Σε συμφωνία κατέληξαν κυβέρνηση και τραπεζίτες για την προστασία της πρώτης κατοικίας μετά από νέα σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές,  η κοινή πρόταση θα διαβιβαστεί στους εποπτικούς θεσμούς του τραπεζικού συστήματος με στόχο η διαδικασία νομοθέτησης να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, ώστε να αντικαταστήσει το νόμο Κατσέλη από την 1η Μαρτίου.

Βασικά κριτήρια για την υπαγωγή στον νόμο θα αποτελούν το ανώτατο όριο του οικογενειακού εισοδήματος στα 36.000 ευρώ (12.500 ευρώ για τον άγαμο ευρώ μέχρι και τα 21.000 για το ζευγάρι και θα προσαυξάνεται κατά 5.000 για κάθε παιδί έως το τρίτο), το ύψος του υπόλοιπου δανεισμού του οφειλέτη έως 130.000 ευρώ, και η αντικειμενική αξία του ακινήτου στις 250.000 ευρώ. Με βάση τα συγκεκριμένα βασικά κριτήρια διαμορφώνεται ένα πλαίσιο ένταξης, που σύμφωνα με εκτιμήσεις θα περιλαμβάνει το 90% των κόκκινων δανείων πρώτης κατοικίας. 

Σημειώνεται επίσης πως στο νέο πλαίσιο προστασίας εντάσσονται και τα επιχειρηματικά δάνεια με προσημείωση πρώτης κατοικίας, τα οποία σύμφωνα με υπολογισμούς φτάνουν το 1 δισ. ευρώ. Σε περίπτωση ένταξης σε ρύθμιση επιχειρηματικού δανείου συνδεδεμένου με πρώτη κατοικία θα λαμβάνονται υπόψη όλα τα δάνεια για να κριθεί αν o ενδιαφερόμενος πληροί το κριτήριο της ανώτατης επιτρεπτής οφειλής (130.000 ευρώ).

Οι ρυθμίσεις των δανείων του νέου νόμου θα γίνονται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, διασφαλίζοντας το βιώσιμο και αδιάβλητο της διαδικασίας. Το πλαίσιο των ορίων και των προϋποθέσεων παραμένουν πολύ κοντά σε αυτό του νόμου Κατσέλη, ωστόσο βελτιώνεται ουσιαστικά μέσω της εξωδικαστικής αυτοματοποιημένης ρύθμισης χωρίς δικαστικά έξοδα και πολυετή αναμονή, με επιδότηση έως και 33% της δόσης και δυνατότητα κουρέματος του κεφαλαίου του χρέους.

Κυβέρνηση και τράπεζες έχουν συμφωνήσει και στις παραμέτρους που θα διαμορφώνουν το ύψος της μηνιαίας δόσης του δανείου. Αυτή θα καθορίζεται:

1. με επιμήκυνση της οφειλής έως και 20 χρόνια (ενδεχομένως και 25),
2. με μείωση επιτοκίου,
3. με «κούρεμα» του δανείου, το οποίο δεν θα είναι οριζόντιο, και
4. με επιδότηση της μηνιαίας δόσης από το κράτος.

Σχετικά με το κούρεμα του δανείου, αυτό καθορίζεται κατά περίπτωση κα θα γίνεται από τις τράπεζες αν το υπολειπόμενο ποσό του δανείου αντιστοιχεί από το 120% της αξίας του ακινήτου και πάνω όπως ζητούσαν οι τράπεζες. Σε ό,τι αφορά στην επιδότηση της δόσης του δανείου κατά 33% από το Δημόσιο, μέσω της οποίας θα διατεθούν για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του νέου καθεστώτος 200 εκατ. ευρώ, θα φτάνει μέχρι και τα 25 χρόνια. Όσο δηλαδή θα είναι το ανώτερο διάστημα επιμήκυνσης των δανείων.

Η περίοδος αποπληρωμής μπορεί να επιμηκυνθεί έως 35 έτη και η συνολική οφειλή να προσαρμοστεί στα επίπεδα της μειωμένης εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας του. Η αίτηση ένταξης υποβάλλεται υποχρεωτικά από δικηγόρο και απαιτείται έκδοση δικαστικής απόφασης. Για τα χαμηλά εισοδήματα παρέχεται δωρεάν δικηγόρος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας με απλή αίτηση στο Πρωτοδικείο της περιοχής διαμονής.

Το επιτόκιο του δανείου, στο οποίο θα επιμηκύνεται η περίοδος αποπληρωμής του, θα είναι μερικώς κυμαινόμενο και θα ισούται με 2% + Eurobor. Οι τράπεζες θα επιδοτούνται μέσω της συμμετοχής του Δημοσίου με το συνολικό ποσό των 200 ευρώ για κάθε χρόνο. Με αυτήν τη βάση υπολογίζεται ότι τη διετία 2019-2020 θα διατεθούν για επιδοτήσεις κόκκινων δανείων 400 εκατ. ευρώ.

Για τους εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά δανειολήπτες: Εφόσον η αξία πρώτης κατοικίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη και το ετήσιο εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (δηλαδή άγαμος: 8.184 ευρώ, ζευγάρι: 13.920 ευρώ κ.λπ.) το Δημόσιο καλύπτει έως και το 95% των μηνιαίων καταβολών επί τριετία.

Για τους δανειολήπτες που συμπεριλαμβάνονται στα μεσαία οικονομικά στρώματα ισχύουν τα εξής κριτήρια, αντίστοιχα: Εφόσον η αξία της πρώτης κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για έναν ενήλικα (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με ένα παιδί, 260.000 για οικογένεια με δύο παιδιά, 280.000 για οικογένεια με τρία παιδιά κ.ο.κ, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (εισόδημα άγαμου: 13.908 ευρώ, ζευγάρι: 23.664 ευρώ κ.λπ.), τότε αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και του προσφέρεται δικαστική κάλυψη.

Όπως αναφέρθηκε από την ΕΡΤ, μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου η ελληνική πλευρά επιθυμεί να έχει ανακοινωθεί η συμφωνία ακόμα και με τους θεσμούς επί του σχεδίου συνολικά των κόκκινων δανείων, ενός σχεδίου από το οποίο φαίνεται να εξαρτάται και η ολοκλήρωση της μεταμνημονιακής αξιολόγησης με την εκταμίευση της υποδόσης που ανέρχεται στο ποσό του 1 δισεκ. ευρώ. Η απόφαση θα ληφθεί στο eurogroup της 11ης Μαρτίου.