Σε δημόσια ανοιχτή διαβούλευση έθεσε αργά χθες το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, το Σχέδιο Νόμου «Διαδικασία επίλυσης συλλογικών διαφορών», στο οποίο υπάρχουν διαφοροποιήσεις, από τον προηγούμενο νόμο 1876/90, που μπορούν να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Το νομοσχέδιο βρίσκεται στο στη διεύθυνση www.opengov.gr/minlab/?p=226 και η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή, 5 Δεκεμβρίου 2010.

Ads

Στο σχέδιο νόμου έχουν συναινέσει κατ’ αρχήν οι κοινωνικοί εταίροι, στο πλαίσιο της διαβούλευσης τον Οκτώβριο με τον συντονισμό του ομότιμου καθηγητή του Εργατικού Δίκαιου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γιάννη Κουκιάδη. Βασικά χαρακτηριστικά της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η εξισορρόπηση του δικαιώματος εργοδοτών και εργαζομένων να προσφεύγουν στη Μεσολάβηση και Διαιτησία, η ενίσχυση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων στη διοίκηση του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), και η προώθηση των αρχών της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της αμεροληψίας, στη διαδικασία Μεσολάβησης και Διαιτησίας.

Μέχρι σήμερα στις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις, δικαίωμα προσφυγής στη Διαιτησία είχαν μόνο οι εργαζόμενοι, εφόσον είχαν δεχτεί την πρόταση του Μεσολαβητή, που ο εργοδότης απέρριπτε, ενώ τώρα αποκτά το δικαίωμα αυτό και η εργοδοτική πλευρά. Επιπλέον, για την προσφυγή στη διαιτησία δεν απαιτείται η αποδοχή της πρότασης του Μεσολαβητή, αλλά απλώς η συμμετοχή στη μεσολάβηση. Διατηρείται πάντως η ρύθμιση για προσφυγή στη διαιτησία, οποτεδήποτε με κοινή συμφωνία της εργατικής και εργοδοτικής πλευράς και μονομερώς από τη εργατική και την εργοδοτική πλευρά, εφόσον το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση. Ωστόσο, η ρύθμιση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία δεν είναι σταθερή, αφού παραπέμπεται στη μελλοντική κρίση των κοινωνικών εταίρων που συμβάλλονται στην κατάρτιση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και οι οποίοι θα μπορούν, μετά από 8 έτη, να εισηγηθούν τη διατήρηση ή την κατάργησή της, χωρίς πάλι να διευκρινίζεται αν θα απαιτείται ομοφωνία ή αυξημένη πλειοψηφία.

Για πρώτη φορά, τίθεται περιορισμός στο περιεχόμενο των διαιτητικών αποφάσεων για τις ομοιοεπαγγελματικές και τις επιχειρησιακές συλλογικές ρυθμίσεις, που θα αφορούν πλέον μόνον τον καθορισμό βασικού ημερομισθίου ή και βασικού μισθού. Για τα λοιπά θέματα μπορεί να συνεχιστεί οποτεδήποτε η συλλογική διαπραγμάτευση, προκειμένου να συναφθεί συλλογική σύμβαση εργασίας, δηλαδή τα λοιπά θέματα, μπορεί να μένουν ανοικτή και αρρύθμιστα, εάν τα μέρη δεν μπορούν να συμφωνήσουν.

Με τον ήδη ισχύοντα νόμο (1876/90), που είχε ψηφιστεί από όλα τα κόμματα της Βουλής, αντικείμενο της μεσολάβησης και διαιτησίας, όπως και περιεχόμενο των συλλογικών συμβάσεων και των διατητικών αποφάσεων μπορούσαν να είναι όλα τα εργασιακά θέματα, οικονομικά και θεσμικά (πχ μισθοί, ημερομίσθια, υπερωρίες, επιδόματα, παροχές ειδικού χαρακτήρα, θέματα συνθηκών εργασίας κ.λ.π.). Με την νέα ρύθμιση, σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης και προσφυγής στη διαιτησία, είναι δυνατόν να καταγγέλλονται οι ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις και επομένως οι όροι τους στο σύνολό τους και εάν τα μέρη δεν μπορούν να συμφωνήσουν νέα συλλογική σύμβαση εργασίας και προσφύγουν στη διαιτησία, η διαιτητική απόφαση θα περιορίζεται μόνον σε ότι αφορά το ύψος του βασικού μισθού.

Ειδικά για την περίπτωση των ΔΕΚΟ, όπου είναι πιθανές μεγάλες αλλαγές και αναδιαρθρώσεις, αυτές είχαν εξαιρεθεί από τη διαιτησία από το 2008, αφού με το άρ. 56 του Ν. 3891/2008, προσφυγή στη διαιτησία μπορούσε να γίνει μόνο μετά από κοινή απόφαση εργαζομένων και επιχείρησης και με τη σύμφωνη γνώμη της Διυπουργικής Επιτροπής Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών.

Στα θέματα της διοίκησης του ΟΜΕΔ, το εννεαμελές διοικητικό συμβούλιο, που θα διοικεί τον οργανισμό, αποτελείται από ένα εκπρόσωπο του ΣΕΒ, ένα της ΓΣΕΒΕΕ και ένα της ΕΣΕΕ, τρεις εκπροσώπους της ΓΣΕΕ, έναν εκπρόσωπο του υπουργείου Εργασίας, ένα μόνιμο μέλος διδακτικού ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ) των Νομικών Τμημάτων των Πανεπιστημίων της χώρας, με ειδίκευση στο εργατικό δίκαιο, ένα πρόσωπο αναγνωρισμένου κύρους και έμπειρο σε θέματα οικονομίας ή εργασιακών σχέσεων. Οι δύο τελευταίοι επιλέγονται με ενισχυμένη πλειοψηφία από τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά για την επιλογή του Πρόεδρου και του Αντιπροέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου απαιτείται ομοφωνία μεταξύ των εκπροσώπων του ΣΕΒ της ΓΣΕΒΕΕ της ΕΣΕΕ, και της Γ.Σ.Ε.Ε.

Οι μεσολαβητές και οι διαιτητές προσλαμβάνονται με τριετή θητεία, η οποία είναι ανανεώσιμη με δυνατότητα μεταβολής της ιδιότητας του μεσολαβητή ή του διαιτητή κατά την προηγούμενη θητεία τους. Προκειμένου να ανανεωθεί η θητεία τους επανακρίνονται σύμφωνα με όσα ορίζει ειδικός κανονισμός με αιτιολογημένη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, που λαμβάνεται με την θετική απόφαση τουλάχιστον 7 από τα 9 μέλη, εκ των οποίων 5 είναι οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων.

Οι νέες ρύθμισες οδηγούν σε βαθιά αναδιοργάνωση το σώμα μεσολαβητών διαιτητών τον ΟΜΕΔ, αφού νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα επαναπροκηρύξει τις θέσεις των μεσολαβητών διαιτητών, με την ρητή διευκρίνιση, ότι οι μεσολαβητές διαιτητές που υπηρετούν ήδη σε αυτόν, θα έχουν το δικαίωμα να ξαναθέσουν υποψηφιότητα.