Μια καταιγίδα – «υπερκύτταρο» (super cell) ήταν αυτή που έπληξε τη Χαλκιδική, αφήνοντας πίσω της 7 νεκρούς, πολλούς τραυματίες και ανυπολόγιστες ζημιές. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαβάθμιση μιας καταιγίδας και για ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σπάνια αλλά έντονα στη χώρα μας.

Ads

«Το φαινόμενο εμφανίζεται δύο φορές στα τρία χρόνια, δηλαδή ούτε μια φορά το έτος», είπε ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καρακώστας, στο ΑΠΕ – ΜΠΕ. Περιγράφοντας την πορεία του φαινομένου, επισήμανε ότι αρχικά το έναυσμα δόθηκε από την περιοχή των Πρεσπών. «Από εκεί ξεκίνησε μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα κινήθηκε από βορρά προς νότο, πέρασε όλη την περιοχή του Βερμίου και των Πιερίων και κατέβηκε στην κοιλάδα της Ημαθίας και της Πέλλας. Κάποια στιγμή έφτασε στα παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος είναι μια πολύ θερμή, αβαθής θάλασσα, με μεγάλη εξάτμιση και εμπλουτισμό της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Έτσι η ψυχρή αέρια μάζα που ξεκίνησε από τις Πρέσπες πίεσε με καθοδικές κινήσεις τη θερμή και υγρή αέρια μάζα, την οποία ανάγκασε να κινηθεί προς τα πάνω. Η καταιγίδα ενισχύθηκε με υγρασία και δυνάμωσε ακόμη περισσότερο. Καθώς, μάλιστα, το φαινόμενο κινούνταν αρκετά γρήγορα, έγινε πάρα πολύ έντονο και έδωσε αυτά τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα, εξήγησε.

Υπεύθυνη η κλιματική αλλαγή… κι όχι μόνο

Χαρακτηριστικά αιφνίδιας προσβολής, έντονης ραγδαιότητας και υψηλών ταχυτήτων στους ανέμους, καθώς και μικρής χρονικής διάρκειας είχαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τον χώρο της Β. Ελλάδας και ιδιαίτερα τη Χαλκιδική, σημείωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στο ΕΚΠΑ, Ευθύμιος Λέκκας, κι εξήγησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «τα φαινόμενα αυτά σε συνδυασμό με τις ακραίες θερμοκρασίες που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα εντάσσονται στις διαφοροποιήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και συνιστούν έναν αυτοτροφοδοτούμενο, επιταχυνόμενο κύκλο φαινομένων με όλο και μεγαλύτερες επιπτώσεις». Σημείωσε επίσης ότι οι μεγάλες βλάβες οφείλονται κατά κύριο λόγο σε πρόχειρες δευτερεύουσες κατασκευές προς εξυπηρέτηση εποχικών αναγκών και τόνισε ότι «σε αυτές τις περιπτώσεις η τρωτότητα είναι αυξημένη. «Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει έλεγχος στο σύνολο των κατασκευών αυτών και ειδικά σε τουριστικές περιοχές», ανέφερε.

Ads

«Επτά νεκροί και δεκάδες τραυματίες ο απολογισμός της ξαφνικής κακοκαιρίας στην Χαλκιδική, εν μέσω γενικευμένου κύματος καύσωνα… Ξέρουμε ότι η υπερθέρμανση προκαλεί περισσότερα και πιο έντονα τέτοια καταστροφικά φαινόμενα. Έχουμε λίγα χρόνια προκειμένου να αποτρέψουμε μια μη-διαχειρίσιμη κλιματική κρίση», δήλωσε ο διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, Νίκος Χαραλαμπίδης, σχολιάζοντας την τραγωδία στην Χαλκιδική. «Το νέο κοινοβούλιο θα πρέπει να κηρύξει άμεσα τη χώρα σε κατάσταση ανάγκης προκειμένου να υιοθετηθούν οι απαραίτητες πολιτικές αντιμετώπισής της. Ουδεμία περαιτέρω καθυστέρηση. Δυστυχώς, οι εξαγγελίες του νέου Υπουργού κινούνται κι αυτές στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι υδρογονάνθρακες εντείνουν την κλιματική κρίση. Ο καθένας οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του», συμπλήρωσε.

Μπορούμε να προβλέψουμε τις καταστροφές;

«Υπάρχουν κατά περιόδους ευρύτερες περιοχές, οι οποίες σαρώνονται από ένα ευρύτερο μέτωπο κακοκαιρίας, όπως μπορεί κάποιος να το χαρακτηρίσει δεν έχουν όμως παντού τα ίδια φαινόμενα να εμφανίζονται σε αυτές και αυτό είναι κάτι, που εκ των προτέρων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί», είπε από την πλευρά του ο επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Σάκης Καραγιαννίδης. «Το αν θα έχουμε για παράδειγμα τόσο ισχυρούς ανέμους στην Κασσανδρεία και όχι στη Σιθωνία δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να προβλεφθεί, είναι κάτι το οποίο μπορούμε να μελετήσουμε εκ των υστέρων», σημείωσε. Σε ποιο επίπεδο μπορεί να φτάσει η δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης από την πλευρά των επιστημόνων όμως; «Ακόμη και αν τα στοιχεία πολλές φορές δείχνουν ότι μάλλον σε συγκεκριμένο σημείο θα έχουμε τον μεγαλύτερο όγκο των φαινομένων, ακόμη και αυτά μερικές φορές είμαστε διστακτικοί να τα γνωστοποιήσουμε, καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις, όπου παρότι το έχουμε δει, τελικά το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι και τόσο ισχυρό, οπότε ο πανικός από μια προειδοποίηση, ίσως δημιουργήσει ακόμη περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα είχαμε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση», είπε ο μετεωρολόγος.

Ο Ευθύμιος Λέκκας τόνισε ωστόσο ότι «η έγκαιρη προειδοποίηση που υπήρξε από την ΕΜΥ και το Αστεροσκοπείο Αθηνών ήταν πολύ χρήσιμη» και συμφώνησε πως «είναι αμφίβολο αν η μαζικότερη διάδοσή της θα επέφερε αποτελέσματα, δεδομένου ότι ο πληθυσμός δεν είναι εκπαιδευμένος και εξοικειωμένος με τέτοιου είδους ενημέρωση». «Θα πρέπει να υπάρχει αναδιαμόρφωση και επικαιροποίηση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας με βάση την ταχέως εξελισσόμενη επιστημονική γνώση, και δεδομένου ότι αντιμετωπίζουμε ήδη νέους τύπους κινδύνων, η ένταση και η έκταση των φαινομένων διαφοροποιείται συνεχώς, αλλά και συνοδούς και συμπλεκόμενους κινδύνους, οι οποίοι δημιουργούν ένα εξαιρετικά σύνθετο περιβάλλον αντιμετώπισης», κατέληξε ο καθηγητής.