«Πρεμιέρα» σήμερα, Τρίτη, για το νέο εξωδικαστικό μηχανισμό, σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών φυσικών προσώπων και μικρών επιχειρήσεων, μέχρι και 240 δόσεις έναντι όλων των πιστωτών τους (Δημόσιο και ιδιωτικούς φορείς) και υπό προϋποθέσεις, έως και 420 δόσεις προς τις τράπεζες, με πρόβλεψη κουρέματος κεφαλαίου, εφόσον αυτό αποφασίσει ο συμβιβασμός μεταξύ των μερών. Αλλιώς πτώχευση και ρευστοποίηση περιουσίας.

Οι ρυθμίσεις θα γίνονται πλέον αυτόματα, χωρίς δηλαδή την παρέμβαση υπαλλήλου, χωρίς κόστος και γραφειοκρατία με έναν αλγόριθμο μέσα από τον υπολογιστή.

Οι αιτήσεις θα υποβάλλονται μέσω της ειδικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), και σημειώνεται ότι το νέο πλαίσιο προβλέπει για πρώτη φορά ότι στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν και οφειλές που δεν είναι ακόμη σε καθυστέρηση αλλά οι οφειλέτες δυσκολεύονται να εξοφλήσουν και προϋπόθεση για να τεκμηριωθεί αυτό είναι να έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους κατά 20% τουλάχιστον.

Αίτηση για εξωδικαστική διευθέτηση οφειλών μπορούν να υποβάλουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υπό την προϋπόθεση ότι οι οφειλές τους είναι άνω των 10.000 ευρώ και τουλάχιστον προς δύο πιστωτές. Επίσης, αίτηση μπορεί να υποβάλουν και οι χρηματοδοτικοί οργανισμοί (τράπεζες).

Υπενθυμίζεται ότι ο νέος Πτωχευτικός έχει ξεκινήσει από την 1η Μαρτίου για τις επιχειρήσεις, ωστόσο για τις περιπτώσεις αυτές η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού γίνεται με την υποβολή business plan.

Οι κανόνες

Ο νόμος θέτει σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων συγκεκριμένους κανόνες ρύθμισης οφειλών, όπως:

• Ικανότητα αποπληρωμής. Δηλαδή, ο οφειλέτης πρέπει να πληρώνει βάσει των εισοδημάτων του καθώς και αυτών των εγγυητών του.
• Αρχή της μη χειροτέρευσης θέσης πιστωτή. Δηλαδή, κανένας πιστωτής δεν δύναται να λάβει λιγότερα χρήματα από όσα θα λάμβανε σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη και των εγγυητών του.
• Σύμμετρη ικανοποίηση πιστωτών. Δηλαδή, τα χρήματα του οφειλέτη πρέπει να μοιραστούν αναλογικά, έτσι ώστε να καλύψουν όλους τους πιστωτές (δημόσιου και χρηματοπιστωτικού τομέα).

Η διαδικασία

Η διαδικασία προβλέπεται να είναι γρήγορη, καθώς θα πρέπει να ολοκληρώνεται το αργότερο σε δύο μήνες από την υποβολή της αίτησης στην πλατφόρμα.

Όσοι επιλέξουν τον εξωδικαστικό συμβιβασμό θα πρέπει αφού κάνουν αίτηση να παρέχουν εξουσιοδότηση για την άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Στη συνέχεια αυτοματοποιημένα θα καταγράφονται τα στοιχεία που αφορούν σε οφειλές, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία και θα παράγεται η σχετική ρύθμιση, χωρίς να απαιτείται εμπλοκή ανθρώπινου παράγοντα ή/και έγκριση οποιουδήποτε στελέχους του δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.

Στη συνέχεια οι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη και  της απαιτούμενης πλειοψηφίας των χρηματοδοτικών φορέων, διαβιβάζεται στο δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι καλούνται σε στενό χρονικό πλαίσιο να ελέγξουν την τήρηση των προϋποθέσεων του νόμου και εφόσον πληρούνται τότε αυτομάτως παρέχεται η έγκρισή τους.

Το «κούρεμα» προς το δημόσιο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 95% των απαιτήσεων του δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση, 85% των απαιτήσεων του δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

Επιπλέον, στην περίπτωση των διμερών διαπραγματεύσεων ή στις πολυμερείς διαπραγματεύσεις όταν η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, το «κούρεμα» βασικής οφειλής προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 75%. Σημειώνεται ότι διαγραφή βασικής οφειλής προς το Δημόσιο και ασφαλιστικών εισφορών απαγορεύεται από τον νόμο.

Περαιτέρω, στην περίπτωση αυτή το «κούρεμα» προς τους χρηματοδοτικούς φορείς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 80% των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων, με εξαίρεση τους τόκους υπερημερίας για τους οποίους δεν υπάρχει όριο.

Παράλληλα η ρύθμιση οφειλών με το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης επιβαρύνεται με επιτόκιο ίσο με το euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά 5%, το οποίο υπολογίζεται ετησίως. Η ρύθμιση οφειλών με τους χρηματοδοτικούς φορείς επιβαρύνεται με επιτόκιο ίσο με το euribor τριμήνου/μηνός, προσαυξημένο κατά 3,25% για εξασφαλισμένες οφειλές και 4,5% για μη εξασφαλισμένες οφειλές.

Να σημειωθεί ότι το ποσό μηνιαίας δόσης αυξάνεται σταδιακά μετά από 1 και 4 έτη. Περαιτέρω, σε περίπτωση που η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, προβλέπεται σταδιακή αύξηση με διάφορα βήματα ανάλογα το είδος δανείου – οφειλέτη.

Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης για τη ρύθμιση οφειλών με το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανέρχεται σε 50 ευρώ. Περαιτέρω σε περίπτωση που η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, προβλέπεται ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης προς χρηματοδοτικού φορείς που ανέρχεται σε 50 ευρώ ανά δάνειο με εξασφάλιση και σε 50 ευρώ ανά πιστωτή για δάνεια χωρίς εξασφάλιση.

Ο μέγιστος αριθμός δόσεων ρύθμισης αποπληρωμής οφειλής προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης είναι 240. Περαιτέρω, σε περίπτωση που η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, προβλέπεται μέγιστο όριο 420 δόσεων για τα εξασφαλισμένα δάνεια ΦΠ, 240 δόσεων για μη εξασφαλισμένα δάνεια ΦΠ και εξασφαλισμένα δάνεια ΝΠ και 180 δόσεων για μη εξασφαλισμένα δάνεια ΝΠ. Επιπλέον για οφειλέτες ΦΠ έχει προβλεφθεί από τους χρηματοδοτικούς φορείς το μέγιστο όριο ηλικίας τα 85 έτη, βάσει του οποίου μειώνεται ο αριθμός των δόσεων, έκτος αν συμβληθεί εγγυητής μικρότερης ηλικίας.

Πτώχευση και ρευστοποίηση πρώτης κατοικίας

Σε περίπτωση αδύνατης ή άκαρπης ρύθμισης επέρχεται η πτώχευση με την οποία όμως μπαίνει τελεία στο χρέος και ο οφειλέτης θα μπορεί να ξανακάνει, απαλλαγμένος χρεών, μια νέα αρχή. Για να «ενταχθεί» σε κατάσταση παύσης πληρωμών ένας οφειλέτης, θα πρέπει να μην καταβάλλει χρηματικές υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών του ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.

Η πτώχευση θα επέρχεται με τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης κατοικίας. Παρ’ όλα αυτά θα μπαίνει τελεία στο χρέος και ο οφειλέτης θα μπορεί να ξανακάνει, απαλλαγμένος χρεών, μια νέα αρχή.

Ωστόσο, ο πτωχευμένος οφειλέτης δεν χάνει και το δικαίωμα στη στέγαση καθώς ο νόμος προβλέπει τη δημιουργία Φορέα Απόκτησης Ακινήτων, ο οποίος θα αποκτά τα ακίνητα των αδύναμων οφειλετών που θα πτωχεύουν και θα τους τα επαναμισθώνει για 12 έτη (στη λήξη η μίσθωση θα μπορεί να ανανεώνεται ή ο οφειλέτης να επαναγοράζει το ακίνητο).