Σε δύσκολη κατάσταση φαίνεται πως βρίσκεται η οικονομία της Ρωσίας, έπειται και από τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί, τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και από άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία. Επίσης, πολλές εταιρείες διέκοψαν την δραστηριότητά τους στη χώρα. Αναλυτές υπογραμμίζουν το ενδεχόμενο μιας χρεοκοπίας, ενώ διεθνείς οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, θέτοντας τα κρατικά ομόλογα στην κατηγορία των «σκουπιδιών» (junk). 

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, για πρώτη φορά παραδέχθηκε δημόσια ότι οι κυρώσεις έχουν βλάψει τη ρωσική οικονομία, λέγοντας πως υπάρχουν «προβλήματα και δυσκολίες», ωστόσο διαβεβαίωσε πως «η Ρωσία μπορεί να επιλύσει ήρεμα τα προβλήματά της».

Την κρισιμότητα της κατάστασης έρχονται να επιβεβαιώσουν δηλώσεις κι άλλων ανώτατων Ρώσων αξιωματούχων. Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε σήμερα στους δημοσιογράφους πως «η οικονομία μας βιώνει ένα σοκ και υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις, οι οποίες θα ελαχιστοποιηθούν».

Χαρακτήρισε την κατάσταση «ταραχώδη», αλλά τόνισε πως ήδη λαμβάνονται μέτρα για να ηρεμήσει και να σταθεροποιηθεί. «Είναι απολύτως πρωτοφανές. Ο οικονομικός πόλεμος που έχει ξεκινήσει εναντίον της χώρας μας δεν έχει γίνει ποτέ πριν. Άρα είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί οτιδήποτε», τόνισε επίσης. Σημειώνεται πως μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, η Ρωσία έγινε η χώρα με τις περισσότερες κυρώσεις στον κόσμο, σύμφωνα με την παγκόσμια βάση δεδομένων Castellum.ai, ξεπερνώντας το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και τη Συρία. Η Μόσχα αντιμετωπίζει 5.532 κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία ακόμη και την ιστορικά ουδέτερη Ελβετία.

Ακόμη, το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι έχει λάβει μέτρα για τον περιορισμό της εκροής κεφαλαίων, αλλά και ότι θα συνεργαστεί με την Κεντρική Τράπεζα της χώρας για να διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Επίσης, η Ρωσία προτίθεται να κρατικοποιήσει όσες εταιρίες, είτε franchise είτε αντιπροσώπους, έλαβαν εντολή να κλείσουν από τις μητρικές τους πολυεθνικές. Αυτή η απόφαση μπορεί να αφορά έως και 60 εταιρίες.

«Τεστ» στις 16 Μαρτίου

«Γιατί μια χρεοκοπία της Ρωσίας μπορεί δύσκολα να αποτραπεί», είναι ο τίτλος ανάλυσης της γερμανικής Handelsblatt, η οποία επικαλείται τις εκτιμήσεις κορυφαίων παραγόντων της αγοράς, που δηλώνουν ότι δεν βλέπουν τον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία θα καταφέρει να αποφύγει την χρεοκοπία.

Η γερμανική οικονομική εφημερίδα τοποθετεί μάλιστα ως καταλυτική ημερομηνία την 16η Μαρτίου. Εκείνη την ημέρα πρέπει να πληρωθεί ένα «κουπόνι» αξίας 100 εκατ. δολαρίων για κρατικό ομόλογο. Εάν αυτό δεν συμβεί, ο χρόνος θα μετρά αντίστροφα, εντός των 30 ημερών, προτού οι οίκοι αξιολόγησης κηρύξουν και επισήμως χρεοκοπημένη την ρωσική οικονομία. Μάλιστα χθες, το ρούβλι, το οποίο έχει χάσει το 45% της αξίας του από τον Ιανουάριο, έπιασε το ιστορικά χαμηλό 120,83 έναντι του δολαρίου στη Μόσχα, για να ανακτήσει ένα μέρος των απωλειών του στη συνέχεια, στο 116,95.

Για «επικείμενη κρατική χρεοκοπία» κάνει λόγο και ο οίκος Fitch, καθώς, όπως αναφέρει, οι εξελίξεις έχουν «υπονομεύσει περαιτέρω την προθυμία της Ρωσίας να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος». «Η περαιτέρω ενίσχυση των κυρώσεων και οι προτάσεις που θα μπορούσαν να περιορίσουν το εμπόριο ενέργειας», τονίζει ο οίκος «αυξάνουν την πιθανότητα μιας πολιτικής απάντησης από τη Ρωσία που περιλαμβάνει τουλάχιστον επιλεκτική μη αποπληρωμή των κρατικών της υποχρεώσεων».

Πληρωμή μόνο με ρούβλια

Πριν λίγες μέρες, οι ρωσικές αρχές κατήρτισαν έναν κατάλογο «εχθρικών» προς αυτές χωρών,  στις οποίες Ρώσοι ιδιώτες και εταιρείες μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε ρούβλι.

Για να γίνει αυτό, ένας οφειλέτης θα μπορεί πλέον να ζητήσει από μια ρωσική τράπεζα να δημιουργήσει έναν ειδικό λογαριασμό σε ρούβλια στο όνομα του ξένου πιστωτή και να του στείλει μια πληρωμή σε ισοδύναμο ρούβλι, με τη συναλλαγματική ισοτιμία της ημέρας της Κεντρικής Τράπεζας. Ο αποκλεισμός ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT καθιστά την κατάσταση ιδιαίτερα περίπλοκη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Nomura Research Institute, σε καθεστώς υψηλού κινδύνου βρίσκονται ομόλογα συνολικού ύψους 550 δισ. δολαρίων, τα οποία αφορούν δανεισμό από τις ξένες αγορές τόσο του κράτους όσο και μεγάλων επιχειρήσεων.

Τέλος, μια ακόμη σημαντική παράμετρος είναι το «πάγωμα» του μεγαλύτερου μέρους του αποθεματικού των 640 δισ. δολαρίων που διέθετε η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας πριν τον πόλεμο. Η ρωσική οικονομία βασιζόταν ιδιαίτερα σε αυτό, μαζί με το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό δημόσιου χρέους, που φτάνει μόλις το 14% του ΑΕΠ.

Δεδομένων των παραπάνω, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τα ασφάλιστρα έναντι πιθανής χρεοκοπίας έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Συγκεκριμένα, η πορεία των CDS υποδεικνύει ότι η πιθανότητα η Ρωσία να μην καταφέρει να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της ανέρχεται σε 80%.