Με δύο ανοιχτά μέτωπα και με ένα κρίσιμο, πολιτικό διακύβευμα μπαίνει αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση στη διαβούλευση με τους δανειστές για το διάδοχο σχήμα του νόμου Κατσέλη – δηλαδή, το νέο σχήμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Το ιδανικό σενάριο παραμένει η εξεύρεση κοινού τόπου έως το EuroWorkingGroup της επόμενη Δευτέρας, 25ης Μαρτίου, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την τελική πολιτική συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Απριλίου.

Σημειώνεται πως η σημερινή τηλεδιάσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών ανάμεσα σε εκπροσώπους της κυβέρνησης και των θεσμών για το διάδοχο σχήμα του «Νόμου Κατσέλη», ολοκληρώθηκε χωρίς συμφωνία και το ζήτημα θα παραταθεί τουλάχιστον μέχρι τη Δευτέρα. Πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, επισήμαναν πως οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν με ορόσημο το EuroWorking Group της 25ης Μαρτίου, το οποίο θα προετοιμάσει το Eurogroup της 5ης Απριλίου. Από πλευράς κυβέρνησης στην τηλεδιάσκεψη μετείχαν ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Δημήτρης Λιάκος και ο γγ Συντονισμού της κυβέρνησης, Δημήτρης Παπαγιαννάκος.

Με αυτά τα δεδομένα οι διαβουλεύσεις παίρνουν εντατική μορφή παρόντος τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα και του εκπροσώπου της Κομισιόν Ντέκλαν Κοστέλο, ωστόσο τίποτα δεν θεωρείται βέβαιο. Και τούτο διότι παραμένει η απόσταση κυρίως σε ό,τι το εάν – και υπό ποιους όρους – θα ενταχθούν στην νέα «ομπρέλα» και οι οφειλέτες επιχειρηματικών δανείων που έχουν βάλει εγγύηση την πρώτη τους κατοικία. Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να ενταχθούν και οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες στην νέα ρύθμιση με τα ίδια κριτήρια που θα ισχύσουν για όσους έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια, δηλαδή με όριο αντικειμενικής αξίας για την πρώτη κατοικία στα 250.000 ευρώ.

Οι θεσμοί, και κυρίως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβάλουν έντονες αντιρρήσεις τόσο ως προς την συγκεκριμένη πρόταση, επικαλούμενοι τον κίνδυνο που συνεπάγεται για την «κουλτούρα πληρωμών» και το γεγονός πως οι περισσότεροι μικροί επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, στην πλειοψηφία τους έως 7.000 ευρώ ετησίως. Το εισόδημα αυτό τους δίνει την δυνατότητα, με βάση τα συνολικά εισοδηματικά κριτήρια, να ενταχθούν στο νέο σχήμα προστασίας, όμως η θέση της ΕΚΤ είναι πως πολλοί εξ αυτών στην πραγματικότητα φοροδιαφεύγουν, γεγονός που σημαίνει ότι θα υπάρξει «κατάχρηση της νέας ρύθμισης» από στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Το αντεπιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι πως τα επιχειρηµατικά δάνεια που πληρούν τα κριτήρια του νέου σχήματος, ακόμη και με το όριο της αντικειμενικής αξίας στα 250.000 ευρώ, δεν υπερβαίνουν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ. Από τα στοιχεία, επίσης, των τραπεζών προκύπτει ότι τα επιχειρηματικά δάνεια ύψους έως 150.000 ευρώ αφορούν περίπου 45.000 δανειολήπτες.

Οι πληροφορίες φέρουν την κυβέρνηση να επιμένει μέχρι τέλους για την κάλυψη όσο το δυνατό μεγαλύτερου αριθμού επιχειρηματικών δανείων, ακόμη κι εάν χρειαστεί οι διαβουλεύσεις να συνεχιστούν και μετά το EuroWorkingGroup της επόμενης Δευτέρας. Το κλίμα, πάντως, που διαμορφώνεται είναι πως επιχειρείται η προώθηση ενός συμβιβασμού όπου το όριο της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που θα τεθεί υπό προστασία, όταν πρόκειται για επιχειρηματικά και όχι στεγαστικά δάνεια, δεν θα ξεπερνά τα 170.000 ευρώ.

Το δεύτερο ανοιχτό ζήτημα, για το οποίο πάντως πηγές με εμπλοκή στις διαβουλεύσεις διαβεβαιώνουν ότι θα επιλυθεί σύντομα, είναι ότι η κυβέρνηση να δώσει άμεσα και τα τελικά στοιχεία για το δημοσιονομικό κόστος που θα έχει η επιδότηση των δόσεων των δανείων που θα υπαχθούν στο πλαίσιο προστασίας.

Η πίεση να κλείσουν σύντομα τα ανοιχτά αυτά ζητήματα δεν έχει να κάνει ούτε με την απόφαση του Eurogroup για την εκταμίευση του 1 δις ευρώ από τις επιστροφές των κερδών των ελληνικών ομολόγων, ούτε με το αρνητικό «σήμα» που, όπως λέγεται, μπορεί να εκπέμψει στις αγορές μια νέα καθυστέρηση της αποδέσμευσης του συγκεκριμένου ποσού. Το ελληνικό δημόσιο δεν έχει ούτε άμεσες, ούτε μεσοπρόθεσμες ανάγκες ρευστότητας καθώς καλύπτεται από το «μαξιλάρι» των ταμειακών αποθεμάτων, ενώ και οι δύο τελευταίες έξοδοι στις αγορές απέφεραν ποσό κοντά στα 5 δις ευρώ.

Το διακύβευμα και το κρίσιμο στοιχείο είναι πολιτικό, καθώς όπως αναγνωρίζουν και κυβερνητικές πηγές μια διατήρηση της νηνεμίας στις σχέσεις με τους ευρωπαίους δανειστές – και κυρίως με την ΕΚΤ – θα διευκολύνει και τον ελληνικό στόχο για προεξόφληση σημαντικού μέρους του δανείου του ΔΝΤ. Πρόκειται για μια κίνηση που αφορά το ακριβότερο μέρος του δανείου, κοντά στα 4 δις από το σύνολο των 9,8 δις ευρώ, την προανήγγειλε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός την περασμένη εβδομάδα, και ο κυβερνητικός σχεδιασμός την προσδιορίζει «κοντά στο καλοκαίρι».

Προϋπόθεση όμως για να συμβεί αυτό είναι να δώσουν το «πράσινο φως» οι ευρωπαίοι δανειστές, όπως έγινε και στην περίπτωση της Πορτογαλίας. Και για να γίνει αυτό είναι προφανές πως πρέπει να κλείσουν τα ζητήματα που εντάσσονται στα μεταμνημονιακά προαπαιτούμενα, με κορυφαίο το διδοχο σχήμα του νόμου Κατσέλη.