Στα 6,65 δισεκατομμύρια ευρώ ανέρχεται το ποσό που δαπάνησε το Δημόσιο σε απευθείας αναθέσεις και κλειστές διαδικασίες από την 1/1/2020 έως τις 31/10/21.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) – τα οποία επικαλείται το ieidiseis.gr – στο 18μηνο, από 1/1/2020 έως 30/6/2021, ανατέθηκαν 2,17 δις ευρώ με απευθείας αναθέσεις και 2,73 δις ευρώ με διαδικασίες κλειστού τύπου (διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση και κλειστή διαδικασία αρ. 28/αρ.265).

Το ποσό των 4,9 δισ. ευρώ που είχε δαπανηθεί στο 18μηνο ως τον Ιούλιο του 2021 και το οποίο αφορά συμβάσεις για αγορά υπηρεσιών, προμηθειών και μελετών, είχε εκτοξευθεί στο τέλος Οκτωβρίου στα 6,65 δις. ευρώ. Συνεπώς, μέσα σε ένα τετράμηνο, από τον Ιούλιο του 2021 ως και τον Οκτώβριο, η εν λόγο δαπάνη ανέρχεται στα 1,75 δισ. ευρώ.

Τα νεότερα στοιχεία για τις δαπάνες με αυτές τις πρακτικές από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι και σήμερα, διάστημα δηλαδή τριών μηνών, δεν έχουν ακόμα αναρτηθεί.

Οι απευθείας αναθέσεις για την περίοδο από 1/1/2020 έως 31/10/2021, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων ανέρχονται σε 245.190 συμβάσεις έναντι 2.685.523.921 ευρώ και αφορούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία προμήθειες και υπηρεσίες.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι άνω του 90% των συμβάσεων αυτών υπογράφηκαν με τη γενική διαδικασία απευθείας αναθέσεων (αρ. 118/αρ. 328) και όχι με την έκτακτη λόγω covid 19.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τα 2,68 δις που δόθηκαν σε απευθείας αναθέσεις μόνο 0,32 δις αφορούν διαδικασίες που σχετίζονται με την πανδημία covid-19. Άρα τα υπόλοιπα 2,36 δις αφορούν απευθείας αναθέσεις άσχετες με την πανδημία, εκ των οποίων 1,22 δις αφορούν υπηρεσίες.

Πέραν των απευθείας αναθέσεων, για την ίδια περίοδο οι συμβάσεις που έγιναν με κλειστές διαδικασίες και διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση ανέρχονται σε 15.601 για το ποσό των 3.980.199.994 ευρώ.

Το σύνολο των δαπανών του Δημοσίου μέσω απευθείας αναθέσεων και κλειστών διαδικασιών χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, για διάστημα 22 μηνών, ανέρχεται σε 6.665.723.915 ευρώ.

Ρεκόρ δεκαετίας

Τα 6,65 δισ. ευρώ σε «κλειστές» διαδικασίες αποτελούν το υψηλότερο ποσό που έχει δαπανηθεί από το Δημόσιο με αντίστοιχες πρακτικές από το 2010. Αξίζει να σημειωθεί πως οι δαπάνες αυτές έγιναν κατά την περίοδο της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων ή στο όνομα αυτής.

Οι πίνακες

Το νομικό πλαίσιο

Το νομοθετικό πλαίσιο για τους 3.500 σχεδόν αναθέτοντες φορείς προέβλεπε τη δυνατότητα σύναψη δημοσίων συμβάσεων με απευθείας αναθέσεις για ποσά μέχρι 20.000 ευρώ. Αυτό στο παρελθόν είχε οδηγήσει πολλούς αναθέτοντες φορείς να «κατακερματίζουν» συμβάσεις μεγαλύτερων ποσών σε μικρότερες των 20.000 ευρώ, ώστε να μπορούν να περνούν με απευθείας ανάθεση.

Η πρακτική αυτή ωστόσο άλλαξε με νομοθετική παρέμβαση από τον Μάρτιο του 2021 με το νόμο 4782/2021, ο οποίος αυξάνει σημαντικά τα ποσά που επιτρέπεται να δίνονται με αυτές τις πρακτικές. Έτσι, οι αναθέτοντες φορείς έχουν πλέον τη δυνατότητα να δίνουν με αδιαφάνεια ποσά αυξημένα κατά 50% για συμβάσεις αγαθών, υπηρεσιών και μελετών και κατά 200% για έργα.

Το ανώτατο όριο ως εκ τούτου για μία απευθείας ανάθεση διαμορφώνεται στις 30.000 ευρώ όταν αφορά σε συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών και μελετών από 20.000 που ήταν μέχρι πρότινος με νόμο του 2016 και στις 60.000 ευρώ για έργα, ενώ με το νόμο του 2016 επιτρεπόταν ως 20.000 ευρώ.

Πολιτική αντιπαράθεση

Η κατάσταση αυτή προκάλεσε έντονη πολιτική αντιπαράθεση, με την αξιωματική αντιπολίτευση να κάνει λόγο για «πάρτι αδιαφάνειας και διασπάθισης δημοσίου χρήματος», στηλιτεύοντας το γεγονός ότι πλείστες από αυτές τις συμβάσεις υπογράφηκαν με εταιρίες που δημιουργήθηκαν λίγα εικοσιτετράωρα πριν την υπογραφή της σύμβασης.

Χαρακτηριστική είναι η αποστροφή του Α. Τσίπρα την περασμένη Τρίτη πως «αυτός που έδωσε 5 δισ. σε απευθείας αναθέσεις, 1 δισ. σε ιδιώτες για την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης και 7 δισ. σε εξοπλιστικά, μας λέει πως δεν υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο για να στηρίξει μισθωτούς και επαγγελματίες απέναντι στην κρίση της ακρίβειας».

Ο Κ. Μητσοτάκης ισχυρίστηκε πως στα 5 δισ. συμπεριλαμβάνονται και δαπάνες για τα Ραφάλ, κάτι το οποίο δεν επιβεβαιώθηκε.

Αλέξης Τσίπρας «Πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα με τη σφραγίδα Μητσοτάκη»

Την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων επισκέφθηκε σήμερα Δευτέρα ο Αλέξης Τσίπρας, στη σκιά των αποκαλύψεων που έχουν προκαλέσει οργή στους πολίτες ότι η κυβέρνηση των «αρίστων» προχώρησε σε απευθείας αναθέσεις ύψους σχεδόν 6,7  δισ. ευρώ μέσα σε 22 μήνες.

Μετά τη συνάντηση που είχε με τη διοίκηση της ανεξάρτητης αρχής, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία δήλωσε στους εκπροσώπους του Τύπου:

«Επισκέφθηκα σήμερα την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων για να εκφράσω τον έντονο προβληματισμό μου, για το γεγονός ότι η κυβέρνηση από την αρχή της πανδημίας, την έχει αξιοποιήσει για να προχωρήσει σε μία σειρά παρεκκλίσεις από τη νομοθεσία, σε σχέση με απευθείας αναθέσεις και κλειστούς διαγωνισμούς.

Όλο το προηγούμενο διάστημα μιλούσαμε για το υπερβολικό ποσό των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ στους πρώτους 18 μήνες. Οι τέσσερις μήνες που ακολούθησαν μέχρι και τον Οκτώβρη, αύξησαν αυτό το ποσό κοντά στα 7 δισ. ευρώ. Τέσσερα δισεκατομμύρια σε κλειστούς διαγωνισμούς και 2,7 δισ. σε απευθείας αναθέσεις. Και μάλιστα, απευθείας αναθέσεις, για τις οποίες η κυβέρνηση είχε φροντίσει να νομοθετήσει την αύξηση του ορίου από τις 20.000 στις 60.000 ευρώ και την άρση κάθε ορίου για αναθέσεις που έχουν να κάνουν με την πανδημία.

Στο όνομα της πανδημίας, καταχρηστικά, έγιναν 2,7 δισ. απευθείας αναθέσεις, ενώ την πανδημία αφορούσαν μονάχα 320 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται για γιουρούσι, για πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα με τη σφραγίδα Μητσοτάκη. Και αναρωτιέμαι: Ποιος θα διαχειριστεί τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης; Αυτή η κυβέρνηση που αξιοποιεί κάθε ευκαιρία προκειμένου να κάνει πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα δίχως να δίνει λογαριασμό;

Είναι ζήτημα Δημοκρατίας. Και καλώ όλες τις πολιτικές δυνάμεις να πάρουν θέση. Και βεβαίως, την κυβέρνηση να απολογηθεί στον Έλληνα φορολογούμενο».

Νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε με τη Διοίκηση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, ο Αλ. Τσίπρας ζήτησε ενημέρωση για το έργο της Αρχής και την εκρηκτική αύξηση των δημοσίων συμβάσεων που γίνονται είτε με απευθείας αναθέσεις είτε με κλειστούς διαγωνισμούς, σημειώνοντας πως με βάση τα στοιχεία της Αρχής από τα 4,9 δισ. ευρώ που ήταν σε 18 μήνες ως τον περασμένο Ιούνιο, μέσα σε 4 μήνες το συνολικό ποσό έφθασε τα 6,7 δισ. ευρώ.

«Σε μία περίοδο που και το τελευταίο ευρώ των φορολογουμένων είναι κρίσιμο και χρήσιμο, και ιδίως τώρα που οι κοινωνικές ανάγκες διογκώνονται από το πρωτοφανές κύμα της ακρίβειας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζουν οι πολίτες πού και πώς δαπανώνται τα χρήματα των φορολογουμένων» σημείωσε εισαγωγικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Στο πλαίσιο αυτό υπογράμμισε τον προβληματισμό του και άφησε αιχμές για «καταχρηστική τάση να εγγράφονται ακόμα και πάγιες δαπάνες του Δημοσίου σε δαπάνες λόγω πανδημίας».

Παράλληλα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για «κακές συνήθειες του παρελθόντος που μας οδήγησαν στη δημοσιονομική εκτροπή». «Παρά το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε πολύ καλύτερες συνθήκες από αυτές που βρέθηκε στις δύσκολες συνθήκες της 8ετίας των μνημονίων, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποιες κακές συνήθειες μας οδήγησαν στη δημοσιονομική εκτροπή» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Τέλος, αναφερόμενος στην επικείμενη συγχώνευση της Αρχής έκανε λόγο για «ουσιαστική υποβάθμισή της», σημειώνοντας πως η διαφάνεια για τα στοιχεία των συμβάσεων του Δημοσίου, είναι «βασικό στοιχείο της Δημοκρατίας».