Την πρόθεση να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στη δωρεά οργάνων γνωστοποίησε, χθες, η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος (ΙΝΚΑ), προτείνοντας παράλληλα στους πολίτες να συμπληρώνουν τη σχετική δήλωση «Αρνούμαι να γίνω δότης οργάνων». Από την πλευρά του, ο ΕΟΜ (Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων) δίνει διευκρινήσεις για το νομοσχέδιο. Η συζήτηση για την «εικαζόμενη συναίνεση» ξανανοίγει. Στο tvxs.gr, μιλούν ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ, Γιώργος Λεχουρίτης, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Μιχάλης Βλασταράκος και ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Αναστάσιος Χατζής.

Ads

Της Αγγελικής Δημοπούλου

Σύγχυση επικρατεί σχετικά με το νόμο για τη δωρεάν οργάνων ο οποίος αναμένεται να ισχύσει από τον Ιούνιο του 2013. Το θέμα που είχε προκαλέσει αντιδράσεις και το 2011 όταν και κατατέθηκε ο σχετικός νόμος Λοβέρδου στη Βουλή επανέρχεται μετά την γνωστοποίηση της πρόθεσης του ΙΝΚΑ να προσφύγει εναντίον του νομοθετικού αυτού πλαισίου. 

«Η δωρεά οργάνων είναι μια εθελοντική ανθρωπιστική προσφορά» υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή της η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος (ΙΝΚΑ) και προτείνει στους πολίτες να συμπληρώνουν τη σχετική δήλωση ότι «Αρνούμαι να γίνω δότης οργάνων». «Βάσει του νόμου αυτού, από το 2013 και εν αγνοία της πλειοψηφίας των πολιτών, η Ελλάδα μετατρέπεται ουσιαστικά σε τροφοδότη χώρα οργάνων και ανθρωπίνων ιστών για όλο τον πλανήτη. Θα είμαστε δηλαδή το παγκόσμιο φυτώριο ανθρωπίνων οργάνων και ιστών» σημειώνει το ΙΝΚΑ τονίζοντας ότι θεωρεί «αναξιόπιστη και τελείως ανασφαλή τη διαδικασία μεταμόσχευσης, όπως πλέον διαμορφώθηκε».

Η διαδικασία σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΜ
 
Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Τάσος Χατζής, εξηγεί μιλώντας στο tvxs.gr τις αλλαγές που επιφέρει ο νέος νόμος και τη διαδικασία που ακολουθείται.
 
«Δωρητής οργάνων θεωρείται ένας υγιής ενήλικας ο οποίος δηλώνει ότι μετά θάνατον αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις η δικιά του βούληση είναι να δώσει τα όργανά του για μεταμόσχευση» σημειώνει ο κ. Χατζής. «Πριν από δυο χρόνια με το νόμο Λοβέρδου άλλαξε ο τρόπος που δηλώνονται οι δωρητές οργάνων. Aυτό που ίσχυε παραδοσιακά είναι ότι όποιος ήθελε να γίνει δωρητής οργάνων έκανε δήλωση και ο ΕΟΜ του έδινε την κάρτα. Ο νόμος Λοβέρδου που ισχύει από 1η Ιουνίου του 2013 λέει ότι όλοι δυνητικά θεωρούμαστε δωρητές οργάνων εκτός αν έχουμε κάνει αρνητική δήλωση. Να δηλώσουμε δηλαδή ότι «Δεν θέλω να γίνω δωρητής οργάνων». Αυτό αφορά το σύνολο του πληθυσμού των ενηλίκων που έχει όπως λέμε «σώας τας φρένας» σημειώνει ο κ. Χατζής.
 
«Στην ουσία λήψη οργάνων γίνεται μετά από τη διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου. Αφού διαγνωστεί εγκεφαλικός θάνατος υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή είναι ο νεκρός να μην έχει κανέναν συγγενή. Σε αυτή την περίπτωση δεν επιτρέπεται και δεν ασχολείται κανείς με το ζήτημα της μεταμόσχευσης. Η δεύτερη περίπτωση είναι να έχει κάνει ο ίδιος ο ασθενής αρνητική δήλωση οπότε πάλι δεν επιτρέπεται να γίνει τίποτα. Η τρίτη εκδοχή αφορά την περίπτωση που ο ασθενής δεν έχει έχει κάνει αρνητική δήλωση και είναι δυνητικά δωρητής. Σε αυτή την περίπτωση και μόνο ερωτάται η οικογένεια. Αν συναινέσει και υπάρχουν οι προϋποθέσεις τα όργανα μπορούν να γίνουν δεκτά και να μεταμοσχευθούν. Αν η οικογένεια δεν συναινέσει τότε δεν προχωρά η διαδικασία» τονίζει. 
 
«Η  νομοθεσία είναι πολύ αυστηρή. Όλα γίνονται κάτω από μια διαδικασία εντελώς ελεγχόμενη. Πηγαίνει ομάδα τριών γιατρών εντατικολόγων για να διαγνώσει τον εγκεφαλικό θάνατο. Εφόσον διαγνωστεί πρέπει να συναινέσει η οικογένεια. Κατόπιν πρέπει οι μεταμοσχευτές να πάρουν τα όργανα και να τα μεταμοσχεύσουν  σε ανθρώπους συγκεκριμένους που είναι στη λίστα και είναι ιστοσυμβατοί. Ο νόμος και η διαδικασία είναι πολύ συγκεκριμένη και δεν μπορεί να ξεφύγει τίποτα» υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΕΟΜ. 
 
Σημειώνει δε, «σαν εντατικολόγος σας καταθέτω από τις προσωπικές μου εμπειρίες ότι ποτέ δεν έχει γίνει και δεν γίνεται λήψη οργάνων χωρίς συναίνεση, παρ’ ότι στον προηγούμενο νόμο δεν προβλεπόταν νομικά η υποχρεωτική συναίνεση της οικογένειας.  Δεν υπήρχε αναφορά. Θεωρείτο δεδομένο. Ποιος γιατρός δεν θα ζητούσε συναίνεση; Στους γιατρούς υπάρχει πάντα ένας φόβος λογικός μη θεωρηθεί ότι κάνουν κάτι με κακό σκοπό άρα είναι πολύ προσεκτικοί και πολλές φορές και αρνητικοί. Και πάλι τώρα προσπαθούμε να τους πείσουμε να βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια γιατί υπάρχουν εκατοντάδες και χιλιάδες άνθρωποι που περιμένουν για μεταμόσχευση».

Από τον ΕΟΜ επισημαίνεται:
 
• Η ισχύς του άρθρου 9 του νόμου 3984 (ΦΕΚ 150/27-6-2011) περί «Εικαζόμενης Συναίνεσης» ξεκινά την 1η Ιουνίου 2013.
 
• Η εικαζόμενη συναίνεση προβλέπεται από την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 2010/53/EΕ και ισχύει εδώ και χρόνια σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη
 
• Το άρθρο 9 του ν. 3984/2011, τροποποιήθηκε, με το ν. 4075/ΦΕΚ 89/11.4.2012, ως εξής: «Η αφαίρεση ενός ή περισσοτέρων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του σύμφωνα με την παράγραφο 3 και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
 
• Είναι αυτονόητο ότι, οποιαδήποτε στιγμή κάποιος πολίτης το επιθυμεί, ακόμα και μετά τον Ιούνιο του 2013, θα μπορεί να δηλώνει την  άρνησή του στην μετά θάνατον δωρεά οργάνων.

Η θέση του ΙΝΚΑ

«Θεωρούμε ότι η δωρεά οργάνων είναι μια εθελοντική ανθρωπιστική προσφορά. Όταν επιβάλλεις με νόμο και συγκεκριμένα με τον 3984 την υποχρέωση να είναι κάποιος δότης οργάνων, σταματάει να είναι εθελοντική. Γίνεται υποχρέωση. Ο νόμος ορίζει ότι για να μη γίνεις υποχρεωτικός δότης οργάνων θα πρέπει να κάνεις δήλωση άρνησης άρα επί της ουσίας δεν μιλάμε για εθελοντισμό» υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ, Γιώργος Λεχουρίτης.
 
– Από τη στιγμή που κάποιος μπορεί να υπογράψει αρνητική δήλωση για ποιο λόγο προσφεύγετε;
 
«Το αυτονόητο της ανθρώπινης ύπαρξης δεν μπορείς να το δηλώνεις. Δηλαδή θα κάνω δήλωση ότι είμαι άνθρωπος; Με αυτή την έννοια εμείς αντιδρούμε. Ένας νόμος δε σε κάνει εθελοντή σε κάνει δότη. Όποιος ήθελε να γίνει δωρητής οργάνων είχε με την πρότερη του νόμου κατάσταση τη δυνατότητα να το δηλώσει με τη συγκατάθεσή του εν ζωή» σημειώνει. 
 
Υποστηρίζει δε, ότι σε σχέση με το ιατρικό απόρρητο «δεν μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη σε ένα σύστημα που είναι από τη γέννησή του καρκινογόνο. Το σύστημα στην Ελλάδα χωλαίνει επί των προσωπικών δεδομένων κι έχει αποδειχτεί σε άλλες καταστάσεις πχ. με προσωπικά δεδομένα που πηγαίνουν σε μια τράπεζα και μετά βρίσκονται σε μια άλλη εταιρεία».
 
«Ας λέει ο ΕΟΜ ότι αυτός αν κάποιος βρεθεί σε κόμμα θα πρέπει οι συγγενείς του να δώσουν συναίνεση ή σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει συγγενής δεν θα  γίνει δωρητής οργάνων. Πολλά ευτράπελα συμβαίνουν στην καθημερινότητα όταν τα προσωπικά μας δεδομένα μπορεί να φτάσουν στον κάθε επιτήδειο» σημειώνει και καταλήγει: «προτείνουμε καθαρά τον εθελοντισμό. Όποιος θέλει να γίνει δωρητής οργάνων υπογράφει και γίνεται στην πραγματική του διάσταση».

Η θέση του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου
 
«Η θέση του πανελλήνιου ιατρικού συλλόγου είναι ότι πράγματι η δωρεά οργάνων είναι μια εθελοντική διαδικασία ανθρωπιστικής προσφοράς και πρέπει να γίνεται κάτω από ανάλογους κανόνες» σημειώνει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Μιχάλης Βλασταράκος. «Σε όλη την Ευρώπη απ’ όσο γνωρίζω ακόμη και στις χώρες που έχουν πολύ υψηλό ποσοστό δοτών όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Αγγλία πάντοτε υπάρχει η συγκατάθεση των συγγενών ή του ίδιου του ασθενή».
 
Όσον αφορά το νέο νομοσχέδιο και το αν το κρίνει «προβληματικό» τονίζει ότι «το προβληματικό έχει πολλές ερμηνείες» υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχει πρόβλημα εφόσον καταστρατηγείται η εθελοντική προσφορά και γίνεται υποχρεωτική».
 
Εκτιμά δε, ότι θα υπάρξουν προσφυγές στα δικαστήρια για το νόμο ενώ τονίζει «δε νομίζω ότι θα υπάρξει γιατρός ή μεταμοσχευτική ομάδα που δεν θα ζητήσει τη συγκατάθεση του ίδιου του ασθενούς για τα όργανα παρά το νόμο». Στο τέλος θέτει και το ζήτημα της ενημέρωσης του πληθυσμού: «Είναι σωστά ενημερωμένος ο πληθυσμός; Έχει γίνει καμπάνια τέτοια ώστε να πιστεί ο κόσμος πως ο καινούργιος νόμος είναι προς το συμφέρον το δικό του και της κοινωνίας;».