Λίγες μέρες πριν το τραγικό συμβάν στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Δαφνί όπου ασθενής δολοφόνησε 44χρονη, οι εργαζόμενοι προειδοποιούσαν για άλλη μια φορά για την τραγική υποστελέχωση του νοσοκομείου. Ανέδειξαν μάλιστα έγγραφο που αποδεικνύει πως ελλείψει καρδιολόγων, έκαναν καρδιογραφήματα οι ψυχίατροι και τα έστελναν μέσω viber σε καρδιολόγους εκτός, για να λάβουν διάγνωση! Στη δε κλινική που έγινε το έγκλημα, δεν υπήρχε καν ψυχολόγος. Για το «έγκλημα» της πολιτείας στον χώρο της ψυχικής υγείας όπου οι ελλείψεις προσωπικού αγγίζουν το 60%, κάνει λόγο μιλώντας στο tvxs ο πρόεδρος των εργαζομένων με εικόνες επώδυνες και τραγικές.
Εικόνες υγειονομικών εξαντλημένων που συχνά δουλεύουν εφτά μέρες χωρίς ρεπό, εικόνες ασθενών που αντιμετωπίζονται σαν σακιά που μεταφέρονται σε «αποθήκες ψυχών» όπως αποκαλούν τα δημόσια νοσοκομεία ψυχικής υγείας, χωρίς ουσιαστική φροντίδα. Εικόνες αστυνομικών που τσακώνονται με τους γιατρούς και συχνά τους απειλούν με συλλήψεις εντός των νοσοκομείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, εικόνες νοσηλευτών που μετατρέπονται σε δεσμοφύλακες, εικόνες ανθρώπων εξαντλημένων, φοβισμένων, απεγνωσμένων.
Αυξήθηκαν κατά 30% οι εισαγωγές μετά την πανδημία
«Είμαστε παντού μια κοιλάδα των Τεμπών» λέει στο tvxs ο πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου Εργαζομένων Ψ.Ν.Α. (ΔΑΦΝΙ), Θωμάς Δημουλάς «και αν συνεχίσει αυτή η κατάσταση, εμείς οι εργαζόμενοι θα είμαστε οι νέοι σταθμάρχες στους οποίους θα χρεώσουν την ευθύνη την επόμενη φορά που θα σκοτωθεί άνθρωπος».
Μιλώντας στο tvxs εξηγεί πως δεν είναι η πρώτη φορά που οι εργαζόμενοι προειδοποίησαν. Τον Ιούνιο του 2022 είχαν προβεί σε μηνυτήρια αναφορά εξαιτίας των τραγικών συνθηκών που προκάλεσε η δραματική υποστελέχωση.
«Ούτε ράντζα δεν είχαμε. Έβλεπες σε δύο κλινικές να νοσηλεύουν σε πεταμένα στρώματα στον διάδρομο ανθρώπους. Οι κλινικές είχαν μπουκώσει. Η δύναμη των κλινών ακουμπά τα 25 κρεβάτια. Φτάσαμε τότε με μεγάλη μάχη, η νοσηλεία να αγγίζει τους 31 νοσηλευόμενους ανά κλινική! Δεν λειτουργούσε καμία θεραπευτική ομάδα, ούτε οι υποδομές» λέει ο Θωμάς Δημουλάς.
Δύο χρόνια μετά, το 2024 στην εφημερία του Δαφνίου, η προσέλευση εκούσιων και ακούσιων (με εισαγγελική παραγγελία χωρίς τη συγκατάθεση ασθενή) περιστατικών, έφτασε τον αριθμό των 4.472 ασθενών.
«Από την πανδημία και μετά αυξήθηκε κατά 30% ο αριθμός των ασθενών. Αυξήθηκαν τα περιστατικά λόγω των απανωτών κρίσεων και της εξαθλίωσης» λέει ο πρόεδρος των εργαζόμενων. «Από αυτούς σε 9 κλινικές των 25 κλινών συν τα 6 ράντζα τα λεγόμενα επικουρικά όπως λένε, έπρεπε να νοσηλευτούν 2.545 άνθρωποι»!
Τα περιστατικά που έφταναν στα δύο δημόσια νοσοκομεία αυξήθηκαν όμως την τελευταία τετραετία και εξαιτίας του λουκέτου στην ιδιωτική κλινική «Κασταλία» και ενός οικοτροφείου μιας ΜΚΟ.
«Το εν λόγω οικοτροφείο μάλιστα είχε δημιουργηθεί με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και λειτουργούσε μόλις ένα χρόνο, καθώς τα κονδύλια τελείωσαν, οι εργαζόμενοι που έμειναν απλήρωτοι παραιτήθηκαν και οι ψυχικά πάσχοντες «πλοηγήθηκαν» με fast – track διαδικασίες στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο. Αυτή είναι η ιδιωτική υγεία που ενισχύει η κυβέρνηση» καταλήγει ο Θ. Δημουλάς.
Δύο γιατροί για 35 ασθενείς. Κλινικές χωρίς ψυχολόγους με ανειδίκευτο προσωπικό
Από το 2022 που έκαναν οι εργαζόμενοι μηνυτήρια αναφορά, έως το 2024 που το Δαφνί έπρεπε όντας οικτρά υποστελεχωμένο να αντιμετωπίσει αύξηση περιστατικών κατά 30%, για να φτάσουν τα πράγματα μέχρι τη δολοφονία των προηγούμενων ημερών.
Ο Θωμάς Δημουλάς που είναι νοσηλευτής βάρδιας στην κλινική που έγινε το περιστατικό περιγράφει: «Είχαμε μέχρι τον Σεπτέμβριο δύο γιατρούς (η μία διευθύντρια κι ο άλλος επιμελητής) για 35 ανθρώπους! Αυτοί πρέπει να μπουν στην εφημερία, να κάνουν εξωτερικά ιατρεία, να έχουν επισκέψεις κοκ.
Στην κλινική δεν είχαμε ψυχολόγο. Είχαμε μέχρι το τέλος του 2023 δύο ψυχολόγους. Από το ’23 και μετά, έμεινε μία γιατί η άλλη συνταξιοδοτήθηκε. Εκείνη που έμεινε, την είχαμε μέχρι τον Απρίλιο του 2024, μετά τοποθετήθηκε αλλού και δεν έχουμε καθόλου ψυχολόγο τώρα. Μία κοινωνική λειτουργός που έχουμε, συνταξιοδοτείται. Και είναι αναγκαία η παρουσία της σε τέτοιο νοσοκομείο γιατί είναι αυτή που πρέπει να κάνει αιτήματα και επαφές με συγγενείς ανθρώπων που νοσηλεύονται, να έχει επαφές με υπηρεσίες στην κοινωνία….
Άρα για ποια πλευρά της θεραπείας μιλάμε όταν η μονάδα δεν λειτουργεί;» διερωτάται ο πρόεδρος των εργαζόμενων.
Όσο για τους νοσηλευτές συμπληρώνει πως στην κλινική εργάζονται συνολικά 14 νοσηλευτές μαζί με την προϊσταμένη. «Από αυτούς οι 4 έχουν μόνο ειδικότητα ψυχιατρικής. Στις υπόλοιπες κλινικές, δεν υπάρχουν υπάλληλοι με ειδίκευση σχετική. Χαρακτηρίζονται «βοηθοί θαλάμου» και έχουν προσληφθεί με τα προγράμματα ανέργων. Είναι άνθρωποι συνήθως γύρω στα 60 που τους έφεραν από άσχετες υπηρεσίες εδώ μέχρι να πάρουν σύνταξη και τους βάλανε σε κλινικές, οικοδόμοι, οδηγοί, σερβιτόροι…άσχετες ειδικότητες. Αν τύχει κάτι στραβό, θα είναι οι επόμενοι σταθμάρχες».
Ψυχίατροι κάνουν τα καρδιογραφήματα και εξετάσεις αίματος μέχρι το απόγευμα
Στο ψυχιατρικό νοσοκομείο δεν υπάρχει νευρολογική κλινική αλλά νευρολογικό ιατρείο όπου υπηρετούν 2 νευρολόγοι. Δεν υπάρχει χειρουργική κλινική παρά μόνο ιατρείο με έναν ειδικό. Ο κ. Δημουλάς περιγράφει τη ζοφερή κατάσταση:
«Η μία καρδιολόγος μετακινήθηκε σε κέντρο υγείας χωρίς να μας ρωτήσουν αν το αντέχουμε, ο άλλος πήρε θέση σε άλλο νοσοκομείο κι έμεινε ένας επικουρικός που έληξε η σύμβαση του. Κι από τον Οκτώβρη δουλεύουμε με έναν καρδιολόγο με μπλοκάκι που μόλις είδε τι είχε να πληρώσει παραιτήθηκε. Τώρα επιστρέφουν πίσω μια καρδιολόγο που είχε φύγει.
Ποια ήταν η απάντηση; Δεν χρειάζονται καρδιολόγοι! Ζήταγαν από τους ψυχιάτρους να βγάλουν το καρδιογράφημα και να το στέλνουν με viber σε καρδιολόγο, μέσα σε όλα τα άλλα που κάνουν για να καθυστερεί κι άλλο η εφημερία.
Στο μικροβιολογικό έχουμε 5 τμήματα (αιματολογικό, ουρολογικό, ορολογικό, βιοχημικό, τοξικολογικό). 12 εργαζόμενοι υπάρχουν στα 5 τμήματα! Ποιος θα πρωτοβγάλει εφημερία με βάρδιες; Μέχρι τις 8 λειτουργεί το αιματολογικό, μετά κλείνει. Και τα αίματα; Την επόμενη μέρα! Αν κάποιος έχει κάνει εξέταση η οποία έχει δείξει μια ορμόνη που μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα για παράδειγμα, τι θα απαντήσουμε στους συγγενείς;
Ο διοικητής της Β υγειονομικής περιφέρειας μας είπε το εξής: Ακολουθούμε πιστά την πολιτική του υπουργείο και όλα κάτω από τις αντοχές της οικονομίας. Είναι καραμέλα που την ακούμε παντού. Η ζωή είναι κόστος, ο νοσηλευόμενος κόστος το δικαίωμα στην εργασία κόστος. Έχουν μάθει να δίνουν τα εκατομμύρια μόνο στις τράπεζες»
Η ίδια κατάσταση επικρατεί και σχετικά με την στελέχωση των εξωτερικών δομών του Δαφνίου.
«Στις εξωτερικές δομές που ανήκουν στο Δαφνί δουλεύουν σε οικοτροφεία και ξενώνες από 6-7 άτομα. Κάνουν μονοβάρδιες, ενώ έχουν περιστατικά σοβαρά που πρέπει να μεταφερθούν σε νοσοκομεία. Οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να πάρουν άδεια. Είναι χωρίς ρεπό για ολόκληρη τη βδομάδα! Καταλαβαίνετε για τι εξάντληση μιλάμε.
Και μάλιστα με προσωπικό κι εκεί από το ίδιο πρόγραμμα ανέργων, το «55-67». Άνθρωποι μη εξειδικευμένοι όπως είπα. Τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας των νοσοκομείων (εμείς έχουμε Πειραιώς, Περιστέρι και Φιλαδέλφεια) είναι υπό διάλυση. Στο περιστέρι έχει έναν παιδοψυχολόγο έναν παιδοψυχίατρο. Καταλαβαίνετε τον όγκο της αναμονής;
Και αυτά είναι ανοιχτά έως απόγευμα. Μετά, αν συμβεί κάτι… είναι κλειστά. Αλλά κι από τα ιδιωτικά, τους στέλνουν πάλι σε εμάς όταν υπάρχει κρίσιμο περιστατικό».
«Και οι έφηβοι στο Δαφνί. Δεν άνοιξε ποτέ η παιδοψυχιατρική κλινική που διαφήμισαν»
Ο υπουργός Άδ. Γεωργιάδης σχολίασε το περιστατικό του Δαφνίου, μιλώντας για το αδίκημα του ασθενή που όπως λέει ο πρόεδρος των εργαζομένων εμπίπτει στο άρθρο 69 και στο 34 (λόγω ακαταλόγιστου). Ο κ. Δημουλάς αποδομεί τους ισχυρισμούς του λέγοντας πως:
«Είπε ο υπουργός ότι ο γιατρός κανονίζει που θα πάει ο ασθενής. Μεγάλο ψέμα. Ο εισαγγελέας δίνει την εντολή αν θα πάει Δρομοκαϊτειο ή Δαφνί. Όταν έρχεται εδώ ο ασθενής, έχουμε 9 ψυχιατρικές κλινικές. Βλέπουμε ποια κλινική πήρε τελευταία φορά περιστατικό του νόμου 69 και παραπέμπουμε τον άνθρωπο στην επόμενη κατά σειρά για να μη μαζεύονται πολλά τέτοια περιστατικά σε μια κλινική. Ο εισαγγελέας επιλέγει, ο γιατρός γνωματεύει λοιπόν.
Το δεύτερο ψέμα που είπε ο υπουργός είναι ότι έχουμε διαβαθμισμένες κλινικές υψίστης ασφαλείας. Πουθενά δεν θα βρείτε τέτοιες κλινικές. Η πραγματικότητα είναι ότι οι κλινικές μας δέχονται όλα τα περιστατικά (κοινωνικά, τοξικοεξαρτήσεων γιατί διέλυσαν την εξάρτηση, δέχονται ανήλικα 16χρονα έφηβα παιδιά γιατί δεν δουλεύει η μία και μοναδική κλινική των εφήβων στο Σισμανόγλειο.
Ενώ πριν τρία χρόνια είχαν εγκαινιάσει πανηγυρικά με κόψιμο κορδέλας το ψυχιατρικό τμήμα εφήβων στο Λοιμωδών- Αγία Βάρβαρα, δεν στελεχώθηκε ποτέ, δεν δούλεψε ούτε μια μέρα! Όλοι αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι, από τους εφήβους έως περιστατικά αυτισμού, άνοιας, εξαρτήσεων… όλα μαζεύονται εδώ! Δεν υπάρχει ειδικό δωμάτιο όπως λέει ο υπουργός, ο οποίος δεν καταλαβαίνει ότι είμαστε κλινικές, δεν είμαστε κρατητήρια.»
Ομοίως στο ΠΑΓΝΗ της Κρήτης, όπως καταγέλνει η ΕΓΕΣΥΝΗ (Ένωση Γιατρών Ηρακλείου), βρίσκονται σε βάρδιες παιδοψυχιατρικής κλινικής γιατροί άλλων ειδικοτήτων και όχι παιδοψυχίατροι.
«Αυτή η ενέργεια εκφράζει το “άσπρη μπλούζα κι ό,τι να ‘ναι” σε ένα νοσοκομείο που καλύπτει Κρήτη και Δωδεκάνησα σε μια εποχή με αυξημένα περιστατικά εφήβων» σχολιάζουν στην ανακοίνωση τους.
Αστυνόμοι απειλούν με συλλήψεις γιατρούς μες τα νοσοκομεία
Ο κ. Δημούλας, θυμίζει πρόσφατο περιστατικό στη Θεσσαλονίκη, κατά το οποίο αστυνομικός απειλούσε με σύλληψη γιατρό σε ψυχιατρικό νοσοκομείο. Το tvxs επικοινώνησε και με άλλους εργαζόμενους σε ψυχιατρικά νοσοκομεία της Αθήνας, οι οποίοι επιβεβαίωσαν πως η ένταση μεταξύ γιατρών και αστυνομικών δεν περιγράφεται. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Η αστυνομία έρχεται, μας φέρνει με χειροπέδες τον ασθενή και λέει, εμείς φεύγουμε. Σε ένα περιβάλλον τώρα που λόγω διάλυσης έχουμε ουρές τα περιστατικά, όλα μαζί από αυτισμό και κατάθλιψη μέχρι εφήβους και άνοια. Εμείς εκείνη την ώρα είμαστε σε εμπόλεμη ζώνη στην εφημερία. Μπορεί ένας ψυχίατρος να εξετάζει ένα περιστατικό που ήρθε από μόνος του ο άνθρωπος με τάση αυτοκτονίας. Οι αστυνομικοί απαιτούν να δώσουμε προτεραιότητα στα περιστατικά που φέρνουν για να αποδεσμευτούν να φύγουν.
Τους λέμε, περιμένετε 5 λεπτά και εκείνοι τους παρατούν και φεύγουν. Και ήταν σε τέτοια κόντρα με γιατρούς, που ζητούσαν ταυτότητα και στοιχεία να τους κάνουν αναφορά. Κι έπρεπε ο γιατρός να εργαστεί κάτω από απειλές. Χωρίς καμιά κοινοποίηση επίσημου εγγράφου όλα αυτά. Με το έτσι θέλω! Στη Θεσσαλονίκη, η αστυνομία κυνήγησε την ψυχίατρο να τη συλλάβουν. Κι έβγαλε η αστυνομία μια κατάπτυστη ανακοίνωση απαντώντας στην ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης».
Όπως λένε οι εργαζόμενοι, αυτά θα είχαν αποφευχθεί αν είχε εφαρμοστεί η εγκύκλιος που προβλέπει απεγκλωβισμό της αστυνομίας και κινητές μονάδες που θα ολοκλήρωναν τη διαδικασία της εισαγωγής για την ασφάλεια του ασθενή και του προσωπικού.
Τον Φεβρουάριο του 2024, το υπουργείο Υγείας και συγκεκριμένα ο υφυπουργός σε θέματα ψυχικής υγείας κ. Δημήτρης Βαρτζόπουλος, εξέδωσε εγκύκλιο την οποία ο πρόεδρος των εργαζόμενων αλλά και πλήθος υγειονομικών κρίνουν στο σύνολο της ως απαράδεκτη. Πέραν όμως τούτου, δεν έχει μπει σε εφαρμογή μια διάταξη σημαντική της συγκεκριμένης εγκυκλίου, που αφορά την απαλλαγή της αστυνομίας η οποία μέχρι σήμερα μεταφέρει με χειροπέδες τα ακούσια περιστατικά.
«Η εγκύκλιος πατάει σε νόμο του 1992 που ορίζει ότι θα φτιαχτούν κινητές μονάδες με εξειδικευμένο προσωπικό, ώστε να μην έρχονται με τους αστυνομικούς και με χειροπέδες οι ασθενείς εδώ. Αλλά δεν φτιάχτηκαν οι κινητές μονάδες! Η θέση μας είναι σαφής: κανείς δεν θέλει τα περιστατικά με εισαγγελική παραγγελία να έρχονται με περιπολικά. Θέλουμε κινητές μονάδες, ασθενοφόρα, με ιατρικό προσωπικό που θα χαρακτηρίζεται από την προσέγγιση στον ασθενή που βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Ανθρώπους που να μπορεί να τον κάνουν να καταλάβει ότι έχει ανάγκη για νοσηλεία. Εμείς λέμε, εφαρμόστε εξ ολοκλήρου το νόμο!».
Θέλουμε νοσοκομεία όχι φυλακές. Γυρνάμε 100 χρόνια πίσω
Στην Ελλάδα ποτέ δεν ήταν ρόδινα τα πράγματα στον χώρο της Ψυχικής Υγείας, ποτέ δεν εκπονήθηκε ένα σοβαρό πρόγραμμα αποασυλοποίησης. Ωστόσο όπως ισχυρίζονται οι ειδικοί, είναι πως αυτό που ονομάζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση» είναι η οριστική ταφόπλακα ακόμα και της στοιχειώδους μέριμνας.
«Θέλουμε να μάθει η κοινωνία πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη με αυτή τη μεταρρύθμιση, πετάει ψυχικά πάσχοντες και εξαρτημένους στον δρόμο με το νέο νομοσχέδιο που καταργεί τις δημόσιες δομές ψυχικής υγείας. Κάνουν ό,τι μπορούν για να το κρύψουν από τις οικογένειες πασχόντων και εξαρτημένων» έλεγε τον περασμένο Απρίλιο στο tvxs η Κατερίνα Μάτσα, ψυχίατρος πρώην διευθύντρια του 18 Άνω. Αυτό βιώνουν εργαζόμενοι και ασθενείς σήμερα.
Οι εργαζόμενοι στην Ψυχική Υγεία επαναλαμβάνουν σε κάθε τόνο πως δεν θέλουν να χρησιμοποιούνται όροι όπως «κελιά» στην ψυχική υγεία. «Κινδυνεύουμε να γυρίσουμε 100 χρόνια πίσω. Πρέπει η ψυχική υγεία να επιστρέψει στην έρευνα, στην πρόληψη από κέντρα ψυχικής υγείας που θα είναι συνδεδεμένα με νοσοκομεία και με πρωτοβάθμια υγεία στελεχωμένη» λέει ο Θ. Δημουλάς.
«Δεν είμαστε φύλακες, είμαστε υγειονομικό προσωπικό, θέλουμε ομάδες με όλες τις ειδικότητες και επάρκεια προσωπικού. Νομίζουν όλοι, ότι η ψυχική υγεία είναι φαρμακευτική αγωγή. Λάθος, η αγωγή είναι μέρος της φροντίδας. Πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα να αγγίξεις τον ασθενή να δεις τη σκέψη του. Και μόνο εξειδικευμένο προσωπικό μπορεί να το κάνει αυτό, που δεν το έχουμε!
Και θα έχουμε συνέχεια τέτοιων εγκλημάτων όσο μένουμε στη λογική υποστελέχωσης. Όσο μας μετατρέπουν από νοσοκομεία σε κρατητήρια».
