεραπείες.

Ο Πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) επισημαίνει ότι ο Οργανισμός βρίσκεται υπό διάλυση, καθώς το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα ναρκωτικά που εξήγγειλε το Υπουργείο, αντί να βοηθήσει την κατάσταση, έχει προκαλέσει σύγχυση, αφού δεν περιλαμβάνει ούτε προϋπολογισμό, ούτε χρονοδιάγραμμα.

Οι μονάδες χορήγησης υποκατάστατων του ΕΣΥ είναι ανεπαρκείς και αντιμετωπίζουν προβλήματα στη λειτουργία τους. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ο ΟΚΑΝΑ και το Υπουργείο Υγείας σήμερα οφείλουν περί τα 12 εκατομμύρια ευρώ στα Κέντρα Πρόληψης, τα οποία όχι μόνο δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα, αλλά ούτε και να πληρώσουν τους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα πολλά να έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους και τα υπόλοιπα να υπολειτουργούν.