Την άποψη ότι συνολικά το πολιτικό σύστημα της χώρας αντιμετωπίζει τους θεσμούς δημόσιας λογοδοσίας προσχηματικά και δεν διαθέτει κουλτούρα διαφάνειας, εκφράζει μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στο tvxs.gr, ο Στέφανος Λουκόπουλος, εκτελεστικός διευθυντής της ερευνητικής ομάδας του Vouliwatch, που επέμεινε στην αναζήτηση στοιχείων από την Επιτροπή Ελέγχου των Οικονομικών των κομμάτων της Βουλής, που αποκάλυψαν τελικά παρατυπίες και παρανομίες των κομμάτων στην οικονομική διαχείριση της κρατικής επιχορήγησης. 

Όπως εξηγεί ο Στέφανος Λουκόπουλος, διαπιστώθηκε  ότι οι εκθέσεις της Επιτροπής για τα έτη 2015, 2016, 2017, που σημειωτέον ήταν πανομοιότυπες, ανέφεραν γενικόλογα παραβάσεις στα ποσά που προορίζονται για ερευνητικούς σκοπούς:  “Αυτή η έκθεση δεν ανέφερε ούτε τα ονόματα των κομμάτων ούτε τα ποσά και αυτό μας κίνησε το ενδιαφέρον “ αναφέρει και διατυπώνει  την άποψη πως για λόγους δημοσίου ενδιαφέροντος και διαφάνειας θα έπρεπε να δημοσιευτούν. Όπως ανέφερε, υπήρξε μια αλληλογραφία με απαντήσεις γενικόλογες και έωλες που διήρκεσε περίπου 1,5 χρόνο και έτσι “ως απέλπιδα προσπάθεια αποφασίσαμε να καταθέσουμε ένα αίτημα για να δημοσιοποίηση εγγράφων”. Μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας χωρίς απάντηση, νομιμοποιήθηκαν να καταθέσουν Αίτηση Ακύρωσης προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, και μόλις λίγες μέρες πριν την ημερομηνία που επρόκειτο να συζητηθεί, η Επιτροπή προθυμοποιήθηκε να παράσχει τα στοιχεία, προκειμένου να απεμπλακεί από την υπόθεση το ΣτΕ. 

Το 1 εκατ. ευρώ που ξόφλησε χρέη της ΝΔ. Οι μικρότερες παρατυπίες

“Η πιο κραυγαλέα περίπτωση ήταν αυτή της Νέας Δημοκρατίας. Όλα τα κόμματα είχαν επιμέρους παρατυπίες και παρανομίες, όμως η ΝΔ ήταν το μόνο κόμμα που όχι μόνο μετέφερε τη χρηματοδότηση για ερευνητικούς σκοπούς και δεν την επέστρεψε αλλά την χρησιμοποίησε για να ξεχρεώσει κάποια δάνεια προς τράπεζες και το δημόσιο. Οπότε ήταν η περίπτωση που ξεχωρίζει καθώς επρόκειτο για δημόσιο χρήμα που έπρεπε να επιστρέψει.” Μάλιστα, όπως αναφέρει, αυτό που κίνησε το ενδιαφέρον της ερευνητικής ομάδας ήταν η σύγκριση με το ΠΑΣΟΚ, καθώς έχει αντίστοιχα μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις αλλά δεν συμπεριλαμβανόταν στη λίστα. 

Επίσης, παρατυπίες καταγράφονται για μικρότερα ποσά στα εξής κόμματα: Λαική Ενότητα, ΛΑΟΣ, Πυρίκαυστος Ελλάδα, ΣΥΡΙΖΑ, Ποτάμι. Σύμφωνα με τις απαντήσεις της Επιτροπής, από τα συνολικά ποσά που έλαβαν για ερευνητική-επιμορφωτική χρήση, δεν δαπάνησαν  μέρος τους και το μετέφεραν για διάθεση στην επόμενη χρήση, παραβιάζοντας τη σχετική νομοθεσία. 

Διακομματική συναίνεση ενάντια στη διαφάνεια

“Έχουμε αποκομίσει την αίσθηση αυτά τα δύο χρόνια που ασχολούμαστε με το θέμα, ότι υπάρχει μια διακομματική ”ομερτά” -αν και σκληρή λέξη- για αυτό το ζήτημα καθώς κανείς δεν ενοχλεί κανέναν. Είναι μια πάγια τακτική της Επιτροπής Ελέγχου να αφήνει τις παρατυπίες ατιμώρητες παρότι οφείλει να υποβάλει κυρώσεις και εκεί θέλουμε να επικεντρωθούμε” σημειώνει, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Όπως αναφέρει ο Στέφανος Λουκόπουλος “υπάρχει μια τεράστια ελαστικότητα που την γνώριζαν και την εκμεταλεύτηκαν τα πολιτικά κόμματα”. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περίπτωση της ΝΔ που ξόδεψε τα χρήματα για την εξυπηρέτηση δανείων, η Επιτροπή θα έπρεπε να έχει επιβάλει την επιστροφή του ποσού. 

Τα πόθεν έσχες που ανακοινώθηκαν δεν έχουν ελεγχθεί 

Σε σχέση με τις ειλικρινείς ή μη διαθέσεις των κομμάτων για την ενίσχυση της δημόσιας λογοδοσίας και διαφάνειας ο Στέφανος Λουκόπουλος θεωρεί ότι το ενδιαφέρον τους είναι προσχηματικό.  “Στην Ελλάδα υπάρχει τεράστιο έλλειμμα κουλτούρας διαφάνειας στο πολιτικό σύστημα. Το βλέπουμε με πολλούς τρόπους, όπως με το Πόθεν Έσχες και πώς το αντιμετωπίζουν τα κόμματα, οι βουλευτές και η Επιτροπή Ελέγχου, το ζήτημα εντελώς πρόχειρα  διεκπεραιωτικά”.

Για τις δηλώσεις Πόθεν Έσχες που χρησιμοποιεί ως παράδειγμα και ανακοινώθηκαν πρόσφατα συμπληρώνει:  “Οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης που έχουν ανακοινωθεί πρόσφατα, δεν έχουν  διορθωθεί”, καθώς θα έπρεπε με βάση τη νομοθεσία να έχουν πρώτα ελεγχθεί ως προς την ακρίβεια και την αλήθεια όσων αναφέρουν. Ένα άλλο ζήτημα που θεωρούν σημαντικό οι άνθρωποι του Vouliwatch, είναι πως η  Βουλή δεν τηρεί μια λίστα, ως οφείλει με βάση τον κώδικα δεοντολογίας, για τα δώρα αξίας άνω των 200 ευρώ που λαμβάνουν οι βουλευτές τα οποία πρέπει να καταγράφονται και να αιτιολογούνται.  “Αυτή η λίστα διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχει και ζητήσαμε από την αντίστοιχη επιτροπή να δημοσιευτεί, χωρίς να μας απαντήσουν ποτέ ενώ συζητώντας με διάφορα βουλευτικά γραφεία διαπιστώσαμε ότι οι περισσότεροι βουλευτές δεν γνώριζαν για την υποχρέωσή τους αυτή. Αυτά είναι δείγματα της προδιάθεσης που υπάρχει στο πολιτικό σύστημα απέναντι στη διαφάνεια και τη λογοδοσία” καταλήγει ο Σ. Λουκόπουλος.

Τι είναι το vouliwatch

Το Vouliwatch είναι μία ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία ανοιχτής διακυβέρνησης, ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας και προώθησης της δημοκρατικής συμμετοχής με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας.

Μέσω του Vouliwatch οι πολίτες μπορούν να παρακολουθούν και να αξιολογούν το νομοθετικό και κοινοβουλευτικό έργο, με εύληπτο και απλοποιημένο τρόπο.  Έχουν, κυρίως, τη δυνατότητα να απευθύνουν δημοσίως ερωτήσεις στις/στους Βουλευτές και Ευρωβουλευτές και εκείνες/οι με τη σειρά τους να απαντούν και να προβάλλουν το έργο τους. Επίσης, οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για θέματα ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως η ανοιχτή διακυβέρνηση, το δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφορία και τρόπους καταπολέμησης της διαφθοράς και ενίσχυσης της διαφάνειας. Εκτός από τη διαδικτυακή του δράση, το vouliwatch διοργανώνει και εκστρατείες ενημέρωσης για να διασφαλίσει τη διαφάνεια στο πολιτικό σύστημα και στο πλαίσιο αυτό παρακολουθεί στενά την Επιτροπή Ελέγχου Οικονομικών των Κομμάτων της Βουλής