Ο 6χρονος γιος του Ν. από το Αφγανιστάν, πνίγηκε σε ναυάγιο στα ανοιχτά της Σάμου τον Νοέμβριο του 2020. Ο Ν. είναι ο πρώτος αιτών άσυλο που κατηγορήθηκε ποτέ για «διακινδύνευση της ζωής του παιδιού του», αντιμετωπίζοντας ποινή φυλάκισης έως και δέκα έτη. Στη δίκη που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο και η οποία έγινε η αφορμή μιας μεγάλης καμπάνιας  (Free the Samos two) που «τρέχουν» ήδη διεθνείς και εγχώριες οργανώσεις, στο εδώλιο θα καθίσει και ο Χασάν, επιζών του ίδιου ναυαγίου ο οποίος απειλείται με πάνω από 230 χρόνια φυλάκισης συν ισόβια κάθειρξη, γιατί οδήγησε την λέμβο. 

«Αυτό το παιδί δεν το σκότωσε ο πατέρας του. Φορούσε σωσίβιο, ικανό να τον σώσει. Το παιδί πνίγηκε γιατί το λιμενικό, ενώ είχε ειδοποιηθεί, δεν βγήκε για διάσωση έγκαιρα και πάλευε εννιά ώρες με τα κύματα. Ούτε η Φρόντεξ κινήθηκε, ούτε ελικόπτερο  πέταξε για να το αναζητήσει» λέει στο tvxs.gr ο δικηγόρος του Ν. και του Χασάν Δημήτρης Χούλης περιγράφοντας μία ακόμα μαύρη σελίδα της διαχείρισης του προσφυγικού, με θύματα ανθρώπους που απειλούνται από την ελληνική δικαιοσύνη με βαρύτερες ποινές κι από εκείνη της δολοφονίας, μόνο και μόνο γιατί έφτασαν κυνηγημένοι στο κατώφλι της Ευρώπης ζητώντας μια ευκαιρία ζωής.

Ν: Στην ταφόπλακα του γιου μου αναγράφεται: «Δεν ήταν η θάλασσα, δεν ήταν ο αέρας, είναι οι πολιτικές και ο φόβος»

Τη νύχτα της 7ης Νοεμβρίου 2020, ο Ν. και ο Χασάν προσπάθησαν να φτάσουν στην Ελλάδα από την Τουρκία σε μία φουσκωτή λέμβο μαζί με άλλα 22 άτομα. Μεταξύ των επιβατών ήταν ο εξάχρονος γιος του Ν. και η αδελφή του. Επίσης ο αδελφός και η ανάπηρη μητέρα του Χασάν. Οι οικογένειες είχαν εγκαταλείψει το Αφγανιστάν και αναζητούσαν ασφάλεια και μία καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. 

Στα ανοικτά της Σάμου, η λέμβος βρέθηκε σε κίνδυνο, προσέκρουσε στα βράχια και ανετράπη. Όλοι οι επιβάτες έπεσαν στη θάλασσα. Παρόλο που το Λιμενικό Σώμα ενημερώθηκε για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, πήρε αρκετές ώρες μέχρι να φτάσουν στο σημείο που βρισκόντουσαν οι μετανάστ(ρι)ες. Ωστόσο δεν προχώρησαν στη διάσωσή τους. Οι επιζώντες κατέθεσαν ότι είδαν δύο φορές το σκάφος του λιμενικού να πλησιάζει, αλλά δεν τους διέσωσε. Τις πρωινές ώρες της επομένης, ο μικρός γιος του Ν. και μια γυναίκα που ήταν έγκυος βρέθηκαν στα βράχια. Ευτυχώς, η γυναίκα επέζησε και γέννησε το παιδί της τρεις ημέρες αργότερα. Για τον γιο του Ν., ήταν ήδη πολύ αργά.

Παρά το γεγονός ότι ήταν συντετριμμένος από τον θάνατο του γιου του – και τον δικό του παρ’ ολίγον πνιγμό – ο 25χρονος Ν. συνελήφθη. Μετά από πιέσεις του δικηγόρου του και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η αστυνομία τον πήγε στο άψυχο σώμα του γιου του για αναγνώριση. Προφυλακίστηκε και κατηγορήθηκε για «διακινδύνευση της ζωής του παιδιού του», αντιμετωπίζοντας ποινή φυλάκισης έως και δέκα έτη. Κρατήθηκαν για δύο μέρες, μετά αφέθηκαν ελεύθεροι με τον όρο της απαγόρευσης εξόδου μέχρι τη δίκη.

Στο βίντεο που κυκλοφορεί η σελίδα της καμπάνιας «Free the Samos two» ο Ν. λέει:  «Ήταν πολύ σκληροί μαζί μου. Έχασα τον γιο μου. Πνίγηκε στο νερό. Επιπλέον, με συνέλαβαν σε αυτή τη φρικτή κατάσταση και με έβαλαν στην φυλακή. Λένε ότι αυτός είναι ο νόμος. Δεν μπορεί να είναι αυτός ο νόμος. Αυτό είναι απάνθρωπο. Αυτό πρέπει να είναι παράνομο. Αλήθεια θα με κατηγορήσουν για τον θάνατο του γιου μου; Ήταν όλα όσα είχα. Ήρθα εδώ για τον γιο μου ουσιαστικά». 

Ο δικηγόρος του Δημήτρης Χούλης, ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του καταβάλει υπεράνθρωπες προσπάθειες ώστε να εντοπιστούν οι πρόσφυγες, να διασωθούν και να ακολουθηθούν έπειτα οι νόμιμες διαδικασίες, θυμάται την τραγική νύχτα στη Σάμο: 

«Υπήρχε σήμα ότι αγνοούνται δύο άτομα από το προηγούμενο βράδυ τα μεσάνυχτα που έγινε το συμβάν. Πήγαμε το πρωί, δεν είδαμε ούτε ένα πλοίο να ψάχνει. Βρήκαν στις 9 το πρωί το παιδάκι πνιγμένο ενώ φορούσε σωσίβιο. Πρέπει να πάλευε ώρες.

Ένα πεζό τμήμα, βρήκε τον πατέρα στις 6 το πρωί και άρχισε να τους δείχνει που είναι το παιδί. Ο πατέρας μας είπε, ότι δύο ώρες μετά το συμβάν, στις 2 το πρωί δηλαδή, πήγε ένα σκάφος, έριξε φως πάνω τους και αποχώρησε. Το πρωί, βρέθηκε η έγκυος γυναίκα στο ίδιο σημείο που βρέθηκε αργότερα το νεκρό σώμα του παιδιού του Ν. Το χειρότερο είναι, ότι ενώ είναι καταγεγραμμένο ότι βρήκαν το παιδάκι στις 9 π.μ, είπαν ότι το βρήκαν πολύ νωρίτερα. Και σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, ο πνιγμός του επήλθε στις 11.45, δηλαδή 20 λεπτά πριν ειδοποιηθεί το λιμενικό.

Αντιλαμβάνεστε τι έχει περάσει αυτός ο άνθρωπος. Έχασε το παιδί του και απειλείται και με φυλάκιση. Στην Ελλάδα του 2020, όταν έχουμε την πολιτική των συστηματικών επαναπροωθήσεων, τίθεται ένα ακόμη εμπόδιο για τους αιτούντες άσυλο: ακόμη και αν καταφέρετε να έρθετε εδώ, θα σας τιμωρήσουμε. Ως αιτών άσυλο, τι μπορεί να κάνει; Να έρθει εδώ και να αφήσει το παιδί του μόνο του στην Τουρκία μέχρι το τέλος της διαδικασίας;» λέει ο δικηγόρος στο tvxs.

Ο Ν. κατέθεσε μήνυση κατά του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος στις 23 Μαρτίου 2021 για καθυστέρηση της διάσωσης και παράλειψη παροχής βοήθειας που οδήγησε στον θάνατο του γιου του. Στην ταφόπλακα του γιου του αναγράφεται: «Δεν ήταν η θάλασσα, δεν ήταν ο αέρας, είναι οι πολιτικές και ο φόβος».

Χασάν: Είμαστε απλώς μετανάστες. Πρέπει να τελειώσει όλο αυτό

Μαζί με τον Ν., συνελήφθη και ο 23χρονος Χασάν γιατί κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού από την Τουρκία, οδήγησε τη λέμβο. Εξαιτίας αυτού, κατηγορείται για «μεταφορά 24 υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια χωρίς άδεια» (διακίνηση), με τις επιβαρυντικές περιστάσεις της «έκθεσης σε κίνδυνο της ζωής 23 ατόμων» και της «πρόκλησης του θανάτου ενός ατόμου» – του γιου του Ν. Ο Χασάν αντιμετωπίζει ποινή ισόβιας κάθειρξης για τον θάνατο ενός ατόμου συν επιπλέον 10 χρόνια φυλάκισης για κάθε μεταφερόμενο άτομο, που ανέρχεται συνολικά σε 230 χρόνια συν ισόβια κάθειρξη.

«Είμαστε απλώς μετανάστες και όταν οι μετανάστες θέλουν να έρθουν, οι διακινητές δεν έρχονται. Θα αναγκάσουν τους μετανάστες να φέρουν οι ίδιοι τη βάρκα στον προορισμό της, είτε ξέρουν να οδηγούν βάρκα είτε όχι. Όλο αυτό πρέπει να τελειώσει. Είμαι υπεύθυνος για τη φροντίδα της οικογένειάς μου και πρέπει να τους στηρίξω. Η μητέρα μου είναι παράλυτη, έχω μία αδελφή που είναι πολύ μικρή και ο αδελφός μου έχει ψυχολογικά προβλήματα. Πρέπει πραγματικά να είμαι μαζί τους. Είμαι ο μοναδικός κηδεμόνας που έχουν. Και τώρα εξαιτίας της ιστορίας με την οδήγηση της βάρκας, δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω» λέει ο Χασάν. 

Ενώ η περίπτωση του Ν. αποτελεί την πρώτη του είδους του, οι κατηγορίες για «διακίνηση» που απαγγέλθηκαν στον Χασάν δεν αποτελούν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά τυπικό χαρακτηριστικό της αποτρεπτικής πολιτικής της Ευρώπης. Ανάλογη είναι και η ιστορία του Μοχάμεντ, για τη δίκαιη δίκη του οποίου ξεκίνησε καμπάνια με την πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου. 

Από το 2019, τα άτομα που έχουν καταδικαστεί για διευκόλυνση παράνομης εισόδου αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές (Επίσημες καταγραφές από το Ελληνικό Υπουργείο Διακαιοσύνης).

Όπως καταγράφεται από την CPT – Aegean Migrant Solidarity, την borderline – Europe και το Deportation Monitoring Aegean, η απόδοση τέτοιων κατηγοριών γίνεται συστηματικά από το ελληνικό κράτος εδώ και αρκετά χρόνια. Η βάση γι’ αυτό είναι η παράλογη αντίληψη ότι όποιος/α βρεθεί να οδηγεί ένα όχημα στα ελληνικά σύνορα που μεταφέρει ανθρώπους που ζητούν προστασία, διαπράττει έγκλημα – ακόμη και αν ο ίδιος/η ίδια ζητάει η προστασία. Συνήθως, η αστυνομία συλλαμβάνει ένα ή δύο άτομα ανά λέμβο, στέλνοντας εκατοντάδες μετανάστ(ρι)ες κατευθείαν από τη θάλασσα στη φυλακή.

Το κείμενο της καμπάνιας σημειώνει ότι «παρόλο που η στοχοποίηση και ποινικοποίηση Ευρωπαίων διασωστών/στριών στη θάλασσα και ακτιβιστών/στριών λαμβάνει μεγάλη δημοσιότητα, η καθημερινή πρακτική της φυλάκισης μη-Ευρωπαίων που αντιμετωπίζουν τις ίδιες κατηγορίες περνά σχεδόν απαρατήρητη. Ωστόσο, αποτελούν την πλειονότητα όσων συλλαμβάνονται και φυλακίζονται με την κατηγορία της «διευκόλυνσης παράνομης εισόδου», ή αλλιώς της «διακίνησης». Δεδομένου ότι συλλαμβάνονται αμέσως κατά την άφιξη τους, οι περισσότεροι/ες από αυτούς/ές δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη νομική υπεράσπιση, πόσο μάλλον σε εξωτερική υποστήριξη. Με τα ελληνικά δικαστήρια ενίοτε να τιμωρούν τη «διακίνηση» αυστηρότερα από τον φόνο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα άνθρωποι που ήρθαν στην Ευρώπη αναζητώντας ασφάλεια να κλείνονται πίσω από τα κάγκελα για δεκαετίες».

Οι Οργανώσεις που συνυπογράφουν την καμπάνια Free the Samos two και καλούν τους πολίτες να προσθέσουν την υπογραφή τους απαιτούν:

• Την άρση της ταξιδιωτικής απαγόρευσης για τον Ν. ώστε να μπορέσει να ταξιδέψει στην αδελφή του στην Αυστρία και να βρει λίγη παρηγοριά,
• Να αποσυρθούν όλες οι κατηγορίες κατά του Ν. και του Χασάν,
• Λευτεριά για όλους όσοι φυλακίζονται με την κατηγορία «για οδήγηση βάρκας» παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
• Τέλος στην ποινικοποίηση της μετανάστευσης και στη φυλάκιση των ανθρώπων που μετακινούνται.

Μπορείτε να ψηφίσετε εδώ