Στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν ότι οι ελληνικές αρχές γνώριζαν πως οι εννέα Αιγύπτιοι που συνελήφθησαν ως «διακινητές» αμέσως μετά το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, ήταν και εκείνοι μετανάστες, αλλά, παρόλ’ αυτά, τους κράτησαν στην φυλακή σχεδόν έναν χρόνο αποκαλύπτει μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα που συντόνισε το Solomon σε συνεργασία με το ARIJ, το μεγαλύτερο ερευνητικό δίκτυο στον αραβικό κόσμο και δημοσιεύεται επίσης στην ισπανική εφημερίδα El País, τη γερμανική εφημερίδα Die Tageszeitung (TAZ) και το The New Humanitarian.

Συγκεκριμένα, όπως αποκαλύπτει η έρευνα:

• Η αιγυπτιακή πλευρά κοινοποίησε στις ελληνικές Αρχές αναλυτική λίστα με τα μέλη του κυκλώματος, και τον διακριτό ρόλο του καθενός. Οι εννέα επιζώντες δεν περιλαμβάνονταν ανάμεσά τους,
• Η αιγυπτιακή πλευρά μοιράστηκε περαιτέρω ευρήματα των ερευνών της, που πιστοποιούσαν ότι οι εννέα δεν ήταν μέλη του κυκλώματος,
• Σε επίσημες καταθέσεις του στην Αιγυπτιακή Εισαγγελία, ο ανώτατος κρατικός αξιωματούχος της Αιγύπτου για την καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών εξέφρασε την βεβαιότητα, βάσει των ερευνών, ότι οι εννέα ήταν μεταφερόμενοι.
• Ο αξιωματούχος χαρακτήρισε τους εννέα «θύματα» των πραγματικών διακινητών, ακριβώς όπως και οι υπόλοιποι επιζώντες. Και υπογράμμισε πως οι εννέα κατηγορούμενοι είχαν επίσης πληρώσει μεταξύ 140.000-160.000 αιγυπτιακών λιρών για το ταξίδι (2.680-3.065 ευρώ).
• Παρόλα αυτα, οι εννέα Αιγύπτιοι παρέμειναν προφυλακισμένοι επί σχεδόν ένα χρόνο. Βρίσκονταν αντιμέτωποι με ποινές εκατοντάδων ετών έκαστος, προτού το δικαστήριο της Καλαμάτας κρίνει ότι είναι αναρμόδιο να τους δικάσει και αφεθούν ελεύθεροι.

Η έρευνα επιπλέον αποκαλύπτει πως την ίδια στιγμή που, δημοσίως, η ελληνική κυβέρνηση πρόβαλε τη συνεργασία της με την Αίγυπτο για την καταπολέμηση των κυκλωμάτων διακίνησης, δεν αγνόησε απλώς τα κρίσιμα στοιχεία που εισέφερε η Αίγυπτος. Αλλά, σύμφωνα με τα αιγυπτιακά έγγραφα, η Ελλάδα αρνήθηκε να παράσχει στις αιγυπτιακές Αρχές τα στοιχεία που της ζητήθηκαν στο πλαίσιο της δικαστικής συνδρομής, για την διαλεύκανση ενός από τα φονικότερα ναυάγια που γνώρισε η Μεσόγειος τα τελευταία χρόνια.

Η στάση της ελληνικής πλευράς εμφανίζεται να παραβιάζει την διακρατική σύμβαση που υπογράφηκε ανάμεσα στις δύο χώρες πριν από σχεδόν 40 χρόνια, το 1986.

Οι έρευνες των αιγυπτιακών Αρχών

Το Solomon, σε συνεργασία με ARIJ, El País, TAZ, και TNH απέκτησε πρόσβαση σε περισσότερες από 700 σελίδες εσωτερικών εγγράφων της Αιγυπτιακής Εισαγγελίας, και των υπουργείων Εξωτερικών και Εσωτερικών της Αιγύπτου, οι οποίες συνθέτουν τον πλήρη φάκελο των ερευνών των αιγυπτιακών Αρχών για το κύκλωμα διακίνησης που οργάνωσε την μεταφορά των μεταναστών.

Τα έγγραφα πιστοποιούν: από τον Ιούλιο του 2023, μόλις ένα μήνα μετά το ναυάγιο, η Ελλάδα γνώριζε ότι οι αιγυπτιακές αρχές δεν θεωρούσαν τους εννέα μέρος του κυκλώματος διακίνησης.

Όταν στα μέσα Ιουνίου του 2023 έφτασε στην Αίγυπτο η είδηση της βύθισης του αλιευτικού, το ανθρωποκυνηγητό στη χώρα ξεκίνησε πολύ άμεσα.

Σύμφωνα με τα έγγραφα, στις 25 Ιουνίου 2023 οι αιγυπτιακές Αρχές είχαν ήδη ταυτοποιήσει 31 άτομα, ενώ η σύλληψη ενός χαμηλόβαθμου μέλους εισέφερε τα ονόματα πέντε ακόμα Αιγυπτίων που θεωρείτο πως συμμετείχαν στο κύκλωμα.

Πέρα από την Αιγυπτιακή Εισαγγελία, που έλαβε εντολή να προχωρήσει την υπόθεση με απόλυτη προτεραιότητα, τις έρευνες συνέδραμε και η αιγυπτιακή Γενική Διεύθυνση για την Καταπολέμηση του Τράφικινγκ και της Διακίνησης Μεταναστών.

Στις 8 Ιουλίου 2023, ο γενικός Εισαγγελέας της Αιγύπτου επικοινώνησε με το ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης. Ζήτησε αμοιβαία δικαστική συνδρομή στην υπόθεση, επικαλούμενος τη διμερή συμφωνία για συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου, που υπογράφηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1986.

Η αιγυπτιακή πλευρά απέστειλε όλες τις πληροφορίες που είχε συλλέξει για τη δομή και την στελέχωση του κυκλώματος διακίνησης, περιλαμβάνοντας τα ονόματα των μελών του δικτύου που είχαν ταυτοποιηθεί, καθώς και τους ρόλους τους. Κανένας από τους εννέα συλληφθέντες στην Ελλάδα δεν βρισκόταν μεταξύ των συνολικά 36 μελών που είχαν ταυτοποιηθεί.

Οι Αιγύπτιοι ζήτησαν αντίστοιχα από τις ελληνικές Αρχές να μοιραστούν τα ευρήματα των δικών τους ερευνών, πληροφορίες για τις συνθήκες του ναυαγίου, και τις καταθέσεις που έλαβαν από επιζώντες και κατηγορούμενους, προκειμένου «να φτάσουμε στην αλήθεια για αυτό το έγκλημα».

Τουλάχιστον έως και τα τέλη Αυγούστου, η Ελλάδα δεν είχε απαντήσει. Η αιγυπτιακή Εισαγγελία επανήλθε με νέο κατ’ επείγον αίτημα, ζητώντας από την Ελλάδα να μοιραστεί τα ευρήματα των δικών της ερευνών.

Οι Αιγύπτιοι ζήτησαν αντίστοιχα από τις ελληνικές Αρχές να μοιραστούν τα ευρήματα των δικών τους ερευνών, πληροφορίες για τις συνθήκες του ναυαγίου, και τις καταθέσεις που έλαβαν από επιζώντες και κατηγορούμενους, προκειμένου «να φτάσουμε στην αλήθεια για αυτό το έγκλημα».

Τουλάχιστον έως και τα τέλη Αυγούστου, η Ελλάδα δεν είχε απαντήσει. Η αιγυπτιακή Εισαγγελία επανήλθε με νέο κατ’ επείγον αίτημα, ζητώντας από την Ελλάδα να μοιραστεί τα ευρήματα των δικών της ερευνών.