Η Ελλάδα έγινε η δεύτερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – μετά την Ουγγαρία του Όρμπαν – που αναγνωρίζει την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» για πρόσφυγες με καταγωγή από Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μπανγκλαντές και Σομαλία, σύμφωνα με ΚΥΑ των Υπουργείων Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου, η οποία προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και ΚΙΝΑΛ.

Η σύντομη ανακοίνωση του δεύτερου εκ των δύο υπουργείων ανέφερε πως ελήφθη υπόψιν η «πρόσφατη εισήγηση της Υπηρεσίας Ασύλου» καθώς και όλες οι «επικαιροποιημένες πληροφορίες για την επικρατούσα κατάσταση στην Τουρκία αναφορικά με τις συνθήκες διαβίωσης και τα ανθρώπινα δικαιώματα συγκεκριμένων κατηγοριών αιτούντων διεθνούς προστασίας». 

Έτσι, η Κοινή Υπουργική Απόφαση που εξεδόθη, «αναγνωρίζει πως η Τουρκία πληροί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για την ανάληψη από πλευράς της, της εξέτασης αιτημάτων διεθνούς προστασίας αιτούντων με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία, καθ’ ότι αποδεδειγμένα δεν κινδυνεύουν στη γείτονα χώρα λόγω φυλής, θρησκείας, ιθαγένειας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής τους σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα και δύνανται να αιτηθούν τη χορήγηση ασύλου στην Τουρκία έναντι της Ελλάδας».

Αντίδραση από ΣΥΡΙΖΑ

Το Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία επεσήμανε πως η απόφαση αυτή της κυβέρνησης «δε συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο» και ότι «μετατρέπει το μεταναστευτικό ζήτημα από ευρωτουρκικό, σε διμερές ελληνοτουρκικό». Εκτιμά, μάλιστα, πως η ΚΥΑ Μηταράκη «μετατρέπει την Ελλάδα σε “αποθήκη ψυχών” και με τη βούλα».

Η ανακοίνωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει ως εξής:

«Δυστυχώς η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, αντιγράφοντας την Ουγγαρία του Όρμπαν, το κατάφερε και αυτό στο μεταναστευτικό: μετατρέπει την Ελλάδα σε “αποθήκη ψυχών” και με τη βούλα.

Από εχθές η χώρας μας με απόφαση της κυβέρνησης δέχεται ότι η Τουρκία αποτελεί ασφαλής τρίτης χώρα, κάτι που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε αρνηθεί να πράξει, παρά τις πιέσεις που δεχόταν για το αντίθετο.

Συγκεκριμένα η Ελλάδα πλέον αναγνωρίζει πως η Τουρκία αποτελεί ασφαλή τρίτη χώρα για αιτούντες διεθνούς προστασίας με καταγωγή από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι αιτούντες άσυλο, των οποίων απορρίπτονται οι αιτήσεις τους ως απαράδεκτες, δεν θα επιστρέφονται, αλλά θα παραμένουν στην Ελλάδα.

Η ενέργεια αυτή της κυβέρνησης όχι μόνο δεν συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά ταυτόχρονα μετατρέπει το μεταναστευτικό ζήτημα από ευρωτουρκικό, σε διμερές ελληνοτουρκικό.

Επιπλέον σε ότι αφορά στους αιτούντες, θα διαμένουν στην Ελλάδα με ένα θολό νομικό καθεστώς, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Ο κ. Μητσοτάκης κάθε μέρα δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Κάτι καινούριο κάνει που αποδεικνύει ότι όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση η μόνη του τακτική ήταν η ωμή διαστρέβλωση της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και απ’ όταν έγινε κυβέρνηση ο εμπαιγμός του ελληνικού λαού».

Τι αναφέρει το ΚΙΝΑΛ

Σκληρή ήταν και η αντίδραση από το Κίνημα Αλλαγής. «Η απόφαση της Κυβέρνησης να θεωρήσει την Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα για πολίτες 5 κρατών στερείται σοβαρότητας. Σημαίνει, μεταξύ άλλων, την μονομερή επέκταση της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας και στον Έβρο. Όλα τα σύνορα, όλη η χώρα, αποθήκη ψυχών με υπογραφή Νέας Δημοκρατίας. Κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν έχει χαρακτηρίσει την Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα. Εκτός της Ουγγαρίας…», αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωση τους οι Τομείς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Μεταναστευτικής Πολιτικής του κόμματος.

Το ΚΙΝΑΛ επισημαίνει πως «η διαχείριση των μικτών μεταναστευτικών ροών, είτε στα σύνορα είτε στην ενδοχώρα, είναι μια περίπλοκη διαδικασία στην οποία δεν υπάρχει μια λύση – θέσφατο. Υπάρχει μόνο ο σεβασμός κανόνων, διαδικασιών στο πλαίσιο μιας γενικής ευρωπαϊκής στρατηγικής που μπορεί να έχει πολιτικό πρόσημο και μια σχετική ευελιξία. Σε κάθε περίπτωση όμως, η Σύμβαση της Γενεύης είναι ο κοινός παρονομαστής για τις πολιτικές δυνάμεις στην ΕΕ που δεσμεύονται από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Οτιδήποτε διαφορετικό είναι απομονωτισμός, λαϊκισμός και ακραίος συντηρητισμός», ενώ το «πρακτικό αποτέλεσμα της απόφασης της κυβέρνησης» θα είναι «η άρνηση της ουσιαστικής εξέτασης των αιτήσεων χιλιάδων αιτούντων άσυλο, σε πρώτο βαθμό», η οποία «θα οδηγήσει στην επιβάρυνση του έργου των δευτεροβάθμιων επιτροπών ασύλου και σε επιπλέον καθυστερήσεις».

Ητελική απόρριψη των αιτήσεων θα οδηγήσει στον εγκλωβισμό χιλιάδων Σύριων, Αφγανών και Σομαλών στη χώρα αφού, πέρα από οτιδήποτε άλλο, η Τουρκία δεν φαίνεται να δέχεται την επιστροφή τους.

Εγκλωβισμός στα σύνορα και στην ενδοχώρα. Αρχικά σε κέντρα κράτησης και μετά στους δρόμους και τις πλατείες των αστικών κέντρων αφού για τους απορριφθέντες του ασύλου δεν προβλέπεται ευρωπαϊκή οικονομική υποστήριξη».

«Η χώρα μας, στο βωμό μιας επικοινωνιακής στρατηγικής που απευθύνεται και εξαπατά συντηρητικά ακροατήρια στο εσωτερικό, καθίσταται αναξιόπιστη και δακτυλοδεικτούμενη σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Την ώρα που η Τουρκία αποχωρεί από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και συνεχίζει να παραβιάζει πολιτικά και ατομικά δικαιώματα δέχεται ένα ανέλπιστο δώρο. Όχι μόνο τα κλειδιά του προσφυγικού αλλά και την “αναγνώριση” ότι είναι κράτος δικαίου που σέβεται το διεθνές δίκαιο.

Το ίδιο ανέλπιστο δώρο δέχονται και όσα κράτη μέλη αποφεύγουν να μοιραστούν την ευθύνη που τους αναλογεί. Την ώρα που θα ασκούν κριτική για τη νομιμότητα της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, θα τρίβουν τα χέρια τους με ικανοποίηση γιατί μια χώρα πρώτης εισόδου αναλαμβάνει, εθελοντικά και χωρίς να της ζητηθεί, το σύνολο της ευθύνης. Αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνο θα ήταν απλά γελοίο», κατέληξε στην ανακοίνωσή του το ΚΙΝΑΛ.

Τι υποστηρίζει ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου

Ο κ. Νότης Μηταράκης, δήλωσε σχετικά πως «ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστευτικών ροών και της εγκληματικής δράσης των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών». 

Ισχυρίστηκε, δε, πως «ως προϊόν συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η Κοινή Υπουργική Απόφαση είναι απολύτως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και θωρακίζει το νομικό οπλοστάσιο της Ελλάδας έναντι αιτημάτων πολιτών από χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η Σομαλία, που αντικειμενικά δεν έχουν λόγο να μη θεωρούν την Τουρκία ασφαλή χώρα.

Κυρίως όμως είναι ένα ακόμα βήμα για την πλήρη και απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, που υποχρεώνει τη γείτονα χώρα να μην επιτρέπει τη δράση των κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών και τη διέλευση στην Ελλάδα», κατέληξε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.