«Ανάρμοστες και παράνομες πρακτικές εκφοβισμού» κατά των Ελλήνων προστατευόμενων μαρτύρων για το σκάνδαλο Novartis ενώπιον της Αμερικάνικης Δικαιοσύνης καταγγέλλει με επιστολή, την οποία φέρνει στο φως το tvxs.gr, προς την ηγεσία του Αρείου Πάγου και στον επικεφαλής του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της Διαφθοράς (GRECO) ο Αμερικάνος δικηγόρος, Στηβ Κον, ο οποίος έχει αναλάβει την εκπροσώπησή τους στις ΗΠΑ.

Η αφορμή για τη επιστολή δόθηκε μετά το αίτημα των αντεισαγγελέων του Αρείου Πάγου κκ Ευ. Ζαχαρή και Λ. Σοφουλάκη προς τις Αμερικανικές Αρχές για παροχή πληροφοριών που σχετίζονται με τους προσφεύγοντες μάρτυρες ενώπιον της Αμερικανικής Δικαιοσύνης.

Στην επιστολή του ο Αμερικάνος δικηγόρος επισημαίνει η εν λόγω πρωτοβουλία εκ μέρους των αντιεισαγγελέων του Αρείου Πάγου παραβιάζει κατάφωρα τόσο το αμερικάνικο όσο και το διεθνές δίκαιο αναφορικά με τους προστατευόμενους μάρτυρες. Ζητά δε να σταματήσει η οποιαδήποτε «ενόχληση» από την πλευρά της Ελληνικής Δικαιοσύνης προς τις Αμερικάνικες αρχές για την αποκάλυψη των ταυτοτήτων των εν λόγω μαρτύρων, επισημαίνοντας πως τίθεται σε κίνδυνο ακόμη και η ασφάλειά τους.

Σημειώνει δε πως από την μεριά του, το δικηγορικό του γραφείο είναι έτοιμο να χρησιμοποιήσει κάθε διαθέσιμο νομικό μέσο αναφορικά με την παραβίαση των διεθνών συμβάσεων για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, προσφεύγοντας για το ζήτημα κι ενώπιον του Συμβουλίου της Ευρώπης, προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα έρευνα για την παραβίαση τους από τις ελληνικές αρχές.   

«Με το παρόν ζητάμε να σταματήσετε αμέσως και να παραιτηθείτε από κάθε προσπάθεια απόκτησης της ταυτότητας των Ελλήνων πολιτών οι οποίες έχουν οικειοθελώς παράσχει πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές. Ζητάμε επίσης να αποσύρετε κάθε αίτημα προς τις αμερικανικές αρχές να αποκαλύψουν την ταυτότητα αυτών των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», αναφέρει χαρακτηριστικά στην επιστολή του που – μεταξύ των άλλων – κοινοποιήθηκε και στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, και προσθέτει:

«Αυτή η επιστολή αποτελεί επίσης επίσημη καταγγελία κατά του Αρείου Πάγου η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Ζητάμε επίσης να επιβληθούν όλες οι διαθέσιμες κυρώσεις και τα διορθωτικά μέτρα βάσει της παραβίασης των διεθνών συμβάσεων καταπολέμησης της διαφθοράς οι οποίες έχουν εγκριθεί από την Ελλάδα και εφαρμοστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης.»

Ακολουθεί η επιστολή:

«Ανάρμοστος και παράνομος εκφοβισμός των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στην αμερικανική υπόθεση της  Novartis»

Αίτημα Διορθωτικών Μέτρων και Επίσημη Καταγγελία στο Συμβούλιο της Ευρώπης

Αγαπητοί Πρόεδρε Τσαλαγανίδη, Εισαγγελέα Πλιωτά και Γραμματέα Εσπόζιτο:

Εκπροσωπούμε Έλληνες πολίτες οι οποίοι έχουν οικειοθελώς παράσχει πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές επιβολής του νόμου σχετικά με παραβιάσεις του νόμου των ΗΠΑ περί Πρακτικών Διαφθοράς σε Ξένη Χώρα (FCPA). Αυτοί οι θαρραλέοι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος έχουν παράσχει πληροφορίες για το ότι η ελβετική φαρμακευτική εταιρεία Novartis, A.G. έχει ίσως δωροδοκήσει Έλληνες αξιωματούχους κατά παράβαση του FCPA. Οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος προέβησαν στις αποκαλύψεις συμμορφούμενοι με την αμερικανική νομοθεσία, η οποία παρέχει ισχυρούς μηχανισμούς προστασίας των πληροφοριοδοτών και απαγορεύει την παρακώλυση δικαιοσύνης όσον αφορά τους μάρτυρες στις ποινικές και διοικητικές διώξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας, οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος έχουν δικαίωμα στην εχεμύθεια και την ανωνυμία όταν αναφέρουν παραβιάσεις του νόμου, συμπεριλαμβανομένου του FCPA. Θα ήταν σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των συμβάσεων καταπολέμησης της διαφθοράς, οι οποίες έχουν λάβει την έγκριση της Ελλάδας, να καταπατηθούν τα δικαιώματα αυτών των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και να υπάρξουν αντίποινα εναντίον τους επειδή νόμιμα παρείχαν πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές. Η παραβίαση του δικαιώματος των μαρτύρων στην εχεμύθεια μπορεί να αποτελέσει ακόμη εγκληματική παρακώλυση της δικαιοσύνης, βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας, στην περίπτωση που υπάρξει οποιαδήποτε απόδειξη ότι η παραβίαση αυτής της εχεμύθειας θα μπορούσε να βλάψει με οποιοδήποτε τρόπο το μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Πολυάριθμες διοικητικές υποθέσεις και δικαστικές αποφάσεις έχουν αναδείξει τη σημασία της προστασίας της ταυτότητας του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, και έχουν επιβληθεί ποινές όταν το δικαίωμα στην εχεμύθεια έχει παραβιαστεί.

Κατά ευθεία παράβαση του αμερικανικού και διεθνούς δικαίου, Αντιεισαγγελείς του Αρείου Πάγου απέστειλαν επίσημο αίτημα στο υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για να τους αποκαλυφθούν τα ονόματα αυτών των ανώνυμων μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, και ζήτησαν περαιτέρω πληροφορίες οι οποίες ευθέως ή εμμέσως θα ταυτοποιούσαν αυτούς τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Ζήτησαν επίσης πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να υπονομεύσουν την προστασία που θα είχαν οι μάρτυρες βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, στην περίπτωση που αποκαλυπτόταν η ταυτότητά τους. Τόσο το αμερικανικό όσο και το ευρωπαϊκό/διεθνές δίκαιο εμποδίζουν ενέργειες όπως αυτές των δύο εισαγγελέων και εξασφαλίζουν την ανωνυμία και την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.

Οποιαδήποτε ενέργεια από εκπροσώπους του Αρείου Πάγου ή οποιουδήποτε κυβερνητικού αξιωματούχου της Ελλάδας με την οποία ζητείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παραβιάσουν την αμερικανική νομοθεσία περί προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος είναι ξεκάθαρα παράνομη. Οποιαδήποτε απόπειρα απόδοσης αντιποίνων σε αυτούς τους μάρτυρες κατά παράβαση του δικαιώματός τους στην εχεμύθεια βάσει του αμερικανικού νόμου υπονομεύει το κράτος δικαίου, παραβιάζει τις διεθνείς συμβάσεις καταπολέμησης της διαφθοράς, παραβιάζεις τους αμερικανικούς νόμους προστασίας οι οποίοι ισχύουν για πολλές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και αποτελεί παρεμπόδιση της δικαιοσύνης. Επιπλέον, οποιαδήποτε ενέργεια κατά των δικηγόρων οποιουδήποτε μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος που έχει παράσχει ένορκη κατάθεση στις αμερικανικές αρχές ισοδυναμεί με περαιτέρω αντίποινα κατά των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ίδια αυστηρότητα που αντιμετωπίζονται τα άμεσα αντίποινα κατά των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.

Με το παρόν ζητάμε να σταματήσετε αμέσως και να παραιτηθείτε από κάθε προσπάθεια απόκτησης της ταυτότητας των Ελλήνων πολιτών οι οποίες έχουν οικειοθελώς παράσχει πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές. Ζητάμε επίσης να αποσύρετε κάθε αίτημα προς τις αμερικανικές αρχές να αποκαλύψουν την ταυτότητα αυτών των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.

Αυτή η επιστολή αποτελεί επίσης επίσημη καταγγελία κατά του Αρείου Πάγου η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Ζητάμε επίσης να επιβληθούν όλες οι διαθέσιμες κυρώσεις και τα διορθωτικά μέτρα βάσει της παραβίασης των διεθνών συμβάσεων καταπολέμησης της διαφθοράς οι οποίες έχουν εγκριθεί από την Ελλάδα και εφαρμοστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Παρακάτω, επισημαίνουμε ορισμένες από τις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες η Ελλάδα είναι συμβαλλόμενο μέρος και βάσει των οποίων απαιτείται να προστατεύσει η Ελλάδα πλήρως τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Αυτές οι συμβάσεις απαιτούν επίσης, είτε ευθέως είτε εμμέσως, από την Ελλάδα να σεβαστεί όλες τις νομικές προστασίες που παράσχουν οι ΗΠΑ προς τα άτομα που διατείνονται παραβιάσεις του FCPA από εταιρίες, όπως η Novartis, οι οποίες υπόκεινται στη δικαιοδοσία της επιτροπής κεφαλαιαγοράς και του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

Κάθε κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχει εγκρίνει σημαντικές συμβάσεις καταπολέμησης της διαφθοράς οι οποίες, εμμέσως ή ρητώς, επιτρέπουν στους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος να επικοινωνούν ευθέως τις ανησυχίες τους με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Η ευρωπαϊκή οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, η οποία πρέπει να υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ ως το 2021, παρέχει περαιτέρω ρητές προστασίες.

Οι ισχύουσες συμβάσεις οι οποίες απαιτούν την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και τις οποίες η Ελλάδα οφείλει να εφαρμόσει περιλαμβάνουν: τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών Κατά της Διαφθοράς (άρθρα 32 και 33), τη Σύμβαση Αστικού Δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Διαφθορά (άρθρο 9), τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών Κατά του Διακρατικού Οργανωμένου Εγκλήματος και τη Σύμβαση Ποινικού Δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης περί της Διαφθοράς.

Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει την εφαρμογή αυτών των απαιτήσεων όσον αφορά τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος στην υπόθεση της Novartis.

[….]

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το αίτημα που υπέβαλλαν οι Έλληνες αντιεισαγγελείς με στόχο να πιέσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να παραβιάσουν την αμερικανική νομοθεσία και να θέσουν τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος σε σοβαρό κίνδυνο αντιποίνων και σωματικής βλάβης αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου καθώς και πολλών συμβάσεων τις οποίες έχει εγκρίνει η Ελλάδα.

Το ελληνικό κοινοβούλιο και ο Άρειος Πάγος πρέπει να αποσύρουν κάθε αίτημα που αφορά την αποκάλυψη των ονομάτων των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και να λάβουν άμεσα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος προστατεύονται πλήρως από το νόμο. Επιπλέον, το Συμβούλιο της Ευρώπης πρέπει να κινήσει άμεσα τις διαδικασίες για την παραβίαση εκ μέρους της Ελλάδας της νομοθεσίας και των συμβάσεων που σχεδιάστηκαν για να προστατεύουν τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος.

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την προσεκτική εξέταση αυτών των πληροφοριών. Αναμένουμε την απάντησή σας. Σε περίπτωση οποιασδήποτε απορίας, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γραφείο μου.

Με εκτίμηση,
Στίβεν Κάρι»