Οι περισσότεροι, πάνω από 350, από τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, ήταν από το Πακιστάν.

Γιατί, όμως, τόσοι Πακιστανοί πολίτες αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις οικογένειες τους και να ρισκάρουν τη ζωή τους για ένα αβέβαιο μέλλον στην Ευρώπη;

Στοιχεία της Frontex  αναφέρουν πως τους πρώτους πέντε μήνες του 2023 σχεδόν 5.000 πακιστανοί πολίτες, ένας αριθμός ρεκόρ, εντοπίστηκαν στην «κεντρική διαδρομή της Μεσογείου» προς την Ευρώπη. Στη χώρα που πλήττεται από βαθιά οικονομική κρίση και υποφέρει από έλλειψη ρευστότητας πολλοί άνθρωποι έχουν φτάσει σε απόγνωση. 

«Γνωρίζουμε ότι η έλλειψη αξιοπρεπούς εργασίας και η γενική απογοήτευση για το μέλλον της χώρας ωθεί τους νέους Πακιστανούς να επιλέξουν την επικίνδυνη και παράνομη μετανάστευση προκειμένου να βρουν μια καλύτερη ζωή. Τα θύματα σε αυτό το πλοίο είχαν επίγνωση των κινδύνων», επισήμανε στην Deutsche Welle ο Imran Khan, αρμόδιος διευθυντής  το Πακιστάν του Ινστιτούτου Ειρήνης των Ηνωμένων Πολιτειών, μιας ομοσπονδιακής υπηρεσίας των ΗΠΑ.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, «θα μπορούσαν να είναι ζωντανοί αν υπήρχαν καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, οικονομική ασφάλεια και πολιτική σταθερότητα στο Πακιστάν» πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο Osama Malik, πακιστανός ειδικός σε θέματα μετανάστευσης και προσφυγικού δικαίου,  είπε στην DW ότι οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για μια ευκαιρία να φτάσουν στην Ευρώπη είναι πολλαπλοί.

«Η ραγδαία υποτίμηση της ήδη αδύναμης πακιστανικής ρουπίας έναντι των ξένων νομισμάτων τους τελευταίους 18 μήνες είναι, πιθανώς, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας» είπε, ενώ τόνισε ότι η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα έχει οδηγήσει σε «απόγνωση» τους νέους Πακιστανούς.

Σύμφωνα με τον Malik «οι περισσότεροι νέοι άνδρες, και τώρα όλο και περισσότερο οι γυναίκες, αποφασίζουν να επενδύσουν τις αποταμιεύσεις τους, να δανειστούν χρήματα και να διακινδυνεύσουν  τη ζωή τους μόνο και μόνο για να φύγουν από τη χώρα για να πάνε εκεί που θεωρούν ότι είναι καλύτερα».

Σε ένα μόνο μικρό χωριό στο βόρειο Πακιστάν 24 νέοι αναφέρθηκαν ως αγνοούμενοι μετά το πρόσφατο ναυάγιο, επισήμανε στην  DW ο Sardar Mushtaq Ahmad, τοπικός αξιωματούχος . Ο κάθε ένας από αυτούς πλήρωσε πάνω από 7.000 € πλήρωσε στους λαθρεμπόρους για να τους οδηγήσουν στο ταξίδι του χαμού. Οι συγγενείς έχουν παράσχει δείγματα DNA για να βοηθήσουν στην ταυτοποίηση των σωμάτων που ανασύρθηκαν.

Πώς «δουλεύουν» οι διακινητές στο Πακιστάν;

Ολόκληρες «διαφημιστικές καμπάνιες» κάνουν οι λαθρέμποροι και οι μεσάζοντες σε φτωχές πόλεις και χωριά της χώρας, υποσχόμενοι στους νέους ένα λαμπρό μέλλον στην Ευρώπη. Σε αντάλλαγμα ένα εφάπαξ ποσό από 6.000 έως 10.000 ευρώ, καταβάλλεται σε «αφεντικά» που ζουν στην Ευρώπη.

Το 90% των Πακιστανών που έφτασαν στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποίησαν διακινητές ανθρώπων, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το 2022 το Mixed Migration Centre, μια ερευνητική ομάδα για τη μετανάστευση στην Ευρώπη.

Οι οικογένειες δύο νέων ανθρώπων που είναι ανάμεσα στα θύματα της πρόσφατης τραγωδίας δήλωσαν στην DW ότι συναλλάχθηκαν με διάφορους τοπικούς «πράκτορες διακίνησης» και πλήρωσαν ένα αφεντικό που ζει στην Ιταλία για το μοιραίο αυτό ταξίδι.

Ένας από αυτούς τους «πράκτορες», μιλώντας στη DW υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι η επιδείνωση της οικονομίας του Πακιστάν και η υποβάθμιση της ρουπίας έναντι των ξένων νομισμάτων, έχει οδηγήσει την «αγορά» της παράνομης διακίνησης  ανθρώπων σε πρωτόγνωρα επίπεδα. 

Όπως είπε «όσοι επιθυμούν να διαφύγουν από την Ευρώπη γνωρίζουν τις κακουχίες, τους κινδύνους που απειλούν τη ζωή τους, αλλά τους παραβλέπουν και επιλέγουν να ταξιδέψουν».

Το Πακιστάν καταπολεμά την εμπορία ανθρώπων

Καθώς ο αριθμός των μεταναστών συνεχίζει να αυξάνεται, η ομοσπονδιακή υπηρεσία ερευνών του Πακιστάν έχει λάβει εντολή από την κυβέρνηση να πατάξει τους διακινητές και τους πράκτορες, ιδιαίτερα μετά την τραγωδία.

«Έχουμε συλλάβει 27 διακινητές σε όλη τη χώρα, ενώ έχουν καταγραφεί 70 υποθέσεις εναντίον αυτών των λαθρεμπόρων ανθρώπινων ζωών», δήλωσε στην DW ο εκπρόσωπος Τύπου Abdul Ghafoor.

Το Πακιστάν έχει υπογράψει διεθνή πρωτόκολλα για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων, ενώ το 2018 ψήφισε και σχετικό νόμο, αλλά αυτό δεν έχει βάλει φρένο στις οργανώσεις εμπορίας ανθρώπων που δρουν σε διεθνές επίπεδο.

«Ενώ η νομοθεσία έχει βελτιωθεί με την πάροδο των ετών, η εφαρμογή της είναι άθλια, πράγμα που η κυβέρνηση του Πακιστάν πρέπει να βελτιώσει, αν θέλει να αντιμετωπίσει την εμπορία πολιτών», ανέφερε ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης Malik. Με τις λίγες διώξεις που έχουν πραγματοποιηθεί, έχουν συλληφθεί μόνο «μικροί μεσάζοντες», ενώ οι φερόμενοι ως συνένοχοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και τα αφεντικά της εμπορίας ανθρώπων μένουν στο απυρόβλητο.

«Αυτοί που κατά καιρούς συλλαμβάνονται είναι όσοι «κάνουν τη λάντζα» της μαφίας αλλά οι καταδίκες είναι σπάνιες ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις. Είναι γνωστό ότι τα καρτέλ της εμπορίας ανθρώπων  έχουν πολύ ισχυρούς δεσμούς με ορισμένες πολιτικές οικογένειες με επιρροή στο κεντρικό Punjab, και έχουν επίσης δεσμούς με τον στρατό και τη γραφειοκρατία της χώρας», δήλωσε στην DW.

Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι το Πακιστάν να βελτιώσει τη διακυβέρνησή του, την τήρηση του κράτους δικαίου και να φροντίσει την οικονομία του, ώστε οι νέοι να μην αισθάνονται την ανάγκη να ρισκάρουν τις ίδιες τους τις ζωές προκειμένου να διαφύγουν», πρόσθεσε ο Malik.