Η είδηση  πως ένα εμβληματικό θέατρο περνάει από την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου στο δήμο Αθηναίων, υπό κανονικές συνθήκες θα ηχούσε μάλλον ευχάριστα στα αυτιά όσων υπερασπίζονται το δημόσιο χαρακτήρα κοινωνικών αγαθών, όπως ο πολιτισμός. Κι όμως, η απόφαση του δήμου Αθηναίων να αναλάβει το θέατρο Εμπρός πέρασε με τις ψήφους της πλειοψηφίας Μπακογιάννη, του δημοτικού συμβούλου της πρώην παράταξης Κασιδιάρη και την κριτική στήριξη Γερουλάνου. Η Ανοιχτή Πόλη που πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ, η παράταξη που πρόσκειται στο ΚΚΕ και οι υπόλοιπες παρατάξεις της Αριστεράς καταψήφισαν. Γιατί;

Εδώ και μερικές ημέρες η Ανοιχτή Συνέλευση που διαχειρίζεται το θέατρο Εμπρός απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα στήριξης απέναντι στο σχέδιο του Κώστα Μπακογιάννη, το οποίο το περιγράφουν ως «ανάπλαση του θεάτρου ΕΜΠΡΟΣ στα πλαίσια των σχεδίων επέκτασης της τουριστικοποίησης του κέντρου της Αθήνας», παρά την εξαγγελία του δημάρχου για «μέγιστη δυνατή διαβούλευση» με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Εκ μέρους της Συνέλευσης του Ελεύθερου Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου Εμπρός μιλά στο tvxs.gr ο σκηνοθέτης και ανάπηρος ακτιβιστής Αντώνης Ρέλλας.

500 θεατρικά έργα, μίνιμουμ 1000 άτομα σε εβδομαδιαία βάση

Εγκαταλελειμμένο και κλειστό επί πέντε σχεδόν χρόνια, το θέατρο Εμπρός ξαναπήρε ζωή ως κατάληψη τον Νοέμβρη του 2011 και από το 2012 λειτουργεί ως ανοιχτός χώρος πολιτισμού, διαχειριζόμενος από την Ανοιχτή Συνέλευση του χώρου.

Όπως είπε ο σκηνοθέτης και ποιητής Τάσος Σαγρής παρεμβαίνοντας στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου όπου και λήφθηκε η εν λόγω απόφαση, αυτά τα χρόνια έχουν ανέβει πάνω από 500 διαφορετικά έργα ενώ καθημερινά γίνονται μαθήματα, συζητήσεις, παραστάσεις και εκδηλώσεις. Οι άνθρωποι της συνέλευσης υποστηρίζουν πως από το θέατρο Εμπρός περνούν σε εβδομαδιαία βάση τουλάχιστον 1000 άνθρωποι για να συμμετέχουν ή να παρακολουθήσουν κάποιο δρώμενο.

«Το ΕΜΠΡΟΣ δεν είναι μόνο τα μέλη της ανοιχτής συνέλευσης του. Είναι οι χιλιάδες επισκέπτες του από την Ελλάδα και εξωτερικό. Οι αμέτρητες παραστάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε αυτό. Οι σημαντικές συζητήσεις που έγιναν από διανοούμενους και καλλιτέχνες. Οι συνελεύσεις, οι εκθέσεις τα δωρεάν μαθήματα, η αντίσταση απέναντι στη εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή και η δημιουργία του Αντιφασιστικού Φεστιβάλ των Παραστατικών Τεχνών. Στο κτήριο του ΕΜΠΡΟΣ αντηχούν τα ονόματα του Σαχζάτ Λουκμάν και του Παύλου Φύσσα, των πνιγμένων προσφύγων στο Φαρμακονήσι αλλά και κάθε ανθρώπου που αξιώνει αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη», λέει στο tvxs.gr, ο σκηνοθέτης και ανάπηρος ακτιβιστής Αντώνης Ρέλλας.

Τί προβλέπει η σύμβαση

Η σύμβαση παραχώρησης του κτιρίου του «Εμπρός» από την ΕΤΑΔ στο δήμο Αθηναίων κάνει λόγο για «χρήση και εκμετάλλευση», δηλαδή παρέχει δυνατότητα στον δήμο να παραχωρήσει εκ νέου το κτίριο ακόμα και σε ιδιώτες.

Η παρούσα κατάσταση του θεάτρου περιγράφεται στη σελίδα 4 ως εξής: «Το Μίσθιο τελεί κατά καιρούς υπό κατάληψη από αυτοαποκαλούμενες “πολιτιστικές ομάδες”, οι οποίες το χρησιμοποιούν για εκδηλώσεις».

Κ. Μπακογιάννης: Πρώτα το παίρνουμε στο Δήμο, μετά ευρεία διαβούλευση

Με το πέρασμά του στον Δήμο, ο Κώστας Μπακογιάννης θέλει το «Εμπρός» να αλλάξει μοντέλο λειτουργίας. Μιλώντας στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου το απόγευμα της Δευτέρας 28/3, εισηγήθηκε ο δήμος να διασφαλίσει τα δικαιώματά του πάνω στο θέατρο και «μετά να προχωρήσουμε σε μια μεγάλη συμπεριληπτική διαβούλευση για να καταλήξουμε στην καλύτερη δυνατή λύση».

Ως παράδειγμα του τρόπου που αντιλαμβάνεται τους χώρους πολιτισμού, ο δήμαρχος επικαλέσθηκε την Τεχνόπολη όπου διοργανώνονται συναυλίες μεγάλου φάσματος καλλιτεχνών, κάποιες από τις οποίες δωρεάν.

Είναι σαφές πως ο κ. Μπακογιάννης σκέφτεται το θέατρο «Εμπρός» ως έναν χώρο που θα διαχειρίζεται ο δήμος Αθηναίων – ή κάποιος άλλος φορέας ή ιδιώτης αφού η σύμβαση με την ΕΤΑΔ επιτρέπει και την εκμετάλλευση – και η συμμετοχή των ανθρώπων του Ελεύθερου Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου Εμπρός θα περιορίζεται ενδεχομένως στο δικαίωμα να κάνουν και αυτοί κάποιες εκδηλώσεις.

Ο δήμαρχος σημείωσε πως «δεν ερχόμαστε με λογική συγκρουσιακή» αλλά επιτέθηκε στην Ανοιχτή Πόλη κατηγορώντας την ότι ανέχεται και ενδεχομένως υποκινεί τις καταλήψεις.«Φοβάστε την ανοιχτή διαβούλευση μην τυχόν κάποιος διαφωνεί μαζί σας», είπε ο κ. Μπακογιάννης.

Ο επικεφαλής της «Ανοιχτής Πόλης» Νάσος Ηλιόπουλος υποστήριξε πως είναι θετικό το «Εμπρός» να περάσει στον Δήμο αλλά η επόμενη ημέρα πρέπει οπωσδήποτε να συνδιαμορφωθεί από τον κόσμο που το έχει κρατήσει ζωντανό όλα αυτά τα χρόνια. Πρότεινε ο δήμος Αθηναίων να εφαρμόσει το μοντέλο της συνεννόησης με τις συλλογικότητες, όπως έχουν κάνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις οι δήμοι πόλεων όπως το Μιλάνο, η Βαρκελώνη και το Βερολίνο.

Απαντώντας στην προτροπή του κου. Μπακογιάννη για ευρεία διαβούλευση, είπε πως ο δήμαρχος δεν έχει δώσει δείγματα ανοιχτής διαβούλευσης και πως σε κάθε θέμα τελικά πράττει αυτό που είχε αρχικά στο μυαλό του. Τόνισε επίσης ότι ο κ. Μπακογιάννης είχε την ευκαιρία να υπερασπιστεί το θέατρο Εμπρός τον περασμένο Μάιο όταν υπό την επιβλεψη της Αστυνομίας άτομα έκλεισαν τις πόρτες με τσιμεντόλιθους, αλλά δεν το έκανε.

Όταν ο Χρυσοχοΐδης πήγε να κλείσει το «Εμπρός»

Το πρωί της 19ης Μαΐου 2021 η Αστυνομία μπήκε μέσα στο θέατρο Εμπρός και αφού έκανε έρευνα, επέβλεψε εργάτες που σφράγισαν τις πόρτες του με τσιμεντόλιθους, παρά το γεγονός ότι το κτίριο έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο από το 1989. Υπουργός Προστασίας του Πολίτη τότε ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Όπως φαίνεται και στην ακολουθία των tweets του Δήμου εκείνες τις ημέρες, ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης δεν πήρε θέση.

Λίγες ημέρες αργότερα, σε μια πανηγυρική εκδήλωση συλλογικότητες έσπασαν τους τσιμεντόλιθους και κατέλαβαν εκ νέου τον χώρο.

Απαξίωση από τον δήμαρχο καταγγέλλει η Συνέλευση του Εμπρός

«To Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός για σχεδόν 11 χρόνια προσφέρει ένα μοναδικό παράδειγμα λειτουργίας τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και κοινωνικό επίπεδο. Για τη δημοτική αρχή του Κώστα Μπακογιάννη είναι ξεκάθαρο ότι είναι επιτακτικό ένα “νέο παράδειγμα πολιτισμικής διαχείρισης” διότι το υπάρχον του είναι ξένο, ανοίκειο και το αντιμετωπίζει ως απειλή. Οτιδήποτε φαντάζει εκτός της “κανονικότητας” αποτελεί τροχοπέδη για την εξάπλωση της ηγεμονίας τους στη κοινωνία μας», λέει στο tvxs.gr εκ μέρους της Συνέλευσης του Ελεύθερου Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου Εμπρός, ο Αντώνης Ρέλλας.

«Η απαξίωση του εγχειρήματος του ΕΜΠΡΟΣ και των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτό γίνεται ορατή και στη σύμβαση μίσθωσης με την αναφορά σε “κάποιες αυτοαποκαλούμενες πολιτιστικές ομάδες”. Πρόκειται για μια προσπάθεια να μειώσουν το μέγεθος του ατοπήματος τους, δηλαδή την εκκένωση του Ελεύθερου και Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου Εμπρός», τονίζει.

Ο σκηνοθέτης καταλήγει: «Το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός αποτελεί μέρος του πολιτισμού της σύγχρονης ιστορίας μας και όποιος επιχειρήσει να αναστείλει τη λειτουργία του θα βρει απέναντι του την κοινωνία των ανθρώπων».

Το κάλεσμα στήριξης του Ελεύθερου Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου Εμπρός είχαν υπογράψει έως το μεσημέρι της Τετάρτης 30/3 278 καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί και πολίτες.